11 Ekim 2023 Çarşamba

“Lazca eğitim alabilseydim, Türkçeyi güzelce öğrenebilseydim, böyle zor bir hayatım olmayacaktı!”/ “Lazuri nenaten gamantana maqvat̆uk̆onna, Turkuli nenati mskvaşa magurat̆uk̆onna, amk̆ata meç̆ireli skidala va maqvasunt̆u!”

 

 


 

 

“Lazca eğitim alabilseydim, Türkçeyi güzelce öğrenebilseydim, böyle zor bir hayatım olmayacaktı!”

 

 

 

[Bu söyleşiyi, Maksut Kesici ile 25 XI 2018 tarihinde yapmış ve Lazca olarak internet bloğumda yayınlamıştım. Korona felâketi, 30 XI 2021 tarihinde Maksut Kesici’yi de bizlerden aldı. Geçtiğimiz günlerde bu söyleşiyi hatırladım. Söyleşiyi Lazcadan Türkçeye tercüme edip yeniden yayına hazırladım. Üretken ve çok yönlü bir kültür insanı olan Maksut Kesici’yi saygı ve sevgiyle anıyorum…]

+

 (Ön açıklama:  Bugün yine bir misafirim var. Misafirim Maksut Kesici. Maksut Kesici, çok kültürlü bir insan. Önce insanı üzen ancak sonrasında başarılı bir hayat hikâyesi var.  Çok faydalı kültürel faaliyetler yürütüyor. Bir artist; daha doğrusunu söylersem bir sanatçı. Her alanda sanatsal çalışmaları var. Bir şarkıcı; şarkılarının sözlerini yazıyor, besteliyor, çalıyor ve okuyor. Heykel sanatı alanında da çalışıyor. Bu alanda eserleri var. Bir çevreci ve bir gezgin. Festivaller, toplantılar düzenliyor ve bu alandaki çalışmaları canla başla destekliyor. Kültürel duruşunun ciddiyeti sözle anlatılacak gibi değil. Maksut Kesici, şimdi Blumington’da, Amerika’da yaşıyor. Öyle biliyorum. Maksut Kesici ile bir söyleşi yaptım. Siyasî değil, kültürel bir söyleşi. Ali İhsan Aksamaz, 25 XI 2018)

+

Ali İhsan Aksamaz: Maksut Bey, nerede doğdunuz? Nerelisiniz, kimlerdensiniz? Ne zaman doğdunuz? Ne iş yapıyorsunuz? Hayatınızı nasıl kazanıyorsunuz? Evli misiniz? Çocuklarınız var mı? Sizin ilk günlerinizden böylece başlayalım! 

