Munir
Yılmaz Avcı (1939- 2016)
Munir Yılmaz Avcı 1939’da Hopa’nın Azlağa köyünde
doğdu. İlkokula Azlağa’da başladı. İlkokulu, ortaokulu ve Yapı Sanat
Enstitüsünü Rize’de okudu. 1960’da Erzurum İnşaat Tekniker Okulu’ndan mezun
oldu.
Askerlik hizmetini yedek subay- öğretmen olarak
Gelibolu’da tamamladı. Ardından İzmit- SEKA Kâğıt Fabrikası’nda çalıştı.
1968’de İstanbul- Yıldız Yüksek Teknik Okulu İnşaat Mühendisliği Bölümünden
mezun oldu.
Ardından Karayolları 15. Bölge Müdürlüğü
Safranbolu-Bartın yolu şantiye şefi olarak çalışmaya başladı. 1975’den başlamak
üzere Karabük Demir Çelik İşletmeleri bünyesindeki İnşaat ve Etüd- Plânlama
Müdürlüklerinde 20 yıl çalıştı. 1995’de çalıştığı kurumun özelleştirilmesiyle
emekli oldu ve İzmit’e yerleşti
MUNİR
YILMAZ AVCI, LAZCA ÖNEMLİ ÇALIŞMALARA DA ÖNCÜLÜK ETTİ
Soğuk Savaş yılları sebebiyle hiçbir kurumsal
desteğe sahip olamayan Lazcanın günbegün yok oluşunu gören ve bu sebeple çok
üzülen Munir Yılmaz Avcı, Lazca yazma çabalarını uzun yıllar boyunca kendi
başına sessiz- sedasız yürütür.
1993’de, “Ogni Kültür Dergisi”nin İstanbul’daki birkaç
Laz Aydını tarafından yayınlanması Munir Yılmaz Avcı’yı çok sevindirir. Hemen “Ogni Kültür Dergisi”ne bir mektup
gönderir.
Munir Yılmaz Avcı’nın o mektubu “Ogni Kültür
Dergisi”nin 1994/4. sayısında yayınlanır:
“Değerli Ogni Ailesi, adresinizi ve derginizi ancak elime
geçirebildim. Tebrikler…Tebrikler… Bravo. Benim 20- 25 yıldır rüyalarıma giren
bir olayı gerçekleştirdiniz. Kendi
kültürümüzün yavaş yavaş yok oluşunu seyretmek ne acı. Böylesi ulvî bir görevin
öncülüğünü yapmayı ne çok arzu etmişimdir. İnanın tahmin edemezsiniz. Tabi bu bir güç ve cesaret işidir.
Demokrasinin gereği olarak kültürümüze kavuşabileceğimiz günleri beklerken ben
de yıllar yılı boş durmayıp bir takım deneme yazılarımla Lazcayı yaşatmaya
çalıştım.
Tabii ki önceleri bir takım semboller kullandım.
Daha sonra Tzitaşi İskender’in kitabından düzenlediğim alfabeyi ve en son
olarak da “Parpali’ (adlı dergi)den aldığım kendi yazımızı kullanmaya başladım.
Sayın Ogni Ailesi, “Ogni Dergisi” bir öncüdür. İlk
etapta bir takım eksiği olacaktır. Ancak her geçen gün daha iyi ve daha güzele
gideceğine inanmaktayız. Sonsuz başarılar dilerim.”
“Ogni Kültür Dergisi”nin 5. sayısında Munir Yılmaz
Avcı’nın Lazca bir şiiri yer alır: “Fak̆fuk̆işi Foni”. “Ogni Kültür Dergisi”nin
6. sayısına da uzunca bir şiir gönderir: “Oxori Çkini/ Evimiz”. Aynı zamanda “Ogni
Kültür Dergisi”nin gönüllü tanıtıcısı olur ve dergiye aboneler de kaydeder.
“Ogni Kültür
Dergisi”nin yayın hayatına başlamasıyla birlikte, Munir Yılmaz Avcı bütün
mesaisini daha bir canla- başla Lazcanın yaşatılması çabalarına verir. Sonraki
yıllarda Lazca kitapları da yayınlanacaktı.
