18 Ekim 2023 Çarşamba

“Oçamçire’ye önce büyükannemin babası gitmiş!/ “İpti nandidi çkimişi baba Azlağaşen komexteren Oçamçireşa!”/ “იფთი ნანდიდი ჩქიმიში ბაბა აზლაღაშენ ქომეხთერენ ოჩამჩირეშა!”

 



 

 

“Oçamçire’ye önce büyükannemin babası gitmiş!

1. Bölüm

 

 (Ön açıklama:  Bugünkü misafirim Önder Acar. Önder Acar, genç sanatçılarımızdan. Kendisini 2011 yılından beri tanıyorum. Önder Acar ile bir söyleşi yaptım. Hayat hikâyesi ve Abhazya’da doğmuş olan anneannesinin anılarından konuştuk.  Ben de Sovyetler Birliği’nin yanlış politikalarından bahsettim. Bu metin, söyleşimize ait. Ali İhsan Aksamaz. 11 X 2019)

+

Ali İhsan Aksamaz: Lütfen, önce bize hayat hikâyenizden bahsedin! Nerede ve ne zaman doğdunuz? Hangi okullarda öğrenim gördünüz? Mesleğiniz nedir? Nerelisiniz? Şimdi nerede yaşıyorsunuz? Ne iş yapıyorsunuz? Hangi dilleri biliyorsunuz? Kısaca bize kendinizden bahsedin, lütfen!

Önder Acar: Zonguldak’ta doğdum. 1984 yılında doğdum. Önce Niğde Üniversitesi Radyo- televizyon bölümünde öğrenim gördüm. Sonra da Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo- televizyon ve sinema bölümünde öğrenim gördüm. Bu eğitim ve öğretimden sonra da Marmara Üniversitesi Sinema bölümünde yüksek lisans çalışmasına başladım. Pek çok belgesel, TV programı ve çeşitli reklam prodüksiyonunda yönetmenlik ve yürütücü yapımcılık görevlerini üstlendim. Günümüzde İstanbul’da yaşıyorum. Türkçe, İngilizce ve ne yazık ki az Lazca biliyorum.

Ali İhsan Aksamaz: Biliyorum, bir başka projeniz daha var. Biraz da bize o projenizden bahsedin, lütfen!

Önder Acar: Evet; bir başka projem daha var. Bu projem hem özel, hem de toplumsal. Bu projem, anneannemin hayatı ile ilgili. Belgesel bir film projem var. Bu projemde hem anneannemin adını yaşatmak ve hem de Abhazya’da yaşamış eski Lazlarından bahsetmek istiyorum. İnsanlar, eski Abhazya’nın eski Lazlarına ilişkin bilgiye sahip değil. Ancak finansal problem var. Bu belgesel film için sponsor lâzım.

Ali İhsan Aksamaz: Lütfen, bize büyük annenizden bahsedin! Büyükannenizle söyleşiler yaptınız ve kameraya çektiniz. Büyük anneniz, size çocukluğundan bahsetti; öyle biliyorum. Lazca konuşarak size çocukluğundan bahsetti. Öyle değil mi?! Rahmetli büyük annenizin adı neydi?

 

 Önder Acar: Evet! Rahmetli büyük annemin adı Naciye idi. 30 Ağustos 2016’de vefat etti. Evet, büyük annem ile konuştum. Bir değil, birçok kez konuştum büyükannem ile. Dijital filmler elimde mevcut. Filmleri elimde mevcut.

Ali İhsan Aksamaz: Biliyorsunuz, Lazlar gurbetçi insanlar. Hep gurbete gidiyorlardı. Yüzyıl önce de, iki yüz yıl önce de öyle idi. İstanbul çok uzak idi. Onun için de Moskova’ya, Soçi’ye, Tiflis’e, Gagra’ya, Gudauta’ya, Sohum’a, Oçamçire’ye, Anakliya’ya ve Çarlık Rusya’sının bu kentlerine gidiyorlardı. Ancak çoğunlukla da Abhazya’ya gidiyorlardı.

