“Laz Dili Temel Dersleri/ Lazuri Nenaşi Geç̆k̆apuli
Dersepe”
Lazca ve Megrelce, “Zan Dilleri”
(“Zanuri Nena”) ve Kolkhça (“Kolkhuri Nena”) olarak da bilinir. Günümüz dilbilimcileri,
Lazca ve Megrelce ile beraber Gürcüce ve Svancayı “Güney Kafkasya Dil Ailesi”
ve/ya “Kartvelgil Dilleri” tanımlamasıyla sınıflandırır.
Günümüzde Megreller, yerlisi
oldukları Gürcistan’da “Samargalo / Samegrelo/ Megrelya”da; Abhazya’da “Gali /
Samurzakano” bölgesinde topluca olarak yaşar. Rusya Federasyonu’nun çeşitli yerleşim
birimlerinde ve Avrupa’da yaşayan Megreller de bulunmaktadır.
Lazlar ise, yerlisi oldukları ve Osmanlı
dönemindeki adlandırmayla “Lazistan Sancağı”nda, bugünkü Rize ve Artvin
sınırları içinde kalan bölgede toplu olarak yaşarlar. Lazlar, bunun dışında
Türkiye'nin Batısındaki “93 Harbi Muhacir Köyleri”nde de toplu olarak
yaşamaktadır. Gürcistan ve Abhazya’da da Lazlar yaşamaktadır. Çok az sayıda da
olsa, Rusya Federasyonu'nun çeşitli yerleşim birimlerinde ve Avrupa’da yaşayan
Lazlarda da bulunmaktadır.
Lazca ve Megrelce iki yakın
kardeş dil. 20. yüzyılın politik kurumsal yapılanmaları hem Türkiye’de ve hem
de Sovyetler Birliği ile Gürcistan’da Lazca ve Megrelceyi görmezden geldi. Bu
iki kardeş dilin kitaplı, okullu, yazılı edebiyatlı diller olmaları sürekli olarak
engellendi.
21. yüzyılın yeni politik kurumsal
yapılanmaları, insanlığın binlerce yıldır süren özgürlük ve hak mücadelesi
sonucu artık yerelliğe de önem vermek zorunda kalıyor. İnternetin hiçbir sınır
tanımadığı bu yeni dönemde hem Lazca ve hem kardeş dil Megrelcenin artık kurumsallaşarak
geleceğine taşınacağına kuşku yok.
“Laz Dili Temel Dersleri” adlı bu kitap, T.C. Millî Eğitim Bakanlığı tarafından ortaokullar ile İmam Hatip Ortaokullarının 5, 6, 7 ve 8. sınıfları için konulan “Yaşayan Diller ve Lehçeler Dersi” öğretim programı çerçevesindeki Lazca derslerine uygun olup Avrupa Konseyi tarafından yabancı dil öğrenimi ve öğretimi için yabancı dil dersinin uygulanmasına ilişkin karşılaştırılabilir standartlar getiren “Diller için Avrupa Ortak Başvuru Metni”ni de referans olarak almaktadır.
https://sonhaber.ch/laz-dili-temel-dersleri-lazuri-nenasi-gec%cc%86k%cc%86apuli-dersepe/
https://www.simurg.com.tr/laz-dili-temel-dersleri-lazuri-nenasi-geckapuli-dersepe
https://www.kitapyurdu.com/kitap/laz-dili-temel-dersleri/385230.html
https://www.kitapyurdu.com/yazar/ali-ihsan-aksamaz/367.html
