Cihangir
Bilgini k̆ala int̆erviu
Türkçe/ Turkuli/
https://aliihsanaksamaz.blogspot.com/2021/12/cihangir-bilgin-ile-soylesi.html
(Goʒ̆otkvala: Cihangir Bilgini ren dobadona çkinişi
gamantanerepeşen, k̆ult̆uriş k̆oçi, mekteburi do guroni musik̆osi, musik̆aşi
mamgurapale; dulyamxvenu şurimşine.
Cihangir Bilginik dido ʒ̆anepeşen doni otant̆uri Lazuri birapape-
şiirepe ar k̆ele Turkiyes majura k̆eleti Gurcistanis k̆orobups. Andğaneri musik̆aluri
gagnapatenti aya birapape- şiirepe mskvaşa ibirs. Amuşen çkva, ağan ç̆areli Lazuri
şiirepeşi kaydepe ikips do xolo ibirs. Cihangir Bilginik xvala Lazuri birapape
va ibirs, majura k̆eleti dobadona çkinişi mteli semtepeşen Turkupe k̆ala iboden, ibirs. Turkiye do Turkiyeşi galeti k̆onserepe
meçaps, eşo miçkin. Arabesk̆-Lazuri musik̆a va ikips. Cihangir Bilginik Lazuri musik̆a
xvala guda- kemençe steri otant̆uri enst̆rumanepesti va moloxunaps, majura
enst̆rumanepetenti musik̆a ikips, ibirs.
Edo mcveşi Lazuri xalk̆uri birapape ağani kaydepeten ibirs. Ağani Lazuri
birapape ikips. Mtini giʒ̆vat na, dobadona çkinişi k̆ult̆urişi elçi ren Cihangir
Bilgini. Turkuaz Sanat Derneği do Lazuri
K̆ult̆urişi Derneğişi emektarepeşen. Ma Cihangir Bilgini k̆ala 2004 ʒ̆anas,
rametli M. Recai Ozgunişi mgaras, rametli M. Yilmaz Avcişi xeten noğa Maşukiyes
doviçini. Emoraşen doni k̆ult̆uruli noçalişepe muşişen ambai komiğun.
Cihangir Bilgini k̆ala biyografi muşi do k̆ult̆uruli noçalişepeşen bğarğali./ Ali İhsan Aksamazi)
+
Ali
İhsan Aksamazi: Mu iqven, ʒ̆oxle biyografi tkvanişen
molamişinit do eşo gevoç̆k̆at, iqveni? Sonuri ret? Mundes, so dibadit? Namu nʒ̆opulapes, so igurit? Aʒ̆i so skidut?
So içalişept? Çileri reti? Berepe giqonunani? Namu nenape giçkinan?
Cihangir
Bilgini: Noğa Artvin- Arkaburi vore. Baba çkimi memuri
rt̆i, emuşeniti ma noğa K̆ayseris dovibadi. Geç̆k̆apuroni nʒ̆opulaşi gamantana-
gurapa noğa K̆ayseris kodoviguri. Oşkenduri do liseşi gamantana- gurapa noğa
Arkabis kodoviguri. 1994 ʒ̆anas İst̆anbul-Devletişi K̆onservat̆uarişen
dovimezuni Aʒ̆i noğa K̆aradeniz Ereğlis pskidur. Gyuzel Sanatepeşi Lises viçalişep.
Çileri vore do Defne Mjora coxoni ar k̆ulani bere komiqonun. Oşkenduri dereceten
Alamanuri, Lazuri do Margaluri nenape komiçkin.
Ali
İhsan Aksamazi: K̆onservat̆uaris kodigurit mara xvala
alayli var, mekteburiti ret. Emuşeniti otant̆uri birapape andğaneri zima do ağani enst̆rumanepeten dido mskvaşa ibirt. P̆ilili gelaçapt, sazi/ bağlama gelaçapt, git̆ari do kemençe
gelaçapt tkvan; eşo komiçkin. Aya enst̆rumanepeşen
met̆a çkva namu enst̆rumanepe gelaçapt?
Mamgurepe tkvanis namu enst̆rumanepe ogurapt? Namu solo do k̆oro noçalişepe giğunan? Musik̆aluri noçalişepe tkvanişen molamişinit,
mu iqven!
