aliihsanaksamaz.blogspot.com: Helimişi Hasan’ın Şiir ve Tabloları- 2

Helimişi Xasanişi şiiri do suretepe- 2

Helimişi Hasan’ın Şiir ve Tabloları- 1/ Helimişi Xasanişi şiiri do suretepe- 1:

https://aliihsanaksamaz.blogspot.com/2023/03/helimisi-hasann-siir-ve-tablolar.html

Xopurepes

Xopurepeşeni dobivi mt̆k̆uri,
Ama Xopas žin xolo çkimi guri,
Guri hek žinşakis var yulun şuri,
Xopurepes bubir xolo Lazuri.

Mu p̆a, muç̆o p̆a, mişa medi p̆a?
Şur do guri, sole doskidi, Xopa?

Xopas ne dixa miğun, ne ğoberi,
Ne oxori, ne tis momatven ç̆eri,
Gobulur çkva deli devrişisteri,
So gemomʒ̆k̆upas, botanam hek seri!

Mu p̆a, muç̆o p̆a, mişa medi p̆a?
Şur do guri, ar kogžirat̆i, Xopa!

Nana çkimik hek mibiru onʒ̆elis,
He ç̆alimi let̆as gyacinu belis,
He oxoris kva ejobdvit temelis,
Xopurepes haya giçkinan mtelis.

Mu p̆a, muç̆o p̆a, mişa medi p̆a?
Şur do guri, var gžiraei, Xopa?

Ma Lazepeşeni didope mʒ̆iri,
Mu na bort̆i, kobore, var biktiri,
Derdi var doskidu, ma na var bžiri,
Xvala dudis var emixtu inç̆iri.

Mu p̆a, muç̆o p̆a, mişa medi p̆a?
Şur do guri, var gžiraei Xopa?

İri Xopurik var mşinams noseri,
Bazik mşinams mʒika elapatxeri,
Haşo miğun ma igbali gokteri,
Altuni xe çkimis nikten noşkeri.

Mu p̆a, muç̆o p̆a, mişa medi p̆a?
Şur do guri, sole doskidi, Xopa?

Dobğuraşi, birapa doskidasen,
Çkimişk̆ule coxo çkimi skidasen,
Kimi Xopurik guris memiç̆vasen,
Kimik kança, kimik deli mşinasen.

Mu p̆a, muç̆o p̆a, mişa medi p̆a?
Şur do guri, var gžiraei, Xopa?

Ma ne kança, neti deli var bore,
Ne umuteloba pşinam oncğore,
Halali luk̆maş mamç̆k̆omale bore,
Ne kyole bokaçam, ne kyole bore!

Ma haşo bore do paği bore,
Var bipxor, var miç̆k̆omapun oncğore!

Kamoşalaşi, pemʒkaşen ç̆uburi,
İpxoran, va ren na, eya punt̆uri,
Gombundğolu, gemat̆u nʒaşen kuri,
Mati var bicer, na bort̆i Xopuri.

Mtel var gondunun, mtel var ijolen,
Nok̆uçxenepe çkimi Xopas koren.

Çkar mutuşa skani-çkimi var matkven,
Ne na renşa mitis mutu manžinen,

Mu na miğun, iri k̆oçepeşi ren,
Ne na renşen mutu gegak̆ordinen.

Ena ren, koren, xoloti t̆asen,
Çkinişk̆ulenepekti ixmarasen.

T̆anis t̆uʒa miğunanşa diʒxiri,
Kiana bixmart muç̆o musafiri,
Ç̆umen dudis kemixtanşi inç̆iri,
Skani-çkimi dixas geskidun iri.

Mutu var gağen, mʒ̆ule ren let̆a,
Çkar mutu var ganç̆en tabutiş met̆a!

Ora mulun, var iven ha dixati,
Var doskidun k̆oçişi noxvenepeti,
Ama kianas mutu var gyok̆ordun,
Muriʒxepek varvalasen xoloti.

T̆u uçkineli, t̆ase xoloti,
Hamus ne Trangi k̆atun, neti Ğormoti!

