173./ “… ar bozomota maoropu…”
Vit̆ojur ǯaneri bort̆i.
Murğulişa komofti baba-şk̆imişk̆ala. Baba- şk̆imi ust̆a ort̆u, himuşk̆ala
biçalişamt̆i. Hik ar bozomota maoropu, baba- şk̆imi var momçu. Hikole momt̆inu Acaraşa,
K̆inatişa kocemionu. Bozomota mutxanepe komomçu ma: Ǯindeçi, çevre. Hikole
baba- şk̆imi oxorişa mendemionu. Art̆aşenişa mionamt̆uşa, bozomotaş oxorişa
mendaft̆it. Bozomota miǯu -çi: “Moit̆aşa, a mutu komomiği!” Art̆aşenişa mobit̆ituşa,
Arhaveşa moftiti, t̆obaşa çağetişi mandili dobiindri, ar k̆uti p̆odra. Baba- çk̆imişi
t̆obaşa komobiği bozomotaşi oxorişa. Moftisi, bozomota avla k̆uişa ǯari eşk̆iğamt̆u.
Oxorişa kamaftit. Komepçi hini himu. Mutu mobuği, himu komepçi. Ali kodolomabu,
him xeşa kodik̆açu do:
“Ham mu on, gişk̆unia?”
“Ma mu mişk̆un-ma”.
“Hamya nişani onya”.
Maya sk̆ani borya”.
Daha him bozomota var
maziru hindoraşik̆ule.
Uk̆açxe Nik̆ola komoxtu Lazist̆anişa. Nik̆ola
moxtusi, tutunişa mendaftit him oxorişa xala- şk̆imişi biç̆i do ma. Cuma- muşişk̆ala
cini oda kodopxedit. Moǯedu, moǯedu do:
“Musa oria, Musa ori
si?”
“Ho” buǯvi.
Eiseulu, kocextu tudeni
odaşa, “Sia Meriemi gioxamsya” (Yoxo- muşi Meriemi t̆u). Maçetinu, ebiseli,
kocefti. Ayri oda daçxuri ogzu do koxen. Mati mendaft̆i.
Miǯu- çi:
“Huyşa so ort̆i si?”
Ma buǯvi- çi:
“Ma askerişa mendaft̆i,
askeri bort̆i.”
“Ma Art̆aşenişa komeft̆i
si gori da va gziri soti”.
“Ma so mzirart̆u, ma
askeri bort̆i”.
“Huy mu miǯomel, var
mionari?”
“Ar efta do akadaşi- şk̆imi
bç̆itxar do giǯval”.
Efti, bç̆itxi, ok̆ule kocefti
bozomotaşa.
“Cendğani komoftar- ma
do mendegionaten- ma”.
Miǯu- çi:
“Domoçedinamya!”
“İlle mofta- ma”.
Oxori ma cur oxorza komionun.
Hemuti mendebionik̆o, baba- şk̆imi mok̆ap̆inasen gale. Maşkurinu, va maonu.
Daha hamdoraşk̆ule va bidi him çyoişa.
174./ “Baba- şk̆imi domoçilu…”
Baba- şk̆imi domoçilu,
ar oxorza (/oxorca) komomionu. Ma him
var maoropert̆u, zorişaşi komomionu. Başka maoropert̆u ma. Ma na maoropert̆u,
va momçu. Uk̆açxe ma başka oxorza komobioni baba- şk̆imişi t̆obaşa. Baba- şk̆imi
oxori var ort̆u. Moxtusi, oxorişa mok̆ap̆inu. Ayri kodomoxunu. Uk̆açxe hikole
bigzali ma. Him oxorza ep̆ç̆opi do Arhaveşa komefti. Arhave milleti muaciri mendaxtey,
oxorepe boşi rt̆u (/ort̆u). Ar oxori kodopxedit, dopxaşkit ham ǯana. Majurani ǯana
saibi- muşi komoxtu. Hikole bigzalit, Txinalişa komoftit. Moftitu, cini Txinali
kodopxeditu. Langat̆işa piʒari keşk̆ebiğitu, hik paʒxape dop̆itu, kodopxeditu.
Him pxaşkumt̆ituşa, himuşi saibi
komoxtu. Hikole ebiselitu, hik yak̆ini yeri xolo paʒxa dop̆itu. Ar ǯana dopxaşk̆it hik, kodopxedit ar ǯana.