Maksut Kesici: Rize’nin Dikkaya (Mek̆aleskiriti) adlı köyünde, 1957 yılında dünyaya geldim. Ailede dört çocuktuk. Dikkaya ilkokulunda birinci sınıfı okudum. O tür Amerikan yiyecekleriyle büyüdük. Öyle hatırlıyorum. Bu birinci sınıftaydı. O zaman, ilk defa Atatürk’ün varlığından haberim oldu. Bir filmde Atatürk traktöre oturmuş, kullanıyordu. Bu, hayatımda seyrettiğim ilk filmdi. Bu anıyı hiç unutmuyorum. Anılarımdan biri de süt tozuna ilişkin. O zamanlar Amerikan yardımı vardı. Okulda büyük kazanlar vardı.  Okulun yöneticileri, süt tozuna su katıyorlardı. Bu su kaynayınca da “süt” hazırdı. Okulun yöneticileri,  bu sütü bizlere kepçeyle dağıtıyorlardı. Bu anımı da hiç unutmuyorum. Birinci sınıftan sonra, İzmir’e muhacir gittik. İzmir’e yerleştik. Bu, 1963 yılındaydı. İzmir’de ilkokula yazıldım.  Anadilim Lazcaydı. O sebeple de öğretmenin dedikleri anlayamıyordum. Bir gün, öğretmen bana bir soru sordu. Ben de,  bir çırpıda Lazca olarak “va mişk̆un/ bilmiyorum,” diyebildim.   Bu, öğretmenin hoşuna gitmedi; öyle sanıyorum. Sonra kızdı ve bana bağırdı. Küçük bir pusula yazarak bana verdi. “Bunu babana ver,” diye bana tembih etti. Ben de eve gidince, pusulayı babama verdim. Babam, pusulayı okudu ve bana bağırdı. Önce okulda öğretmen, sonra da evde babam bana bağırdı. Ancak ben kabahatimi anlayamadım; hiçbir şeyden haberim yok. Doğrusunu söylersem; ben Türkçe bilmiyordum, öğretmenin sorusuna Lazca cevap vermiştim: “Va mişk̆un/ bilmiyorum”. Ben Türkçe bilmiyordum. Buymuş kabahatim! Öğretmen ve babam bana neden bağırmıştı, ben onu da anlayamıyordum. Neden bana böyle kızdılar, anlayamıyordum. Daha sonra, okulda okumak istemedim. Çünkü Türkçe bilmiyordum ve insanların Türkçe konuşmalarından da hiçbir şey anlamıyordum. Evde kimse bana yardımcı olmadı. O durumdaydılar. “Madem okulda okumaya niyetin yok, o halde çalışmalısın,” dedi  ailem. Böylece öğrenim- eğitim hayatım bitti. Artık öğrenci değildim.  Küçücük bir çocuktum fakat çalışmaya başladım. Hemen her alanda çıraklık yaptım. Sonra Efes Pilsen Fabrikasının inşaatında çıraklık yapıyordum. Bu, 1967 yılındaydı. On yaşıma kadar orada çalıştım.


 “Anılarımdan biri de süt tozuna ilişkin”

 


Ali İhsan Aksamaz: Biliyorum, siz azimlisiniz. Azminiz var. Bu azimle neler yaptınız? Onları da söyleyin!

İlk atölyemi 1977 yılında açtım. 2004 yılına kadar metal dizayn işleri yaptım. Araba ehliyetimin olmasını istiyordum, ancak elimde diplomam yoktu. Başvurdum; bir okulda yöneticiler, beni imtihan ettiler. Böylece ilkokul diplomam oldu.

Çıraklığımda demirden bir saz yapmıştım. Böylece yüreğimin ve aklımın müzikte olduğunu anlayabildim. Ancak bu sazı çalamadım; ses vermiyordu. Bundan da anladım ki,  benim soyut sanata kabiliyetim var. Zaman geçince, sonradan, heykel sanatıyla ilgilendim. Önce sayısız heykel dizaynları hazırladım. Sonra da bu heykelleri ellerimle yaptım. Yaptığım bu heykelleri, bazı devlet veya özel sektör yetkilileri başkalarına hediye olarak verdiler.

Diğer yandan müzik alanında da canla başla çalışıp öğreniyordum. Başarılı olduğumu düşünüyorum. İki de Lazca şarkı yaptım: “Çocuklar/ Berepe” ve “Değirmen/ Karmat̆e”. Bu Lazca şarkıların sözlerini ve müziklerini yaptım. Bundan başka üç defa uluslararası kültür ve sanat festivali düzenledim. Bu festivalleri bir köyde yaptık. Son festival 2015 yılındaydı. Festivalimize aşağı yukarı 2.000 kişinin geldiğini söyleyebilirim.  Festivalde resim, fotoğraf, el sanatları sergileri düzenledik; tiyatro yaptık, farklı farklı konserler düzenlendi. Bu festivallerle ne yapmak istedik, biliyor musunuz?! Köy halkını, bu konularda bilinçlendirmekti amacımız. Onlara hayatın farklı tatlarını duyurmaktı amacımız.

Size doğruyu söyleyeyim, aslında ben hep öğrenmek istiyordum. Ancak hayatın kötülükleri bana bütün bunları yaşattı.