‘DOĞU KARADENİZLİLER HİZMET VAKFI’NIN YAYIN ORGANI ‘SİMA’NIN YAZI İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜNÜ DE ÜSTLENDİ (2000- 2009)
Soğuk Savaş yıllarının sona ermesi, ‘Sarp Sınır
Kapısı’nın açılması, Almanya’daki bazı Laz gençlerinin kendi anadilleri ve
kültürlerine yönelik çalışmalara katılmaları, İstanbul’da “Ogni Kültür
Dergisi”nin yayınlanması ve artık Türkiye’nin göreceli de olsa demokratikleşme
sürecine girmesi Münir Yılmaz Avcı’yı da etkiler ve İzmit ve çevresinde yaşayan
Laz Aydınlarıyla örgütlenme ve kurumsallaşma çalışmalarına katılır. Sayısız
toplantı yapılır ve sonunda da bir vakıf kurmaya karar verilir. Orhan Bayramin,
Mecit Çakırusta, Vecdi Cihangir, İbrahim Pir, Sezai Bayboğa ve Munir Yılmaz
Avcı vakfın müteşebbis heyetini oluşturur. Böylece de 26 XII 1996’da “Sima-
Doğu Karadenizliler Hizmet Vakfı” resmen İzmit’te kurulmuş olur.
Munir Yılmaz Avcı, bir yayın organının tılsımlı gücünü
ve doğrudan örgütleyiciliğini çok iyi bilenlerdendir. O sebeple de vakfa ait bir
yayın organının yayınlanması konusunda ısrarcı olur. Çalışmalara başlarlar.
Ancak 1999 Marmara Depremi, bu çalışmalarını bir süre akamete uğratır. Arkadaşlarının
manevî ve maddî desteğiyle vakfın yayın organı “Sima” 2000’de yayınlanmaya
başlar. Munir Yılmaz Avcı, “Sima”nın sorumlu yazı işleri müdürlüğünü üstlenir
ve bu görevi yıllarca yürütür. Sonraki yıllarda vakfın başkanlığını da yapar.
ÇALIŞMALARI
LAZ VE ÇERKES AYDINLARININ DERGİLERİNDE DE YAYINLANDI
Munir Yılmaz Avcı, Lazcaya sahip çıkanların
sayısının her geçen gün artmasından ve yayınlanan Lazlara ait birçok kitaptan çok
derece sevinçlidir. Kendisinden Lazca konusunda yardım isteyen herkese elinden
geldiğince yardımcı olur. Lazcayı yaşatmanın Laz Aydınlarının ortak bir görevi
olduğunu, bu alanda çalışanların birlikte durmaları gerektiğini sürekli olarak
her platformda dile getirir. Bu konudaki görüşleri özetle şöyle:
“Yıllardır açık açık dile getirdiğim halde herkesin
uzaktan dinlediği esas konuyu tekrarlamak istiyorum. Biz her platformda Devlet,
şunu- bunu yapmalı derken kendimiz hazır durumda mıyız? Şunu iyi bilmeliyiz ki her kafadan çeşitli
seslerin yükseltildiği ve maalesef birçoğunun sadece kendini ön plânda tutma
gayreti gösterdiği bir platformda bir birlik tesis edip ilgili kurumlarla tek
ses olarak muhatap olamadığımız müddetçe bizim bu seslenişlerimiz sadece çatlak
birer ses olarak yankılanır. Kısacası biz organize olmuş ve kendi dersini
çalışmış biri olmalıyız ki ilgili kurumların isteklerine tek ses olarak cevap
verebilmeliyiz. Bunu halletmenin yolu ise tüm aydınların bir araya gelip fikir birliği
oluşturmalarıyla mümkün olur.
En büyük arzularımdan biri olarak çok yerde dile
getirdiğim; tüm derneklerin SİMA VAKFI ile bütünleşerek veya kaynaşarak keşke
sağlam bir ‘Laz Birliği’ oluşturulabilseydi.”
SİMA DERGİSİ TOPLANTISI; ARʒ̆AŞİ M. RECAİ ÖZGÜN, MUNİR YILMAZ AVCI, ALİ İHSAN AKSAMAZ (MAŞUKİYE, 5 VII 2003)
M. Yılmaz Avcı’nın yayınlanmış kitapları:
“Şurimşine/ Lazca- Türkçe Şiirler” (Kurye Yayınları, İstanbul, 1999), “Lazuri
Nenaçkina/ Lazca Dilbilgisi” (Etno- Kültür Kitapları, İstanbul, 2003), “Lazuri P̆arametepe/
Laz Masalları” (Sorun Yayınları, İstanbul, 2005), “Aleynas Mu Ağodu? /
Aleyna’ya Ne Oldu? -Roman” (Sorun Yayınları, İstanbul, 2013).