Önder Acar: Doğru biliyorsunuz ve doğru söylüyorsunuz. Ailemiz Azlağalı. Azlağa’dan Oçamçire’ye önce büyük annemin babası gitmiş. Oçamçire’ye yerleşmiş; Oçamçire’ye para kazanmak için gitmiş; gurbete gitmiş. 

Ali İhsan Aksamaz: Biliyoruz, Lazlar çalışkan insanlar. Önce bağ- bahçe işlerinde çalışıyordular. Tarla kazıyorlardı. Çay topluyorlardı. Tütün topluyorlardı. Meyve topluyorlardı. Veya bir ustanın yanında çalışıyorlardı. Bir yanda öğreniyorlar, diğer yandan da para kazanıyorlardı. Sonra da bu bilgi ve para ile çeşitli işler yapmanın yollarını arıyorlar ve buluyorlardı da. Kimi Lazlar Sohum’un merkezinde yaşıyordu. Bunlardan kimilerinin fırını, dükkânı, mağazası, oteli ve bunun gibi mülkleri vardı ve ticaret yapıyorlardı. Kimi Lazların da taka ve küçük gemileri vardı. Lazlar, çoluk-çocuk Gudauta, Sohum, Oçamçire gibi kentlerde ve o kentlerin yakınındaki köylerde yaşıyordu. Güzel hayatları vardı.

Önder Acar: Çok doğru söylüyorsunuz, bu tür haberleri büyükannemden de duyuyordum. Büyükannemin çok trajik bir hayatı olmuş. Büyükannem kendisi; ancak babamın değil, annemin annesi. Dedelerinin Mağazaları, dükkânları ve oteli varmış. Abhazya’nın o zamanki kenti Oçamçire’de arazileri varmış.

Ali İhsan Aksamaz: Şimdi hatırladım; rahmetli yazar Munir Yılmaz Avcı’nın ailesinin de Abhazya’da arazileri varmış. O arazilerinin tapusu bile ellerindeymiş. Rahmetli Munir Yılmaz Avcı, bana öyle söylemişti. Ben, 2005’te Gürcistan’da idim. Rahmetli Munir Yılmaz Avcı ile Zugdidi’deydik. Zugdidi’den Abhazya arazisi görünüyordu. Rahmetli Munir Yılmaz Avcı, oradaki arazilerinden ve tapusundan o zaman bahsetmişti bana.

Önder Acar: Biz de oradaki arazinin tapusuna sahibiz. Anneannem, oradaki arazilerine ve oradaki hayatlarına her zaman özlem duyardı.  Abhazya’nın kenti Oçamçire’ye gitmeye hep niyetliydi. Oçamçire’deki çocukluk arkadaşlarını görmeye çok istekli idi anneannem. Oradaki çocukluk arkadaşlarını ziyaret etmeye pek hevesliyli.  O zamanki arkadaşları sağ mı, vefat mı etti, bilmiyordu anneannem. Her zaman Oçamçire’deki çocukluk arkadaşlarını merak ediyordu. Ancak oraya gitmeye imkânı olmamış. 1988’de Sarp Sınır Kapısı açıldı. 1991’de Sovyet Rusya yıkıldı, ancak büyükannem de yaşlandı ve güçten düştü. Fakat her zaman Oçamçire’deki çocukluk arkadaşlarından bahsediyordu. Her zaman, o zamanki Oçamçire’den bize bahsediyordu. Her zaman o zamanki Oçamçire’deki hayatlarından bahsediyordu.


 