Artık ilkokul diplomam vardı ancak bir kitabı bile doğru dürüst okuyamıyordum. Şöyle demek istiyorum ki; benim öğrenmeye hevesim vardı. Bunu anladım. Sınavla ortaokul ve lise sınavlarını geçip diploma sahibi oldum. Okul yöneticileri bana sınavlar yaptılar.

Bu diplomalar bana yetmiyordu. Üniversite sınavlarına da katıldım ve başarılı oldum. Sosyoloji bölümünde öğrenci oldum. Halen de üniversitede öğrenciyim.

Eşim eğitimci. O sebeple de şimdi de hep öğrenme sürecindeyim. Eşimle beraber işten bir proje çalışması sebebiyle Amerika’ya geldik, iki yıllığına.

 

Maksut Kesici’nin eserlerinden bazıları

 

 

Amerika’da da hem müzikle hem de heykel sergisiyle ilgileniyorum. Bir engelim vardı. İngilizce bilmiyordum. Şimdi onu da yavaş yavaş öğreniyorum. Devam ettiğim bu İngilizce kursu, beni ilkokul günlerime götürdü. Anadilimle, Lazca, eğitim alamadım. Bu durum beni hayatım boyunca olumsuz olarak etkiledi. Lazca eğitim alabilseydim, Türkçeyi güzelce öğrenebilseydim, böyle bir hayatım olmayacaktı!

Şimdi Amerikalılar ile konuşunca üzülüyorum; hoşuma gitmiyor. Sanki benim aklım onlarınkinden daha azmış gibime geliyor. Bu yalnızca benim algılamam değil. Bir insan başkalarının dilini bilmeyince hem sağır, hem de dilsiz; ben de öyleyim.

Ali İhsan Aksamaz: Maksut bey; Size teşekkür ederim. Şimdi, siz de isterseniz, bu söyleşiyi sonlandıralım. Bu kadarı yeterli. Siz sorularımı güzelce cevapladınız. Ancak söyleyeceğiniz başka bir şey varsa, onu da söyleyin! Tanrı, çoluk çocuğunuzla sizi sevindirsin!

Maksut Kesici: Ben de bu söyleşi için size teşekkür ederim.