GÜRCİSTAN ZİYARETİ; GİORGİ ANDRİADZE, ALİ İHSAN AKSAMAZ, YAŞA TANDİLAVA, MUNİR YILMAZ AVCI (TİFLİS, 2005)
M. Yılmaz Avcı’nın yayınlanmayı bekleyen kitapları:
“Golakteri Meçeti/ Dönük Cami” (4 perdelik Lazca tiyatro eseri), “Şurimşine”
(Anılar, Lazca-Türkçe), “Navamiçkinan
K̆olxeti/ Bilmediğimiz Kolkheti (Ali İhsan Aksamaz ile beraber 2005’de
Gürcistan’a yaptıkları gezinin notları/ Lazca- Türkçe).
SİMA DOĞU KARADENİZLİLER HİZMET VAKFI PİKNİĞİ; MUNİR YILMAZ AVCI, ORHAN BAYRAMİN, ALİ İHSAN AKSAMAZ, MECİT ÇAKIRUSTA (SAPANCA, 2009)
Munir Yılmaz Avcı, yazdığı kitaplarla Lazcayı ve Laz
Kültürünü ölümsüzleştirme mücadelesi vermekle kalmadı, Laz ve Çerkes
Aydınlarının yayın organlarına yazdıklarıyla da onlarla olan dostluğunu
pekiştirdi. Gündelik siyaset girdabına karşı çok dikkatliydi. Bu tehlikeye
karşı kendisini ve çevresindekileri korumaya çalıştı. Bağımsız duruşunu
korumaya da hep özen gösterdi. Bu ülkenin bir çocuğu olarak idealleri vardı ve
hep dik durdu. Yaptığı hiçbir kültürel çalışmadan para kazanmadığı gibi
cebinden katkılarda bulundu. Kültürel çalışmalardan hiçbir şekilde maddî-
manevî menfaat sağlamayı hiçbir zaman aklından bile geçirmedi. Munir Yılmaz
Avcı, iyi bir eş ve baba, iyi bir kardeş, samimi bir arkadaş ve her zaman Lazcanın
bilge bir öğretmeniydi. (15 XII 2020)
(Önerilen okumalar: Ali İhsan Aksamaz, “Lazcanın
Yazarı ve Şairi: Munir Yılmaz Avcı”, lazca.org, 8 II 2013; Ali İhsan Aksamaz,
“Kafkasya Masalları”, sonhaber.ch, 7 III 2020; Ali İhsan Aksamaz, “Atalarımızın
Yaşadığı Topraklar ve Soyağacımız”, sonhaber.ch, 14 IV 2020; Hasan Oral, “Sima Laz
Kültür ve Dayanışma Vakfı Anayasa Teklifi Metni”, slideshare.net; “Mahkemeye
göre ‘Laz’ kelimesi amaç dışı”, demokrathaber.org, 23 XII 2012; M. Recai Özgün,
“Kurtuluşumuzun Öyküsü (Büyük Nutuk Penceresinden)”, S.İ.M. A. Doğu Karadenizliler Hizmet Vakfı,
Fotosan Ofset, İzmit,1998; Mecit Çakırusta, “Dutxuri P̆alik̆ari”, Lazika Yayın
Kollektifi, İstanbul, 2011; Munir Yılmaz Avcı, “Laz Olmak Bir Ayrıcalıktır”,
halkinsesi.com.tr,13 IV 2013; Mustafa Bayındır, “Yılmaz Avcı”, hopa.gen.tr; Nükhet
Eren, “M. Yılmaz Avcı ile Söyleşi”, Papirus Edebiyat Dergisi, sayı 14,
İstanbul, 2015/ pazartesi14.com, 9 VIII 2009; Orhan Bayramin, “Neden Sima?”,
Sima- Doğu Karadenizliler Hizmet Vakfı Üç Aylık Kültür Sanat Edebiyat Dergisi,
sayı 1, (Ofset Hazırlık: Nart Yayıncılık/ Baskı: Livane), İstanbul, 2000; Sami
Avcı, “Atalarımızın Yaşadığı Topraklar
ve Soyağacımız”, Kendi Yayını, Ankara, 2013; “Vakıf Senedi”, SİMA- Doğu
Karadenizliler Hizmet Vakfı, İzmit, 1996; Yılmaz Avcı, “Ya Laz Olmasaydım?!”,
Yeni Kafkasya Gazetesi, sayı 2, İstanbul, Kasım 2001; Yılmaz Avcı, “Türkçeyi
Nasıl Öğrendik?”, Yeni Kafkasya Gazetesi, sayı 3, İstanbul, Şubat 2002; Yılmaz
Avcı, “Tek ses olarak muhatap olamadığımız müddetçe…”, lazca.org, 31 V 2013)
Ali İhsan Aksamaz