Cihangir
Bilgini: K̆arta muzisyeni
steri, manti berobas gelaçamus kogevoç̆k̆i. Ma
muşeni k̆onservat̆uaris doviguri,
giçkinani, Azerbaycanişi t̆ari gelaçamu mint̆u do emuşeni. Aya gagnapaten,
Azerbaycanişi k̆lasik̆uri musik̆a do xalk̆uri mahnepe obiru ren dido mskva do
dido k̆ai momʒ̆ondun.
Anadolişi çkvadoçkva formapeşen
adeturi birapape, turkupe oguru do obiru şeni çkvadoçkva noçalişepe dop̆i. Nʒ̆opulaşi
ʒ̆anapes rt̆u, çkvadoçkva p̆lat̆formepeşen muzisyenepe k̆ala artot doviçalişi.
Dilsiz K̆avali, K̆aradenizişi Kemençe, K̆abak Kemane do amusteri xalk̆uri enst̆rumanepe
kodoviguri. Turkupe oçinapu, oqoropapu
do doguru şeniti şurdoşuriten mucadele mepçap. Emuşeniti ağani jenerasyonepeşa
nunç̆işinu şeni namtini dersepes git̆ariti gelapçap. Bağlama do dilsiz k̆avalişi
dersepe mepçap. Oguru naunonanpes kemençeşi dersepeti mepçap.
Turkuaz coxoni sanatişi ansambli
komiğun. Vit̆oxut (15) ʒ̆ana ren turkupeş k̆onserepe mepçapt. Çkvadoçkva k̆onsepti
do temapeşen xalk̆uri birapape ptkumert, vibirt. Anadolis skideri dido ozani do
aşik̆epeşi divanepe vibiri. Melodi mutepeşi uxvenu ardido şiirepe pʒxunup,
ok̆uleti entepeşi arşivepe vikip, xalk̆uri şiirişen goşogorala vikip do kaydeşi
formuten melodepe p̆ç̆arup. MESAM-işi mak̆ature vore. Şiiri ren musik̆aşi
dolokunu. Andğaneri şairi do ozanepeşen şiirepe pʒxunup do goçkvaneri musik̆aşi
formapeten birapapeti p̆ç̆arup. Didopeten
çkvadoçkva şairepeşi şiirepes majurapeşen çkva dido becitoba mepçap ma.
Musik̆aluro eserepeşi yeçkindu, ok̆uleni lamtinalaşa andğaşen eserepe
nunç̆işinu dido beciti ren, ma aşo komiçkin.
Musik̆aşi sekt̆orişi k̆arta speros ti- t̆ani oʒ̆iru şeni gagnapati,
orati va miğun. P̆op̆ularuli viqva, aya va minon ma. Ma çkimi dunya komiğun;
aya dunyaşi doloxeti tamo- tamo noçalişepe dop̆a, aya çkva meçamura ren, ma aşo
vizmon.
Ali
İhsan Aksamazi: Arabesk̆-Lazuri musik̆a va ikipt. Lazuri
xalk̆uri musik̆a xvala guda- kemençe steri otant̆uri enst̆rumanepesti va
moloxunapt, majura enst̆rumanepetenti musik̆a ikipt, ibirt. Edo mcveşi Lazuri xalk̆uri birapapeti ağani
kaydepeten ibirt. Ağani Lazuri birapape ikipt. Aya ren ağani gza Lazuri
musik̆as. Amʒ̆ika aya zima tkvanişi sebebişenti molamişinit, mu iqven!
Cihangir
Bilgini: Arabesk̆uri musik̆a, t̆avernaşi
musik̆a do amusteri musik̆ape çkimi dulya va ren. Amk̆ata musik̆aşa toli va
miğun ma. Mara miçkinan, namtini
k̆oçepek arabesk̆uri musik̆a do t̆avernaşi musik̆a ikipan do aya dulyaşen dido
para mogapan do luksişi doloxe skidunan, aya k̆aixeşa komiçkin ma. Aya ren varoşepes naskidun garibanepeşi
cebepeşen para mogapu, aya ren tezgyaxi, aşo visimadep. Arabesk̆uri birapa, tişen k̆udelişa riyakyaroba
ren.