(Önerilen okumalar: “Abhazya Parlamentosu’nun Açıklaması”, Kafkasya Yazıları, Sayı 6, Çiviyazıları Yayınevi, İstanbul, 1999/ sonhaber.ch; Ali İhsan Aksamaz, “Yazılı Laz Edebiyatının Öncüsü İskender Tzitaşi Kimdi? Neden Öldürüldü?”, Yeni Kafkasya Gazetesi, Sayı 36(1), İstanbul, 2001/ demokrathaber.org, 26 VIII 2011; Ali İhsan Aksamaz, “Yamakhoğlu Yüksel Yılmaz (Öldü mü?!)”, Sima Dergisi, Sayı 7, Sima Laz Vakfı Yayını, Fotosan Ofset, İzmit, Mart 2005/ circassiancenter.com.tr; Ali İhsan Aksamaz, “1930’lu Yıllarda Sovyet Abkhazya’dan Türkiye’ye Gelen Lazlar”, jinepsgazetesi.com, Sayı 8, 2011;
Ali İhsan Aksamaz, “Laz Kimlik Mücadelesinin Kilometre Taşı İki Kitap: “Oxesapuşi Supara” ve “Çkuni Ç̆ara- Albonişi Supara”, 8 I 2013,
lazca.org/ sonhaber.ch/ circassiancenter.com; Ali İhsan Aksamaz, "Bir Kitap: Lazca Metinler (Lazuri T̆ekst̆epe)", 24 I 2013, yusufbulut.com/ demokrathaber.org/ sonhaber.ch/ circassiancenter.com.tr ; Ali İhsan Aksamaz, “Sovyet Lazları Halk Önderi İskender Tzitaşi ve Solun Ezberini Bozan Mektupları”, 5 XII 2013, sonhaber.ch/ circassiancenter.com.tr; Ali İhsan Aksamaz, “Laz Kimlik Mücadelesinde İskender Tzitaşi’nin Önemi“,14 IV 2013, yusufbulut.com/ sonhaber.ch/ circassiancenter.com.tr)

Devam edecek…   

+

“İpti nandidi çkimişi baba Azlağaşen komexteren Oçamçireşa!”

Noʒ̆ile 1

 

(Goʒ̆otkvala:  Andğaneri musafiri çkimi ren Acari. Onder Acari ren çkineburi maxeşnoxvenepeşen arteri. Ma eya 2011 ʒ̆anaşen doni viçonop. Onder Acari k̆ala ar int̆erviu dop̆i do muşi biyografi do emindroneri Apxazetis dobaderi nandidi muşişi gonoşinepeşen molapşinit çkin. Mati Sovyetepeş Artianobaşi xilafi p̆olit̆ik̆apeşenti molapşini.  Aya ren int̆erviu çkinişi t̆ekst̆i. Ali İhsan Aksamazi. 11 X 2019)

+

Ali İhsan Aksamazi: ʒ̆oxle biyografi tkvanişen molamişinit, mu iqven! So yeçkindit, dibadit? Namu nʒ̆opulapes igurit? Mu mesleği giğunan? Sonuri ret? Aʒ̆i so skidut? Mu dulya ikipt? Mu nenape giçkinan? Ç̆it̆a- ç̆it̆a dudi tkvanişen molamişinit, mu iqven!

Onder Acari: Ma dovibadi noğa Zonguldak̆is. 1984 ʒ̆anas dovibadi. ʒ̆oxle Niğdeşi Universit̆et̆işi Radio- t̆elevizyonişi burmes doviguri, ek̆uleti Marmara Universit̆etişi Artikartisobaşi Fak̆ult̆etişi Radio- t̆elevizyoni do Sinemaşi burmes doviguri. Aya gamantana-gurapa şk̆uleti Marmara Universit̆et̆işi Sinemaşi burmes mağali lisansişi noçalişes kogevoç̆k̆i. Rejisoroba vikip. Noğa İst̆anbolis pskidur andğaneri ndğas.

Ali İhsan Aksamazi: Ma komiçkin, ar çkva p̆roje çkva kogiğunan. Amʒika aya p̆roje tkvanişenti molamişinit, mu iqven!

Onder Acari: Ho; ar çkva p̆roje çkva komiğun. Aya p̆roje çkimi hemi doxmeli ren, hemiti lamtinaluri ren. Nandidi çkimişi skidalaşen ambaroni ren aya p̆roje çkimi.  Ar rabisk̆uri filimişi p̆roje komiğun. Hemi Nandidi çkimişi coxo oskedinu, hemiti Apxazetişi emindroneri Lazepeşen molaşinu minon aya p̆roje çkimiten. Miletis Apxazetişi emindroneri Lazepeşen mutu va uçkin. Mara finansuri p̆roblemi komiğun. Edo sp̆onsori domaç̆irs aya rabisk̆uri filimi şeni.