(Önerilen Okumalar: “Aspasia’nın Hikâyesi”, 6 II 2023, kentsokaklari.com.tr; “Aşı karşıtı sanatçı virüse yenildi”, 2 XII 2021, yeniasir.com.tr; “Aydın sanat camiası yasta... Maksut Kesici korona kurbanı!”, 1 XII 2021, aydinhaberleri.com; Hüseyin Asar, “Aydın’dan Maksut Kesici Geçti”, 6 XII 2021, aydinpost.com; İlknur Bakış, “Heykel sanatçısı Maksut Kesici”, 1 XI 2012, anamursedir.com; “İkisi bir arada”,10 II 2010, izmir.bel.tr; “Kuyucular’da festival yapılacak”, 16 VI 2014, milliyet.com.tr; “Laz heykel sanatçısı Maksut Kesici”, 15 III 2015, lazca.org; Maksut Kesicik ğarğalaps: “Lazuri nenaten gamantana maqvat̆uk̆onna, Turkuli nenati mskvaşa magurat̆uk̆onna,  amk̆ata meç̆ireli skidala va maqvasunt̆u!, 25 XI 2018, xvalamgeri.blogspot.com/ circassiancenter.com; “Sen de çık gel!”, Kasım 2016, izmirlife.com.tr; Bayram Ali Özşahin: “Kapitalizm her şeyi aşındırıyor, öğütüyor, eritiyor, kaybediyor!”, 14 VIII 2019, sonhaber.ch/ circassiancenter.com.tr; Besim Özel: “Köyümüzde Lazca türküler söylenirdi”, 11 IV 2022, sonhaber.ch/ circassiancenter.com.tr; Cemil Telci: “Çay Üreticileri de Özel Şirketlerin İnsafına Kaldı!”, 19 VI 2021, sonhaber.ch/ circassiancenter.com.tr; Cihangir Bilgin: “Anadolu’da yaşamış ozan ve âşıkların divanını okudum!”, 11 XII 2021, sonhaber.ch/ gurcuhaber.com/ circassiancenter.com; Cihangir Bilgin: “Kendi kültürümüze ve anadilimize dair tek kalem oynatmamak çok zoruma gitmişti!”, 12 XII 2021, sonhaber.ch sonhaber.ch/ gurcuhaber.com/ circassiancenter.com; Cihangir Bilgin: “Batum, Tiflis, Rustavi’de arşiv çalışmaları yaptım!”, 14 XII 2021, sonhaber.ch sonhaber.ch/ gurcuhaber.com/ circassiancenter.com; Cihangir Bilgin: “Lazca mücadelemize devam edeceğiz!”, 16 XII 2021, sonhaber.ch / gurcuhaber.com/ circassiancenter.com; Demir Akın “Ne Kadar Çok Dil, O Kadar Çok Zenginlik!”, 30 XI 2018, sonhaber.ch/ circassiancenter.com.tr; Ergün Konakçı: “Vatandaşların Eğitim ve Kültür İhtiyaçları İçin Çeşitli Faaliyetlerde Bulunmak Siyasî Bir Eylem Değildir!”, 24 VIII 2019, circassiancenter.com.tr; Erol Kant “Antik çağlardan günümüze gelen bu kadim dili yaşatmamız gerekiyor!”, 31 VIII 2022, sonhaber.ch, circassiancnter.com.tr; Fatma Başural: “Anadilimizi, Kültürümüzü, Geleneklerimizi Bilelim!”, 1 XII 2018, circassiancenter.com.tr; Gülcan Yüksel Asılyazıcı: “Dört Elle Lazca İçin Savaşan Biri Olup Çıktım!”, 29 III 2021, sonhaber.ch/ gurcuhaber.com/ circassiancenter.com.tr; Hasan Uzunhasanoğlu: “Lazca, Bir Dialekt (Ağız, Şive) Değil, Bir Dildir!”, 21 VIII 2019, sonhaber.ch/ circassiancenter.com.tr; İnci Derya Turna, “Anadilimiz ve Köklü Güzel Kültürümüz Yok Olmasın!”, 11 IX 2019; circassiancenter.com.tr; “Kâzım Koyuncu AK̆A T̆V’de”, 09 VIII 2023, sonhaber.ch/ circassiancenter.com.tr; Kemal Özbıyık:  “Olgun  insanlar bir araya gelmezsek, dilimiz de ölecek!”, 16 IX 2023, sonhaber.ch; Kemal Özbıyık: “Tam kırk yıl oldu; bırakmadım”, 19 IX 2023, sonhaber.ch;  Kemal Özbıyık: “Paylaşamadığımız ne var?!”, 25 IX 2023, sonhaber.ch;  Maksut Kesici: “Lazca Eğitim Görebilseydim, Türkçeyi Güzelce Öğrenebilseydim, Böyle Zor Bir Hayatım Olmayacaktı!”, 25 XI 2018, circassiancenter.com.tr; Mircan Kaya: “Çocuklara Ninnilerimizi Duyurmak İstiyorum!”, 11 V 2020, sonhaber.ch/ circassiancenter.com.tr; Murat Karadeniz: “Gazete Noğa’yı Tamamen Lazca Yayınladık!”, 18 II 2022, sonhaber.ch/ circassiancenter.com; Musa Karaalioğlu: “Ağlamayana Süt Vermezler!”, 29 IV 2020, sonhaber.ch/ circassiancenter.com.tr; Niyazi Koyuncu: “Kâzım’ın hasreti büyüyor!”, 13 VIII 2023, sonhaber.ch/ circassiancenter.com.tr; Orhan Bayramin: “Laz Edebiyatı 1996’dan Fersah Fersah İleride!”, 15 III 2021, sonhaber.ch/ gurcuhaber.com/ circassiancenter.com/ simavakfi.org; Osman Şafak Büyüklü:“Lazlar, çalışmalarını kolektif ortam içinde yapmalı!”, circassiancenter.com/ sonhaber.ch, 21 VIII 2019; Önder Acar: “Oçamçire’deki Laz Okulu’nda da Öğrenim Görmüş Anneannem!”, 11 X 2019, circassiancenter.com/ gurcuhaber.com; Özlem Şendeniz: “Yerelin gündelik yaşam bilgisine kıymet veriyorum!”, 10 II 2020, sonhaber.ch, circassiancenter.com.tr; gurcuhaber.com; Rasim Yılmaz, “Türkiye Lazları ve Laz Kültürü…”, 19 V 2017, old.08haber.com; Rıdvan Özkurt Anç̆aşi: “Çoğunlukla Aşk, Doğa, İnsana İlişkin Şiirler Yazıyorum!”, 04 II 2022, sonhaber.ch, circassiancenter.com.tr; Ruhan Odabaş, “Yitmek Üzere Olan Dilimizi Yaşatabilme Çabasındayım!”, 3 VII 2021, sonhaber.ch, circassiancenter.com.tr; Sami Fitozik Ğarğalaps: “Berepe çkunik diguran nena çkuni minon!”, 7 X 2019, xvalamgeri.blogspot.com/ circassiancenter.com.tr/ sonhaber.ch; Selma Koçiva: “Son Aktif Yıllarımı Laz Edebiyatına Vermek İstiyorum!”, 24 II 2021; sonhaber.ch/ gurcuhaber.com/ circassiancenter.com/ turklaz.com/ avrupaforum4.org; Yılmaz Erdoğan: “Bizimkiler Sohum’a Yerleşmiş!”, 22 XI 2018, circassiancenter.com.tr; Yılmaz Erdoğan: “Ogni Kültür Dergisi” ikinci çocuğum olarak kucağımdaydı!” ,7 VI 2022, sonhaber.ch/circassiancenter.com.tr)