2000- oni ʒ̆anapeşi
geç̆k̆alas rt̆u, Jap̆on lingvist̆i Goişi
Kojimaşi ‘Lazuri xalk̆uri Birapape” coxoni ketabi vik̆itxeret̆i. Çkini k̆ult̆uri
do nananena şeni çkar mutu uxvenuten eşo doxedu dido p̆at̆i maʒ̆onu. “93 ʒ̆anaşi
Noçalişepe”-s mxuci nameçeren dido Lazi gamantaneri k̆ala tamo- tamo viçini
ok̆uleni ʒ̆anapes. Edo xoloti şurdoguriten mxuci namepçap noçalişepes
kogevoç̆k̆i. Namtini odudepe ožiru dido meç̆ireli rt̆u çkimi şeni mara
otant̆uri Lazuri birapa do Lazuri şiirepe naç̆arupt̆u ardido k̆oçişi eserepeşen
arşivi maxvenu. Am k̆oçepe movik̆itxi do entepe k̆ala mskvaşa bğarğali, entepe
k̆ala noçalişepe dop̆i. Nok̆orobe do goşogoralaşi golvape dop̆i. Lazuri şiiri naç̆arups dido k̆oçi
k̆ala viçini, kok̆optit, dopxedit; şiiri ç̆aran yado entepes udodginu mxuci komepçi. Çkin Lazepe
dido nop̆rani do gurpatkaleri k̆oçepe voret (ho,
moro, mati eşo vore). Emuşeniti artot xveneri mteli k̆ult̆uruli noçalişepeşen cidduri
ʒ̆k̆uni, k̆rizi, dolomarʒ̆ala do amuseri şeyepe yeçkindun. Aya k̆ult̆uruli mucadeleşi
doloxe mitik va memişvelas nati, ma xvala dopskida nati, xoloti k̆ult̆uruli
xampoba çkini oşinaxu do ağani eserepe omralu şeni çkimebura udodginu
şurdoguriten viçalişaminon. Ma aşo komiçkin.
Muşeni va miçkin, Lazonas
naskidun muzisyenepes otent̆uri Lazuri musik̆aşa toli va uğunan. Ma aşo
komiçkin. Xvala ti- mutepeşişi mahalluri Lazuri birapape ibirnan ekonuri
muzisyenepek, aya matkven ma. Ekoni
mcveşi otant̆uri melodepe ik̆orobineren ekonurepeşi xolosonerepeş k̆elen do
emuşeni. Mcveşi otant̆uri Lazuri melodepeşi ok̆orobinu şeni, speros dobağine cidduri noçalişe va
ixveneren. Aşopeten gondineri oşepeten Lazuri
musik̆aluri melodi komiğunan, aya matkven. Lazuri lamtinalas k̆olekt̆iuri
oçalişuşi adeti va kuğun, mara xvala ziraatişi speros noderepe ikipan. Mara vitoşepeten
ʒ̆anaşi mcveşi k̆ult̆uri do nena oşinaxu, doloç̆aru do oskedinu şeni andğaneri
dğas vak̆ufepe, derneğepe, çkinerk̆oçepes mesuliyeti kuğunan. Edo vak̆ufepe,
derneğepe, çkinerk̆oçepe artimajuraşen mendras dodgituşa var, xe ok̆ok̆limeri
oçalişuşa mecburi renan, ma aşo komiçkin. Ağani mutu uxvenuten, ti- t̆ani oʒ̆iru
do para mogapu şeni, xvala mcveşi birapape oxmaru ren cibgiroba do aya xalik
lamtinalaşi k̆ult̆uris çkar va nunxvacups.
Helimişi Xasanik
universaluri zimaten didi Lazuri birapape memişkves. Helimişi Xasanişi
noçalişepek muşi xçetomanoba moʒ̆irapan. Sanati do xalk̆uri k̆ult̆uri muşi şeni
xvala- xvala diçalişu Helimişi Xasanik. Emuşeniti skidalas umuteli do umiteli
doskidu. Aya rt̆u noçalişepe muşişi bedeli. Mara noçalişepe muşi muşi
xçetomanobaşen yeçkindu. Helimişi
Xasanişi felsefe eşo rt̆u: “Skidalaşen ma namanç̆en kaebzdi/ Ma am dunyas em
dunyaşi derdi va bzdi!” Helimişi Xasanik
emus naanç̆en dulya doqu. Emuşeniti nažiru didi ç̆vinapetenti çkar va
dipişmanu. Noçalişepe muşi va gondinasunt̆u, Helimişi Xasanak noçalişepe muşi
mteli k̆oçinobas mağali sersiten kognapu.