Ali İhsan Aksamazi: Nandidi tkvanişen molamişinit, mu iqven! Nandidi tkvani k̆ala int̆erviupe doqvit do k̆ameraşa eşiğit. Nandidi tkvanik beroba muşişen molagişines; eşo miçkin.  Lazuri oğarğaluten beroba muşişen molagişines Eşo va reni?! Mu coxont̆u rametli nandidi tkvanis?

Onder Acari: Ho! Rametli nandidi çkimis Naciye coxont̆u. 30 Mariaşina 2016 ʒ̆ana rt̆u, nandidi çkini domiğures. Ho, Nandidi çkimi k̆ala bğarğali. Ar fara var, dido fara bğarğali ma nandidi çkimi k̆ala. Dijit̆aluri filimepe xes komiğun. Lazuri filimepe muşi xes komiğun.

Ali İhsan Aksamazi: Giçkinan, Lazepe magurbete renan. İrote gurbetişa ulut̆es. Oşi ʒ̆ana ekoleti, jur oşi ʒ̆ana ekoleti eşo rt̆u. Emindroneri nananoğa İst̆anboli dido mendra rt̆u.  Emuşeniti Mosk̆ovaşa, Soç̆işa, Tiflisişa, Gagraşa, Gudautaşa, Soxumişa, Oçamçireşa, Anak̆liaşa do amk̆ata noğapeşa ulurt̆es. Mara didopeteti aʒ̆ineri Apxazetişa ulurt̆es.

Onder Acari: Mtini giçkinan do mtini zop̆ont. Ocaği çkini ren Azlağuri. İpti nandidi çkimişi baba Azlağaşen komexteren Oçamçireşa. Edo dibargeren noğa Oçamçireşa; para mogapu şeni komexteren noğa Oçamçireşa.

Ali İhsan Aksamazi: Çkin komiçkinan, Lazepe dulyamxvenu renan. İpti, çkvalepeşi baği-baxçes içalişapt̆es. Qona ontxorupt̆es. Çai ʒ̆ilupt̆es. Tutumi ʒ̆ilupt̆es. Xili ʒ̆ilupt̆es. Vana ar ust̆aşi yanis içalişapt̆es. Ar k̆ele dulya digurapt̆es majura k̆eleti para mogapt̆es. Ok̆uleti eya çkina do paraten çkvadoçkva dulyape oxvenuşi gzalepe gorupt̆es do ikipt̆esti. Namtini Lazepe Soxumişi şkaguris skidut̆u. Antepeşen namtinepesti dukyani, mağaza, oteli do emusteri mulki kuğut̆es do ticaretişi dulyape ikipt̆es. Namtini Lazepes çamli do ç̆it̆a k̆aravi kuğut̆es. Lazepe bere-bari k̆ala Gudauta, Soxumi, Oçamçire steri noğapes do entepeşen xolos oput̆epes skidut̆es. K̆ai skidala kuğut̆es.

Onder Acari: Dido mtini zop̆ont, amk̆ata ambaepe nandidi çkimişenti vognapt̆i. Dido t̆rajik̆uri skidala aqveren nandidi çkimis. Nandidi çkimi ren, mara baba çkimişi nana var, nana çkimişi nana ren. Mağaza, dukyani uğut̆erenan entepes. Dixa uğut̆erenan Apxazetişi noğa Oçamçires.

Ali İhsan Aksamazi: Aʒ̆i gomaşinu; rametli mç̆aru çkini Munir Yilmaz Avcişi ocağisti dixa uğut̆erenan Apxazetis. Eya dixaşi taputi kuğut̆erenan entepes. Eşo miʒ̆veret̆u rametli Munir Yilmaz Avcik. Ma Gurcistanis vort̆i 2005 ʒ̆anas. Noğa Zugdidis vort̆i rametli Munir Yilmaz Avci k̆ala. Apxazet̆işi t̆erit̆orya ižiret̆u noğa Zugdidişen. Emindrosti molamişineret̆u entepeşi ekoni dixa do tapu mutepeşişen rametli Munir Yilmaz Avcik.