  

Maksut Kesici’nin Lazca şarkıları:

https://www.youtube.com/watch?v=p1SO_1fy7n4

https://www.youtube.com/watch?v=08GvV2ldUOE

 

“Lazuri nenaten gamantana maqvat̆uk̆onna, Turkuli nenati mskvaşa magurat̆uk̆onna,  amk̆ata meç̆ireli skidala va maqvasunt̆u!”

 

[Maksut Kesici k̆ala ar int̆erviu dop̆eret̆i 25 XI 2018- s do int̆erviuşi Lazuri t̆ekst̆i gamaviğeret̆i int̆ernet̆- blogi çkimis. K̆oronaşi felaketik Maksut Kesiciti kemizdes 30 XI 2021-s. Golaxtimeri ndğaleps, xolo gomaşinu int̆erviu çkini; Lazurişen Turkulişa govokti. İnt̆erviuşi t̆ekst̆i xolo gamoçku şeni dopxaziri. Dulyamxvenu, mamrale do çkvadoçkva k̆elepeşen k̆ult̆uroni k̆oçi rt̆u Maksut Kesici;  hurmeti do qoropaten gomaşinen …]

+

(Goʒ̆otkvala: Andğas  xolo ar musafiri komiqonun. Am musafiri çkimi ren Maksut Kesici. Maksut Kesici ren opşa k̆ult̆uroni k̆oçi. Emus kuğun gurişmeç̆voni mara gecgineri ar skidala. Xolo emuk ikips opşa pelaperi k̆ult̆uruli noçalişepe. Art̆ist̆i; mtini giʒ̆vatna, maxeşnoxvene ren. Edo Maksut Kesicis kuğun xeşnoxvenepe k̆arta speros. Maksut Kesici gemabire ren; birapapeşi t̆ekst̆epe ç̆arups, gelaçaps do ibirs. Emuk içalişeps heykeliş xeşnoxveneşi sperosti; xeşnoxvenepe kuğun. Magomorgve ren, magolve ren. Fest̆ivalepe, ok̆oxtalepe ʒ̆opxups do amk̆ata dulyapesti mxuci meçaps emuk. Edo muşi k̆ult̆uruli k̆ap̆et̆oba nenaten otkuten va itkven. Andğaneri ndğas, Maksut Kesici skidun noğa Blumingt̆onis, Amerik̆as. Eşo miçkin. Edo ma Maksut Kesici k̆ala ar int̆erviu dop̆i. Aya va ren p̆olit̆ikuri, mara k̆ult̆uruli int̆erviu. Ayati ren çkini int̆erviuşi t̆ekst̆i. Ali İhsan Aksamazi, 25 XI 2018)