Majurani ǯana alti yuz panganot̆i komepçit, let̆a dobiindrit. Hek bort̆ituşa, baba- şk̆imi moxtu. Baba- şk̆imi him oxorza-
şk̆imi uǯu:
“Nana- skanişa
mendegionaya Art̆aşenişaya”.
Mendionu, hiko naşku. Ninçaği- muşi, haki- muşi, muntxa anç̆ert̆u,
oxorza komeçu, igzalu. Uk̆açxe esk̆i oxorza komoonu. Oxorza bere va uonurt̆u.
Baba- şk̆imi miǯu:
“Ma goçilarya, başk̆a
oxorza mogionarya”.
Baba- şk̆imi doğuru. Ma
Art̆aşenişa vidi (/bidi), başk̆a oxorza komobioni [Ayşe: Hamuşi oxorza va
içodu! Ar var on, cur var on, xut var on!] Him oxorzati oxori on, şkimişk̆ala
on. Otxo ǯana kodosk̆udu. Uk̆açxe miǯu- çi:
“Mutusk̆ani var bgorum,
memaşk̆via”.
Mebaşk̆vi, Coç̆oşa
dikomocu, doğuru hik. Uk̆açxe ma na mobioni oxorzati doğuru, sum bere memişk̆u.
Jurneçidosum ǯana doğuru, xastaxane doğuru, ğureri komobionit. Uk̆açxe ar oxorza komobioni. Himuti bogzali, var momǯondu.
Şkit dğaşi(!) ar daha oxorza komobioni. Var içalişu. “Çala dop̆k̆orobat̆u”- ma,
“Maya burgulepe maǯunenya”; “Ar ǯari komoği”-ma, “Maya mxuci maǯunenya”;
“Soğanepe doçxi”- ma, “Buʒxape maç̆venya, maya mutu var maxenenya”.
“Muşeni moxti- ma, mutu
var gaxenen do”.
“Maya hişo miǯvesya,
doxuneri goskuledinasen, kçasenya”.
Berepe buǯvi- çi:
“Ogzalitu”-ma.
İgzalu. Gobikti, başk̆a
oxorza komobioni. Mobionisi, aci rt̆u. Cendi komoxtu, berepe- muşi, k̆oçi- muşi
naşk̆u. Eçidocur ǯana şkimişk̆ala rt̆u. Berepe- muşiti boskuledinamt̆i. Uk̆açxe,
dizğesi, nana- muşi mendionu bere- muşi. Huy oxorza molva unda(!),
“Meftar,_ miǯomey, bere- şk̆imi
meydani var momçay”. Cur biç̆i, ar bozomota komionu, motalepe komionu.
Sumeçidovit̆ojur ǯaneri bor.
177./ Lemlooğli
Lemlooğli dido zengini k̆oçi
rt̆u. Ar nusa komoonu. Daçxuriş yak̆ini xert̆u, komek̆oru žigara do nusa muşi uǯu-
çi:
“Arya daçxuri
komomçia”.
Nusati çip̆lit̆i
kocelvocu do komeçu. Himuşeni nusa naşk̆u, ogzalu:
“Daçxuri kort̆uya do çip̆lit̆i
muşeni celvocia (/ç̆via)!”
Lemlooğli t̆k̆u- çi:
“Padişay ask̆eri
irituli ma pçar, ma dolobokunar”.
Padişay ognu, uoxu:
“Moxti hako!”
Lemlooğli mendaxtu
padişayşa:
“Muşeni mioxi?”
“Sia şkimde zengini
rea? Padişai si orei, ma bor? Şkimi ask̆eri si muç̆o dolvokunar do çar?”
“Ma hişo var ptkvi. Ma
ptkvi- çi:
Fesişi pusk̆uli
komepçar”
Aşk̆urinu do doduzanu.
“İgzalia!”
Mutu var uǯu.
[Musa İbraimis že Gulaberi že
(Gulabaroğli), dab. 1895- Artaşeneli, Txilnar (Xelvaçauri Raioni) Txilnari, 29.
IV1967) Guram K̆art̆ozia, “Lazuri T̆ekst̆ebi- II, Gamomʒemloba “Meʒniereba”,
Tbilisi, 1993)]