Onder Acari: Çkinti tapu komiğunan ekoni dixaşi. Nandidi çkimisti p̆anda xavesoba kuğut̆u ekoni dixaşa do emindroneri skidalaşa. Dido xavesoba kuğut̆u Apxazetişi noğa Oçamçireşa oxtimuşa. Dido xavesoba kuğut̆u ekoni beroba muşişi manebrape ožiruşa. Dido xavesoba kuğut̆u ekoni beroba muşişi manebrape mok̆itxuşa. Emindroneri manebrape muşi saği rt̆ui, ğureli rt̆ui, va uçkit̆u nandidi çkimis. Edo p̆anda meraği kuğut̆u beroba muşişi manebrapeşa. Mara imkyani va aqveren emus. Sarpişi Sinorişi Nek̆na goinʒ̆k̆u. Sovyeturi Rusya dilixvu, mara nandidi çkimiti dixçinu do mencelişen melu. Mara p̆anda molaşinapt̆u emindroneri manebrapeşen. P̆anda molaşinapt̆u emindroneri noğa Oçamçireşen. P̆anda molaşinapt̆u skidala mutepeşişen emindroneri noğa Oçamçires.      

Naqonasunon…

 +

იფთი ნანდიდი ჩქიმიში ბაბა აზლაღაშენ ქომეხთერენ ოჩამჩირეშა!”

ნოწილე- 1

 

(გოწოთქვალაანდღანერი მუსაჶირი ჩქიმი რენ აჯარი. ონდერ აჯარი რენ ჩქინებური მახეშნოხვენეფეშენ ართერი. მა ემუ 2011 წანაშენ დონი ვიჩონოფ. ონდერ აჯარი კალა არ ინტერვიუ დოპი დო მუში ბიჲოგრაჶი დო ემინდრონერი აფხაზეთის დობადერი ნანდიდი მუშიში გონოშინეფეშენ მოლაფშინით ჩქინ. მათი სოვჲეთეფეშ ართიანობაში ხილაჶი ეკონომი-პოლიტიკაფეშენთი მოლაფშინიაჲა რენ ინტერვიუ ჩქინიში ტექსტი. ალი იჰსან აქსამაზი. 11 X 2019)

+

ალი იჰსან აქსამაზი: წოხლე ბიჲოგრაჶი თქვანიშენ მოლამიშინით, მუ იყვენ! სო ჲეჩქინდით, დიბადით? ნამუ ნწოფულაფეს იგურით? მუ მესლეღი გიღუნან? სონური რეთ? აწი სო სქიდუთ? მუ დულჲა იქიფთ? ნამუ ნენაფე გიჩქინან? ჭიტა- ჭიტა დუდი თქვანიშენ მოლამიშინით, მუ იყვენ!

ონდერ აჯარი: მა დოვიბადი ნოღა ზონგულდაკის. 1984 წანას დოვიბადი. წოხლე ნიღდეში უნივერსიტეტიში რადიო- ტელევიზჲონიში ბურმეს დოვიგური, ეკულეთი მარმარა უნივერსიტეთიში ართიქართისობაში ჶაკულტეთიში რადიო- ტელევიზჲონი დო სინემაში ბურმეს დოვიგური. აჲა გამანთანა-გურაფა შკულეთი მარმარა უნივერსიტეტიში სინემაში ბურმეს მაღალი ლისანსიში ნოჩალიშეს ქოგევოჭკი. რეჟისორობა ვიქიფ. ნოღა ისტანბოლის ფსქიდურ ანდღანერი ნდღას.

ალი იჰსან აქსამაზი: მა ქომიჩქინ, არ ჩქვა პროჟე ჩქვა ქოგიღუნან. ამციქა აჲა პროჟე თქვანიშენთი მოლამიშინით, მუ იყვენ!