+

Ali İhsan Aksamazi: Maksut begi, so yeçkindit, so dibadit? Sonuri ret do mi oğlepeşi ret? Mundes dibadit? Mu dulya ikipt? Muten skidurt? Çileri reti? Berepe giqonunani? Edo aşo gevoç̆k̆at, tkvani iptineri ndağeşen! 

Maksut Kesici: Noğa Rizinişi Dikkaya (Mek̆aleskiriti) coxoni oput̆es dovibadi, (1957) vit̆on çxoro oşi do jure neçi do vit̆o şkvit  ʒ̆anas. Ocağis (4) otxo bere vort̆it. Mek̆aleskiritişi geç̆k̆apuroni nʒ̆opulas doviguri maartani sinifi. Edo emk̆ata Amerik̆anuli oç̆k̆omalepetenti dovirdit. Eşo komşuns. Aya rt̆u maartani sinifis. İpti emindros Ataturkişi renobaşen ambai domaqu. Ataturki t̆rakt̆oris gexuneri rt̆u filimis do t̆rak̆t̆ori ixmart̆u. Skidala çkimis seyri nadop̆i iptineri filimi rt̆u eya. Aya gonoşine va gomaç̆k̆ondinen ma. Gonoşinepe çkimişen arteriti ren mjaşmt̆veri. Amerik̆aşi şvela rt̆u aya mjaşmt̆veri emindros. Didi ç̆uk̆epe kort̆u nʒ̆opulas. Aya mjaşmt̆veris ʒ̆k̆ari uk̆atupt̆es nʒ̆opulaşi didilepek. Aya ʒ̆k̆ari digubaşi, “mja” xazireli rt̆u. Edo didilepek aya mja k̆op̆aten domirtapt̆es. Ma aya gonoşine çkimiti çkar va gomaç̆k̆ondinen. Maartani sinifi şk̆ule, noğa İzmirişa muhaciri komeptit. İzmirişa dovibargit. Aya rt̆u (1963) vit̆on çxoro oşi do sume neçi do sum ʒ̆anas. Noğa İzmiris, ar geç̆k̆apuroni nʒ̆opulas meviç̆ari. Nananena çkimi Lazuri rt̆u. Emuşeniti mamgurapaleşi notkvamepe va oxomaʒ̆onet̆u.   Ar ndğas, mamgurapalek ar k̆itxala mk̆itxu. Mati, “va mişk̆un”-ya matku arşvacis.  Mamgurapalek aya ognuşi, p̆at̆i daʒ̆onu; eşo domaʒ̆onen. Uk̆ule emuk dişumu do mibecğu. Ar ç̆it̆a mektubi doç̆aru do eya komomçu. “Aya mektubi baba skanis komeçi”-yado domçinadu. Mati oxorişa meptişi, mektubi, baba çkimis komepçi.  Baba çkimik mektubi ik̆itxu vardoni, mibecğu. İpti mamgurapalek mibecğu nʒ̆opulas do uk̆uleti baba çkimik mibecğu oxoris. Mara ma çkimi k̆abaeti va oxomaʒ̆onu; mutuşen ambai va miğun.  Mtini giʒ̆vat; ma Turkuli va miçkit̆u do mamgurapeleşi k̆itxalas Lazuri nena gevuktireret̆i do mutu var: “Va mişk̆un/ bilmiyorum”. Ma Turkuli va miçkit̆u do megerem aya rt̆eren çkimi k̆abaeti! Mamgurapalek do baba çkimik muşeni mibecğes, ma aya va oxomaʒ̆onu. Mamgurapale do baba çkimik muç̆oşi koxoʒ̆ones, mati eyati va oxomaʒ̆oneret̆u. Muşeni aşo domişumes, ayati va oxomaʒ̆oneret̆u. Emindroşk̆ule nʒ̆opulas oguru va mint̆u. Emuşeniki, Turkuli va miçkit̆u do va oxovoʒ̆onapt̆i milletişi Turkuli noğarğalepe do mutu var.  Mitik va memişvelu oxoristi. Emk̆ata xaliti va uğut̆es. “Oki nʒ̆opulas oguruşa toli va giğun, emindrosti oçalişuşi re,”- ya tkumert̆u ocağik. Aşoten gamantanaşi dulya domaçadu. Açkva mamgure va vort̆i ma.   Ç̆iç̆it̆a bere vort̆i mara oçalişus kogevoç̆k̆i. Eşo- aşo k̆arta speros çiraği viçalişi. Çirağoba dop̆i. Uk̆ule Efis Pilsenişi fabrik̆aşi ok̆idus çirağoba vikipt̆i. Aya rt̆u (1967) vit̆on çxoro oşi do sume neçi do şkvit ʒ̆anas. Ma (10) vit ʒ̆anas ek doviçalişi.