K̆oçişen eçkine k̆oçepeşi ren,
İa ne impulen, neti nixiren,
Skidalaşen ekole mutu va ren,
Ren na, xvala veresia medi ren!

Haya haşo ren, iri ʒ̆ori ren,
Hem dunyaşen na moxtu, miʒ̆vi, mi ren?

Namus p̆k̆itxat, namu boret noseri?
Kiana dodgimeri ren gokteri,
Didope nciris ret seri-ndğaleri,
Gopucaman, skidut pucepesteri.

Ma memiuci, mo iver puci!

Ena gibirapes k̆ay momçi quci!

Noç̆arepe çkimiti çkimi va ren,
K̆oçi bore, iati k̆oçişi ren,
Ç̆ume ma çkva Lazuri var mabiren,
Ne na ibiranpeşen masiminen.

Çkva mutu va ren, iri diçoden,

Skidalaş ekole skidala va ren!

K̆urbeti ma var pşinam a Tbilisi,
Bore tina ma babaşen muflisi,
Skidalaşen ma na manç̆enpe ebzdim,
Ma ham dunyas hem dunyaş derdi var bzdim!

Kança var bore, ma 3’ori bore,

Oş3’anura çkimişi skiri bore!

(Helimişi Xasanişi Şiiri do sureti (Guram K̆art̆ozia, “Lazuri T̆ekst̆ebi- II”, Tbilisi, 1993)

Çaişi birapa

Handğa k̆ai t̆aroni ren, hayde, dalepe,
Şa goindineni yaziş ha mskva ndğalepe?!
Çaiş oʒ̆ilus meboktut çkin, k̆ulanepe!
Yopşa k̆alatepe tirit, moxtit, biç̆epe!

Heyamoli heeyana, he yana, yana, yana,
Çkini ren, çkin manç̆enan bedi do şana!

Ehe, rak̆anis eşulun mjora ağani,
Mç̆ita te muşiten tanun mele rak̆ani,
Çiçkilisteri p̆ʒ̆ip̆olat çkin mani-mani
Do yebopşat muşi oras ar ʒ̆anaş p̆lani!

Heyamoli heeyana, he yana, yana, yana,
Çkini ren, çkin manç̆enan bedi do şana!

Ranʒ̆k̆alas birapa çkini, rak̆anis mat̆as,
Handğa çkinik̆ala kva do ncakti ibiras,
Ezdas ixik ha birapa, mendraşak iğas,
Ağne Lazuri birapa kianak kognas!

Heyamoli heeyana, he yana, yana, yana,
Çkini ren, çkin manç̆enan bedi do şana!

(Helimişi Xasanişi Şiiri do sureti (Guram K̆art̆ozia, “Lazuri T̆ekst̆ebi- II”, Tbilisi, 1993)

T̆anis şuri gemdginanşa

T̆anis şuri gemdginanşa p̆ç̆k̆omat, pşvat,
İsa p̆ç̆k̆omat, pşvat,
Viç̆ik̆ç̆ik̆at, xolo isa pşvat,
K̆aoba do xeleba vincubalat,
Ç̆it̆a- ç̆it̆a ç̆ikapeten viç̆ik̆ç̆ik̆at,
Si çonguri gelamiçami, vibirat,
Xelebaşi zoğas isa bimçvirat,
Juri isa ar zoğas gebant̆onat!
Ç̆ik̆- ç̆ik̆- ç̆ik̆- ç̆ik̆- ç̆ik̆- ç̆ik̆- ç̆ik̆ viç̆ik̆ç̆ik̆at,
Ark̆ele pşvat, ark̆eleti vibirat!

Kianaşa mu mogağu, mu gağen,
Hele mu gağen,

Ar domiʒ̆vi, p̆ia mu gağen?
Skidala, çkin ena pskidut, haya ren,
Dunyaş ekole çkva skidala va ren,

Ç̆it̆a şuri ena pşvanumt, aya ren,
Kianas handğa- ç̆umen iati va ren,
İrişeni iati ekoni ren!
Ç̆ik̆- ç̆ik̆- ç̆ik̆- ç̆ik̆- ç̆ik̆- ç̆ik̆- ç̆ik̆ viç̆ik̆ç̆ik̆at,
Ark̆ele pşvat, ark̆eleti vibirat!