ონდერ აჯარი: ჰო; არ ჩქვა პროჟე ჩქვა ქომიღუნ. აჲა პროჟე ჩქიმი ჰემი დოხმელი რენ, ჰემითი ლამთინალური რენ. ნანდიდი ჩქიმიში სქიდალაშენ ამბარონი რენ აჲა პროჟე ჩქიმიარ რაბისკური ჶილიმიში პროჟე ქომიღუნ. ჰემი ნანდიდი ჩქიმიში ჯოხო ოსქედინუ, ჰემითი აფხაზეთიში ემინდრონერი ლაზეფეშენ მოლაშინუ მინონ აჲა პროჟე ჩქიმითენ. მილეთის აფხაზეთიში ემინდრონერი ლაზეფეშენ მუთუ ვა უჩქინ. მარა ჶინანსური პრობლემი ქომიღუნ. ედო სპონსორი დომაჭირს აჲა რაბისკური ჶილიმი შენი.

 

 

ალი იჰსან აქსამაზი: ნანდიდი თქვანიშენ მოლამიშინით, მუ იყვენ! ნანდიდი თქვანი კალა ინტერვიუფე ყვით დო კამერაშა ეშიღით. ნანდიდი თქვანიქ ბერობა მუშიშენ მოლაგიშინეს; ეშო მიჩქინლაზური ოღარღალუთენ ბერობა მუშიშენ მოლაგიშინეს ეშო ვა რენი?! მუ ჯოხონტუ რამეთლი ნანდიდი თქვანის?

ონდერ აჯარი: ჰო! რამეთლი ნანდიდი ჩქიმის ნაჯიჲე ჯოხონტუ. 30 მარიაშინა 2016 წანა რტუ, ნანდიდი ჩქინი დომიღურეს. ჰო, ნანდიდი ჩქიმი კალა ბღარღალი. არ ჶარა ვარ, დიდო ჶარა ბღარღალი მა ნანდიდი ჩქიმი კალა. დიჟიტალური ჶილიმეფე ხეს ქომიღუნ. ლაზური ჶილიმეფე მუში ხეს ქომიღუნ.

ალი იჰსან აქსამაზი: გიჩქინან, ლაზეფე მაგურბეთე რენან. იროთე გურბეთიშა ულურტეს. ოში წანა ექოლეთი, ჟურ ოში წანა ექოლეთი ეშო რტუ. ემინდრონერი ნანანოღა ისტანბოლი დიდო მენდრა რტუემუშენითი მოსკოვაშა, სოჭიშა, თბილისიშა, გაგრაშა, გუდაუთაშა, სოხუმიშა, ოჩამჩირეშა, ანაკლიაშა დო ამკათა ნოღაფეშა ულურტეს. მარა დიდოფეთეთი აწინერი აფხაზეთიშა ულურტეს.

ონდერ აჯარი: მთინი გიჩქინან დო მთინი ზოპონთ. ოჯაღი ჩქინი რენ აზლაღური. იფთი ნანდიდი ჩქიმიში ბაბა აზლაღაშენ ქომეხთერენ ოჩამჩირეშა. ედო დიბარგერენ ნოღა ოჩამჩირეშა; ფარა მოგაფუ შენი ქომეხთერენ ნოღა ოჩამჩირეშა.

ალი იჰსან აქსამაზი: ჩქინ მიჩქინან, ლაზეფე დულჲამხვენუ რენან. იფთი, ჩქვალეფეში ბაღი-ბახჩეს იჩალიშაფტეს. ყონა ონთხორუფტეს. ჩაი წილუფტეს. თუთუმი წილუფტეს. ხილი წილუფტეს. ვანა არ უსტაში ჲანის იჩალიშაფტეს. არ კელე დულჲა იგურაფტეს მაჟურა კელეთი ფარა მოგაფტეს. ოკულეთი ეჲა ჩქინა დო ფარათენ ჩქვადოჩქვა დულჲაფე ოხვენუში გზალეფე გორუფტეს დო იქიფტესთი. ნამთინი ლაზეფექ სოხუმიში შქაგურის სქიდუტუ. ანთეფეშენ ნამთინეფესთი დუქჲანი, მაღაზა, ოთელი დო ემუსთერი მულქი უღუტეს დო თიჯარეთიში დულჲაფე იქიფტეს. ნამთინი ლაზეფეს ჩამლი დო ჭიტა კარავი ქუღუტეს. ლაზეფექ ბერე-ბარი კალა გუდაუთა, სოხუმი, ოჩამჩირე სთერი ნოღაფეს დო ენთეფეშენ ხოლოს ოფუტეფეს სქიდუტეს. კაი სქიდალა ქუღუტეს.