Ali İhsan Aksamazi: Ma miçkin, tkvan azimoni ret. Azimi kogiğunan skidalas. Aya azimiten muepe qvit? Hele entepeti miʒ̆vit!

Maksut Kesici: Uk̆ule iptineri at̆elye çkimi gomʒ̆k̆i (1977) vit̆on çxoro oşi do sume neçi do vit̆o şkvit ʒ̆anas. (2004) jur vit̆oş do otxo  ʒ̆anaşa, met̆alişi dizaynişi dulyape dop̆i.  Ma mint̆uki manganaşi eliyeti maqvas, mara dip̆loma va miğut̆u xes. Nʒ̆opulaşi ti-mçxupek imtianiten msinces. Aşoten geç̆k̆apuroni nʒ̆opulaşi dip̆loma maqu.

Ma rk̆inaşi sazi dop̆eret̆i çirağoba çkimis. Emuten oxomaʒ̆oneret̆uki, guri do toli komiğut̆u musik̆işa.

Mara va gelamaçamu aya sazi; sersi va meçapt̆u. Aya dulyatenti oxovoʒ̆onuki,   xemaxvencoba komiğut̆u abst̆rakt̆uli xeşnoxveneşa. Ora mik̆ilaşi, ʒ̆oxlenerişen çkva opşa vinç̆eli heykelişi xeşnoxvene. İpti uk̆eroʒxu heykelişi dizainepe dop̆i do uk̆ule eya heykelepe xepe çkimiten dop̆i. Çkimi noxvene aya heykelepeten, namtini devleturi vana doxmeli musessesepek uk̆oreʒxu oçukare komomçes çkvapes.

Majura k̆ele musik̆aşi sperosti şurdoguriten viçalişept̆i do dovigurapt̆i. Gecgineri doviqvi, eşo visimadep. Jur Lazuri birapa dop̆i: “Berepe” do “Karmat̆e”.  Entepeşi t̆ekst̆i do musik̆a ren çkimi noxvene. Edo xolo sum fara int̆ernasyonaluri k̆ult̆ura do xeşneşnoveneşi fest̆ivalepe p̆ʒ̆opxi. Aya fest̆ivalepe ar oput̆es dop̆it.  Çodina fest̆ivali rt̆u (2015) jur vit̆oş do vit̆oxut  ʒ̆anas. Eşo ptkvatna, aşo ptkvatna (2.000) jur vit̆oşi k̆oçi komomixtes fest̆ivalişa; eşo matkven. Fest̆ivalis; sureti, fot̆oğrafi, xeşnoxvenepeşi merçapape p̆ʒ̆opxit; tiyat̆ro dop̆it, çkvadoçkva k̆onʒert̆epe iʒ̆opxinu. Aya fest̆ivalepeten mu oxvenu mint̆es, giçkinani?! Oput̆eşi milleti, aya temapes gonç̆k̆iru rt̆u çkini noğire. Entepes skidalaşi çkvadoçkva nostenepe ognapu rt̆u.