Damarepes igibenşa diʒxiri,
T̆uʒa diʒxiri,
Şur do guri, t̆uʒa diʒxiri,
Va meşkurun ham qoropaş daçxiri!
He k̆ulani, ma pşumtaşi, mibiri,
Jur fara var dibaden k̆oçiş skiri,
Let̆a çkimis yulut̆aşak inç̆iri,
P̆ant̆a qanʒ̆i yemipşi do mibiri!

Ç̆ik̆- ç̆ik̆- ç̆ik̆- ç̆ik̆- ç̆ik̆- ç̆ik̆- ç̆ik̆ viç̆ik̆ç̆ik̆at,
Si çonguri gelamiçami, vibirat!

Hem dunyaşen mi muxtimun, mis p̆k̆itxat,
Miʒ̆vi, mis p̆k̆itxat,
Şur do guri, dotkvi mis p̆k̆itxat,
Mutu varşeni nağdi mot gomdinat?
Ç̆it̆a- ç̆it̆a miğunanşa viç̆ik̆ç̆ik̆at,
Yopşa qanʒ̆i gamamʒ̆irat, yevopşat,
Alaverdi artimajuras mepçat,
Çkini renna oşʒ̆anura, vixelat!
Ç̆ik̆- ç̆ik̆- ç̆ik̆- ç̆ik̆- ç̆ik̆- ç̆ik̆- ç̆ik̆ viç̆ik̆ç̆ik̆at,
Skidalaşi mtelik artot vibirat!

Ğoman k̆vanʒa na ikomt̆espe so ren,
Domiʒ̆vi, so ren,
Şur do guri, ar dotkvi, so ren?

Ç̆umen çkuni let̆atenti vanoren!
Skidalaşen ar ndğa t̆as vincubalat,
Ğormotişen cenneti mo pçumet̆at,
Çku mak̆vande var boret-na, var vik̆vant!
Nciriş ora mek̆emiles, gop̆k̆uʒxat!
Ç̆ik̆- ç̆ik̆- ç̆ik̆- ç̆ik̆- ç̆ik̆- ç̆ik̆- ç̆ik̆ viç̆ik̆ç̆ik̆at,
Dro çkini ren, hem pşvat do hem vibirat!

(Helimişi Xasanişi Şiiri do sureti (Guram K̆art̆ozia, “Lazuri T̆ekst̆ebi- II”, Tbilisi, 1993)

Biç̆i do Bozo

Biç̆i:
Eşulun ağne mjora,
Var mayanan çaişa!
Va ren onciruş ora,
E dalepe, manişa!

Bozo:
Si mele mot geladgi?
Uça biç̆i, bigzalat!
Tirit k̆alatepeten,
Çkun mani-mani p̆ʒ̆ilat.

Biç̆i:
Lumci k̆lubis ok̆optat
Do Lazuri bibirat,
Žiʒiner-xeleberi
Mtel k̆olmanik bixelat!

Bozo:
Tolis moʒ̆k̆er, mižiʒam,
Biç̆i, mu giğun guris?
Vaşa soti iç̆vet̆a
Oropaşi daçxiris.

Biç̆i:
Konagnişi, dogiʒ̆va,
Moro, ma na momç̆unpe,
Ser-ndğaleri malanden
Skani uça tolepe.

Bozo:
Var megocan, e biç̆i,
Mʒudişi mo gomoom,
Mʒika medulye va re,
Giçkit̆as, si var goom!

Biç̆i:
Si Lazuri mibiri,
Muç̆o dulya p̆a, žiri,
Mtel skani osimadus
Seri var miğun nciri.

Bozo:
Mot isimadep dido,
Varşa omt̆ina t̆vini,
Var megomskun, e biç̆i,
Mʒudişi guriş ç̆vini.

Mteliti:
Mis nomskun osimadu
Ha pukrinoraş tutas!
Çkun var vixelat do,
Moro, çkva mik ixelas!