Mara Helimişi Xasani, xvala
Lazuri nena nağarğalapt̆u k̆oçi va rt̆u; resimepeti ğarupt̆u, şiirepeti
ç̆arupt̆u, musik̆ati ikipt̆u, p̆olit̆ik̆ati ikipt̆u; amk̆ata faaliyet̆epeti
ikipt̆u. Xvala Lazi xalk̆işi musik̆a do k̆ult̆uraşi doloxe tesadufuri ar miti
va rt̆u Helimişi Xasani. Meçamura ç̆k̆oni steri rt̆u. Helimişi Xasanişi
gayret̆i do noçalişepe va rt̆uk̆onna, akonuri
Lazi gamantanerepek mu qvasunt̆es? Ti-
mutepeşis aya k̆aixeşa k̆itxan, aya minon ma.
Andğaneri ndğas didi noğaşi
k̆ult̆urişi doloxe pskidurt. Emuşeniti otant̆uri Lazuri birapa oxvenuşi
ixtimali ma miğunan. Aya komiçkin mara Lazuri nenaşi telaffuzi, tkvala do esp̆repe
oxoʒ̆onu do musik̆aluri zimaten antepe gamognapu şeni oxoşkvinero eserepe
oç̆aru ren çkimi hak̆i. Nagondunun k̆ult̆uruli k̆imet̆epe oskedinuşi gzas
noçalişepe naikips maemeğe k̆oçepeşen dido viçini. Andğaneri lamtinalas didopeten
xvala xazireli şeyepe oxmaruşa toli kuğunan mara goşogoru do ok̆itxuşati çkar
toli çkar va uğunan; maalesefi aşo renki, ağani mutuksani va ikipan. Aya dulya
aşo ren, aşo vizmon. Didopeten şiiri do
amusteri edeburi eserepe naç̆arups Lazi gamantanerepeşi emeğepe xvala ketabepes
mo doloskidas yado şurdoguriten udodginu ağani eserepe
oç̆aru, kaydepe do melodepe oxvenu ren irişen mtini dulya, ma aşo visimadep.
K̆oçepes noçalişepe çkimi
moʒ̆ondunan, vana va moʒ̆ondunan, ma eya va maçkinen. Mara çkimi coxoten
nap̆ç̆arup eserepe universaluri zimaten iqvan, amk̆ata mizani komiğun ma. Dunyaşi
k̆arta ork̆est̆ras naabirasunon, sersişi spero mçire do k̆arta enst̆rumaniten
naibiren eserepe oç̆aru şeni şurdoguriten viçalişep. Ho, moro, muk̆o imkyani
miğun, ek̆onari dolop̆ç̆arup do majurapes vognapap, amusteri dulyapa vikip.
Xoloti eşo oxvenu minon. Ho, moro, muk̆o ora miğun, muk̆o madduri menceli,
muk̆o emeği miğun, ek̆onari.
Ali
İhsan Aksamazi: Ho, komiçkin, Turkuaz Sanatişi Derneğişi
emektari ret. Turkuaz Sanatişi Derneği mundes, so geidginu? Nageidginu oraşen aʒ̆işa
Turkuaz Sanatişi Derneğişi noçalişepeşen molamişinit, mu iqven! Turkuaz Sanatişi
Derneğik musik̆aşi namu speropes içalişeps? Turkuaz Sanatişi Derneğişi
mamgurepe namu ʒ̆anaş kat̆egoris renan? Turkuaz Sanatişi Derneğişi solo, k̆oro
do enst̆rumanuri noçalişepeşenti molamişinit, mu iqven!