Mtini giʒ̆vat, ma irote oguru mint̆u. Mara skidalaşi p̆at̆i xalepek ma aşo gzalepe memiç̆aru do mutu var.

Geç̆k̆apuroni nʒ̆opulaşi dip̆loma komiğut̆u mara, ar ketabi kobžiraşi, xoloti eya k̆aixeşa mak̆itxet̆u. Eşo otku minonki, mtini giʒ̆vat; ma oguruşa dido meraği komiğut̆u. Aya k̆aixeşa  oxomaʒ̆onu do imtianiten oşke nʒ̆opulaşi do liseşi dip̆lomepe domaqu, msinces nʒ̆opulaşi ti-mçxupek do eşo.

Aya dip̆lomepe va domibağes. Universit̆et̆işi imtianişa kamapti do xolo gecgineri gamapti. Sosyolojişi burmes mamgure doviqvi. Xoloti mamgure vore universit̆et̆is.

Çili çkimi ren magamantane, emuşeniti aʒ̆iti xoloti ogurus vore ma. Çili çkimişi dulyaten, ar p̆rojeşi noçalişeten Amerik̆aşa komoptit jur ʒ̆anas.

Amerik̆asti hemi musik̆a hemiti heykeliş merçapa k̆ala viboder.  Ar endoli komiğut̆u. İnglisuri nena va miçkit̆u. Aʒ̆i eyati dovigurap tamo- tamo, moro mu! Aʒ̆ineri İnglisuri k̆ursik andğaşen mendamiqonu geç̆k̆apuroni nʒ̆opulaşi ndğalepeşa. Nananenaten, Lazuri nenaten gamantana va maqu. Edo aya iqu negat̆ifuri fakt̆ori mteli skidala çkimis. Lazuri nenaten gamantana maqvat̆uk̆onna,  Turkuli nenati mskvaşa magurat̆uk̆onna,  amk̆ata meç̆ireli skidala va maqvasunt̆u. Aʒ̆i Amerik̆ulepe k̆ala bğarğalaşi, p̆at̆i maʒ̆onen, k̆ai va maʒ̆onen. Lai çkimi tvini ren entepeşişen ç̆it̆a, eşo domaʒ̆onen. Aya xvala çkimi gagnapa va ren. Ar k̆oçis majurapeşi nena va uçkinna, hemi uquce, hemiti uneneli ren; mati eşo.

Ali İhsan Aksamaz: Maksut begi; Ma şukuri giʒ̆umert. Aʒ̆i tkvanti ginonanna, voçadinat aya int̆erviu çkini! Aonari domibağunan! Tkvan k̆itxalepes mskvaşa nena gemiktirit. Mara tkvan otkuşi mutu giğunanna, miʒ̆vit. Ğormotik bere- bari k̆ala tkvan goxelan!

Maksut Kesici: Mati dido şukuri giʒ̆umert aya int̆erviu şeni.

 

aksamaz@gmail.com

 

https://www.circassiancenter.com/tr/lazca-egitim-alabilseydim-turkceyi-guzelce-ogrenebilseydim-boyle-bir-hayatim-olmayacakti-lazuri-nenaten-gamantana-maqvat%cc%86u-k%cc%86onna-turkuli-nenati-mskvasa-magur/

 

https://sonhaber.ch/maksut-kesici-ile-soylesi-turkce-lazca/