ონდერ აჯარი: დიდო მთინი ზოპონთ, ამკათა ამბარეფე ნანდიდი ჩქიმიშენთი ვოგნაფტი. დიდო ტრაჟიკური სქიდალა აყვერენ ნანდიდი ჩქიმის. ნანდიდი ჩქიმი რენ, მარა ბაბა ჩქიმიში ნანა ვარ, ნანა ჩქიმიში ნანა რენ. მაღაზა, დუქჲანი უღუტერენან ენთეფეს. დიხა უღუტერენან აფხაზეთიში ნოღა ოჩამჩირეს.

 

 

ალი იჰსან აქსამაზი: აწი გომაშინუ; რამეთლი მჭარუ ჩქინი მუნირ ჲილმაზ ავჯიში ოჯაღისთი დიხა უღუტერენან აფხაზეთის. ეჲა დიხაში თაფუთი უღუტერენან ენთეფეს. ეშო მიწვერეტუ რამეთლი მუნირ ჲილმაზ ავჯიქ. მა გურჯისთანის ვორტი 2005 წანას. ნოღა ზუგდიდის ვორტი რამეთლი მუნირ ჲილმაზ ავჯი კალა. აფხაზეტიში ტერიტორჲა იძირეტუ ნოღა ზუგდიდიშენ. ემინდროსთი მოლამიშინერეტუ ენთეფეში ექონი დიხა დო თაფუ რამეთლი მუნირ ჲილმაზ ავჯიქ.

ონდერ აჯარი: ჩქინთი თაფუ ქომიღუნან ექონი დიხაში. ნანდიდი ჩქიმისთი პანდა ხავესობა ქუღუტუ ექონი დიხაშა დო ემინდრონერი სქიდალაშა. დიდო ხავესობა ქუღუტუ აფხაზეთიში ნოღა ოჩამჩირეშა ოხთიმუშა. დიდო ხავესობა ქუღუტუ ექონი ბერობა მუშიში მანებრაფე ოძირუშა. დიდო ხავესობა ქუღუტუ ექონი ბერობა მუშიში მანებრაფე მოკითხუშა. ემინდრონერი მანებრაფე მუში საღი რტუი, ღურელი რტუი, ვა უჩქიტუ ნანდიდი ჩქიმის. ედო პანდა მერაღი ქუღუტუ ბერობა მუშიში მანებრაფეშა. მარა იმქჲანი ვა აყვერენ ემუს. სარფიში სინორიში ნეკნა გოინწკუ. სოვჲეთური რუსჲა დილიხვუ, მარა ნანდიდი ჩქიმითი დიხჩინუ დო მენჯელიშენ მელუ. მარა პანდა მოლაშინაფტუ ემინდრონერი მანებრაფეშენ. პანდა მოლაშინაფტუ ემინდრონერი ნოღა ოჩამჩირეშენ. პანდა მოლაშინაფტუ სქიდალა მუთეფეშიშენ ემინდრონერი ნოღა ოჩამჩირეს.      

ნაყონასუნონ…

aksamaz@gmail.com

 

https://sonhaber.ch/onder-acar-ile-soylesi-turkce-lazca-1-bolum/

 

http://www.gurcuhaber.com/2020/04/09/%e1%83%9a%e1%83%90%e1%83%96%e1%83%a3%e1%83%a0%e1%83%98-%e1%83%9c%e1%83%ac%e1%83%9d%e1%83%a4%e1%83%a3%e1%83%9a%e1%83%90%e1%83%a1%e1%83%97%e1%83%98-%e1%83%98%e1%83%92%e1%83%a3%e1%83%a0%e1%83%94/