Cihangir
Bilgini: K̆ult̆uruli do sanaturi noçalişepe,
resmuri muessesepeşi varna resmuri
zimaşi doloxe udobağine varna sansuroni iqven; aya dulya p̆anda aşo ren. Xvala
tkvani k̆arariten dulya ikipt na, xvala tkvani svas dulya ikipt na, emoras
ti-moşletinero ti- tkvani oxoʒ̆onapu imkyani gaqven, maanoni narenti aya ren. Emuşeni
derneğişi st̆at̆ut̆iten sumeneçi (60) mak̆ature nauqonun Turkuaz K̆ult̆ur-
Sanatişi Ansambli gebdgi. K̆arta fik̆irişen k̆oçepe voret; kok̆ovibğit,
dopxedit do xvala musik̆aşi noçalişepe vikip. Çkimi felsefe eşo ren: “Skidala
turku ren do turkuti skidala”.
Dixape muşişi jin
napskidut Turkiyes, Anadolis kuğun dido-k̆ult̆uroni xazina. Çkinti aya dido-
k̆ult̆uroni xampoba pskidut. Edo k̆arta telişen do k̆arta semtişen mot̆ifepe, moledepeten
vibirt. Edo k̆oçepeşi şkas mskva
xinciti, aya musik̆aluri noçalişepe çkiniten irden do imencelen. Mtini giʒ̆vat
na, sanati ren k̆oçepeşi cumalobaşi xinci.
Ali İhsan Aksamazi: Komiçkin, oşkaruli nena çkini Turkuliti, semturi nena tkvani Lazuriti dido k̆ai gaʒ̆onenan, juristi mancoba ikipt. Turkiyeşi çkvadoçkva semtepeşen Turkuli turkupe ibirt. Eşo miçkin. Turkuli turkupe do birapapeti ibirt. Lazuri birapapeti ibirt. Aşik̆ Veyselişi şiirepe ibirt, komiçkin. Majura aşik̆epeşenti ibirti? Aʒ̆ineri rep̆ert̆uari tkvanis çkvadoçkva nenapeşen varna çkvadoçkva semtepeşen, çkvadoçkva dobadonapeşenti birapape do turkupeti giğunani?
Cihangir Bilgini: Anadoli ren ozani do aşik̆epeşi diyari; aya
adeturi musik̆a, cera, felsefeşen yeçkinderen. Mevlana, Yunusi, Pir Sultani, K̆aracaoğlan,
Şkvit Didi Ozani, Anadolişi Erenepe, amk̆ata mteli aşik̆epe, aya dixapeşi mtini
mancepe renan. Veyseli, Davud Sulari, Aşik̆ Daimi, Mahzuni, Neşeti steri
aşik̆epe dido k̆oçis va ažiru mara xoloti andğaneri dido k̆oçis am aşik̆epeşi
musik̆aşen şurdoguriten k̆ai uʒ̆onon. Bağlamaten am ustapeşi turkupe vibiratşi;
ç̆vina, xela, qoropa, cumaloba, k̆oçepeşi misoba oxovoʒ̆onapapt.
Musik̆a ren dido k̆apet̆i
unsuri. Farsuli, Kyurduri, Somexuri, mcveşi P̆ont̆osuri adeturi birapape osiminu k̆ai maʒ̆onen. Mtini giʒ̆vat na, nena, cera, rasi do amusteri şeyepek sinori va
içinops, ma aşo visimadep. Enst̆rumanepes ar aidiyet̆i va uğunan, aşo vizmon
ma. Enst̆rumanepe k̆aixeşa nagelaçaps k̆arta k̆oçis hurmet̆iten osimadu
dobağine ren, ma aşo visimadep.
Ali
İhsan Aksamazi: Lazuri kaydepe tkvanişen k̆aixeşa ambai komiğun. Turkuli
şiirepeşa kaydepeti giğunani? Tkvanti Turkuli, Lazuri şiirepe, dest̆anepe ç̆arupti?
Cihangir
Bilgini: Şiiri, mç̆araloba do musik̆ak
k̆oçepes mtini skidala k̆aixeşa oguraps do entepe mskvaşa omordinaps. Şiiri, mç̆araloba
do musik̆ak k̆oçi, çkinapaşi mance ikips; aya ren irişen mskva spero. Ak̆ademuri
gamantana- gurapaşk̆ule, musik̆a t̆eknik̆uro nadoviguri k̆aixeşa mevagni.
Uk̆oleni vit ʒ̆anas çkar eseri va maqu. Mtini giʒ̆vat na, oç̆aru mint̆u mara
çkar mutu va maç̆aru. Ar eseri oç̆aru do imza skaniten xalk̆is ognapu ren didi
curetkyaroba. Çkar mutu va ik̆itxup, çkar mutu va igurap, çkinapa va giğun, tecrube
va giğun mara xoloti eserepe ç̆arup, milletis ti- t̆ani oʒ̆irop; aya ren cahilişi
cesareti, ma aşo komiçkin.
MESAM-şk̆elen
t̆esdik̆ineri oşidoeçi (120) k̆onari eseri komiğun. Eserepe p̆ç̆arup; namtinepe
şiiri ren, namtinepeti nena do musik̆a ren. K̆aracoğlanişen anşoşidoeçidoşkvit
(627) şiiri tişen k̆udelişa dovik̆itxi, k̆aixeşa goşobgori. Melodi navauğun eçi (20) k̆onari turku şeni eseri
dop̆ç̆ari. İran- Acemuri şairi Şehriyarişi jur şiiri (“Heyder Babas Selami” do “Yar” coxoni kaside
muşi) şeni melodepe dopç̆ari. Omer
Hayyamişen otxo rubai, temat̆uri do şiiruli zimaten analizepe dop̆i do birapa
dop̆ç̆ari. Mtini giʒ̆vat na, ma aya
dop̆i, ma eya dop̆i yado oğarğalu uraxat̆oba momçaps. Eserepe tkvani mitis va
meçit yado mk̆itxat na, namtini eserepe çkimi namtini gemabirepes meçamu mint̆u.
Mara k̆arta gemabires muşi eseriten ti- t̆ani oʒ̆iru unon.
Ali
İhsan Aksamazi: Xvala Turkiyeşen var, Gurcistanişenti
Lazuri şiirepe- birapape dok̆orobit, aya komiçkin. Ekolenti, Gurcistanişenti
Lazuri şiiri do birapape dok̆orobit; ekoni Lazepe k̆ala ğarğalit, k̆ameraşa
eşiğit. Gurcistanişa irişen ʒ̆oxle
mundes idit? Komiçkin, dido xampa arşiviti kogiğunan. Sarpis do Tiflisis Lazuri şiirepe- birapape
dok̆orobit. Ekoni noçalişepe tkvanişenti çkinda ambaepe megaçenani? Gurcistanis
p̆olifoniuri Lazuri musik̆a do Turkiyes
monofoniuri Lazuri musik̆aşen muepe gatkvenan; aya dulya muşeni aşo ren? Tkvan
mu izmont aya goçkvanerobaşen? Turkiyeşi eçi ʒ̆ana ʒ̆oxleni do andğaneri Lazuri
musik̆a şeni muepe gatkvenan?
Cihangir
Bilgini: 2005 -2009-oni ʒ̆anapes Gurcistanis
şiirepe- birapape dop̆k̆obi. Oput̆e Sarpis ʒ̆opxineri K̆olxobaşi Fest̆ivalepes
elavik̆ati. Oput̆e Sarpi, Batumi, Tiflisi, Rustavi steri noğapes şiirepe-
birapape dop̆k̆obi do arşivişi noçalişepe dop̆i. Ekonuri k̆oçepe oxorepe
mutepeşis ožiru şeni, somest̆rişi tadilepes, qinoraşi şkas Gurcistanişa
mevulurt̆i. Çkva çare va miğut̆u, mu p̆a! (Ansamblişi musik̆aluri k̆onsult̆ant̆i)
Nazi Memişişi davetiten, noğa Rustavis Tutarçela coxoni p̆olifoniur musik̆aluri
ansamblişi iptineri musik̆aluri noçalişepes vusimini. Yaşa Tandilava, Cemal
Vanilişi, Yaşar Bakraže, Mehmet Kazancioğli do Gurcistanuri Lazi majura
gamantanerepe k̆ala mskvaşa bğarğali.
Dido ʒ̆oxleni oşʒ̆anurepeşen
andğaleri dğalepeşa Gurcistani do Samargaloşi p̆olifoniuri k̆oro do solo
musik̆aluri xalik ceraluri do edeburi zimaten adeturi magzaloba muşis naqonups;
k̆oçepeşi sersepeşi armoniten, milyonepeten k̆oçis ti- muşi ognapaps. Aya k̆ult̆uruli
xaliten, ar k̆ele musik̆aluri gagnapa mutepeşiten majura k̆eleti lamtinaluri cumaloba
mutepeşiten p̆olifoniuri musik̆aşi aʒ̆ineri mancepes dido didi roli kuğunan.
Lazepekti Muslimanobaşen ʒ̆oxleni oşʒ̆anurepes p̆olifoniuri musik̆aşi zimaten
ibirt̆es yado visimadep ma. Andğaneri ndğas Lazi xalk̆ik birapape muşi
monofoniuri musik̆aşi zimaten; kemençe, guda,
ak̆ordiyoni do p̆ilili steri xalk̆uri ent̆rumanepeten ibirs. Andğaneri ndğas
Lazuri xalk̆uri musik̆ak gza muşis monofoniuri zimaten naqonups.
Lazuri musik̆aşi albumişi
k̆onsept̆i ipti Kazim Koyunci do Birol Topaloğlişi noçalişepeten yeçkindu. Edo Andğaneri
ndğas Lazuri musik̆aşi noçalişepek didopeten sosyaluri medyas naqonups, aya
mtelis miçkinan. Lazuri musik̆a naikips ansamblepek andğaneri t̆eknolojişi sosyaluri
medyaşi darbepesti nodgitinu şeni mucadele meçapan. Axiris eşo giʒ̆vat; Lazuri musik̆a
naikipanpek majurape k̆ala artot vardo, tito-tito içalişepan do eserepe
mutepeşi eşo masiminalepe mutepeşis ognapuşi gzas renan. P̆andemişi ndğalepes,
amat̆oruli st̆udyos doloç̆areli ar-jur birapa pxaziri do gamavoçkvi. Lazuri
mç̆aralobaşi şairepeşi noçalişepe, coxope do mucadelepe ognapu mint̆u ma, aya
rt̆u çkimi mizani.
Ali
İhsan Aksamaz: Aʒ̆işa Mtanebiva Fexri, Abaşişi Nurdoğani,
Aşik̆xasanişi Munir Yilmaz Avci, K̆lemurişi Ramazani, Helimişi Xasani, Memişişi
Nazi do Tandilava Yaşaşi Lazuri şiirepeşen kaydepe qvit, dido mskva Lazuri birapape
qvit; mskvaşati ibirt. Aya noçalişepe tkvani, ar k̆ele Turkiyes majura k̆ele
Gurcistanis dido inç̆elinu. Eşo miçkin ma.
Mcveşi do ağani Lazuri şiirepeten xolo ağani kaydepe- birapape-melodepe
qvatginonani, xolo entepe ibiratginonani? Pukironi ambaepe giğunani çkinda?
Cihangir
Bilgini: Lazuri şiiri naç̆arups
k̆oçepe çkimi şeni dido k̆imet̆oni ren. Oğarğalu do oç̆aru ren sanaturi oğodaba.
Lazuri nena dido k̆ai nauçkin k̆oçepe k̆ala manebroba komiğun do şurdoguriten noçalişepe
çkimis xolo mevaqonop. K̆ai dereceten va miçkin nati, şurdoguriten Lazuri nena
vigurap. Amʒika iddialoni ar notkvame iqvasunon mara xvala ma mo miçkit̆as: Aʒ̆işakis
naibirinu, gamoçkvineri Lazuri birapapeşi mtelişen çkva dido nok̆orobe do kaydeşi
noçalişepe komiğun, aya otkvalu minon. Lazuri
nenaten ç̆areli şiiruli noçalişepe çkimik andğaneri Lazuri musik̆aşi k̆ult̆uris
cidduro numxvacasunon, eşo vicer ma. Şiirik lamtinala gok̆uʒxinaps. Emuşeniti
musik̆a ren dido k̆ap̆et̆i unsuri yado vizmon.
Lazuri şiiri naç̆arups
Lazi gamantanerepeşi emeğepes guri çkimişen hurmet̆i mevumçinap. Selma K̆oçiva,
M. Recai Ozguni, Osman Buyuklu, Kamil Aksoylu, İnci Derya Turna, Ozer Ertaşi,
Timur Cumhuri, Musa Cedeşi do aʒ̆i coxope
mutepeşi navagomaşinen dido k̆oçik Lazuri şiirepe doç̆aru. Mati entepeşi gurepeşen
gamaxtimeri eya şiirepe universaluri zimaten musik̆aluri eserepe dop̆i.
Ali
İhsan Aksamaz: Aʒ̆işa Turkiye do Turkiyeş gale namu
semtepes k̆onserepe meçit? Xoş aʒ̆i k̆orona virusişi ndğalepes voret mara
xoloti gk̆itxat: Ağani k̆onserepeş p̆rojepe giğunani? Guris ağani muepe dologižinan?
Cihangir
Bilgini: Aʒ̆işa Turkiyeşi gale çkar
k̆onseri va mepçi. Turkiyeşi namtini fest̆ivalepes k̆onserepe komepçi. Resmuri dulya
çkimişi sebebiten, napxer noğas k̆onserepe meçamus mevaqonop
Ali İhsan Aksamaz: Ağani noçalişepe giğunani? Pukironi ambarepe
giğunani çkinda?
Cihangir
Bilgini: “Margaluri nena do Lazuri
nena artimajuraşa xolos cuma nenape renan, ar ncaşi t̆ot̆epe renan”, amusteri notkvamepe aʒ̆işa p̆anda mignapunan. Margaluri
nena, cinci do tkvala muşiten Lazuri nenaşa dido xolos ren, mara Margalepe
k̆ala oğarğaluşi şanşi xvala sosyaluri medyadaşi gzaten komiğunan. “Cumalepe boret” otkvaluşen do amusteri
notkvamepeşen mtini cumaloba va yeçkindun. Aya gagnapaten ma çkimebura ar k̆arari
komepçi; ar p̆roje pxaziri do voçodini. Samargalo do Samargaloşi gale
naskidunan Margali cumalepe k̆ala viçini. Entepe k̆ala dialogepe çkimişk̆ule,
Margaluri nenaten şiiri naç̆arups şairepe k̆ala viçini. Am şairepeşi şiirepe temat̆uro
tercume dop̆i. Edo vit Margali şairişi şiirepeten vit birapa dop̆ç̆ari. Margaluri
nena do Lazuri nena ren jur cuma nena, eşo ptkumert. Aşotenti aya birapapeten naik̆idasunon xincik
oşʒ̆anurepeşen doni artimajuraşen mendraneri jur cuma nena artimajuraşa
oxolosus nuşvelasunon, aşo mepşven ma.
Ali
İhsan Aksamazi: Lazuri K̆ult̆urişi Derneğişi emektari
ret. Aya derneği mundes, so geidginu? Amʒikata
aya derneğişenti molamişinit, mu iqven!
Cihangir
Bilgini: Noğa K̆aradeniz Ereğlis jur vit̆oşi (2000) Lazi
dobadonamşine çkini skidun yado guris goşamilaps. Semturi derneğepe komiğunan; aʒ̆ineri aya xalis
Lazepekti artimajura k̆ala içinan, k̆ult̆uruli do sosyaluri gagnapaten artimajuraşen
ambai uğut̆an yado K̆aradeniz- Ereğlişi Lazuri
K̆ult̆urişi Derneği coxoni derneği çkini 2015 ʒ̆anas dop̆k̆idit. P̆aneli, k̆onseri, fest̆ivali, goxtimupe, arşivi do
cumalobaşi faaliyet̆epes mevaqonopt.
Ali
İhsan Aksamazi: Udodginu, udoxunuten içalişept.
Komiçkin, mʒudişi oçodinuşi ora çkar va giğunan. Mara xoloti ora tkvani
oçodinit do k̆itxalepes mskvaşa nena gemiktirit. Aya int̆erviu şeni tkvan
şukuri goğodapt. Çkva k̆itxala va miğun tkvanda. Mara tkvan otkvaluşi çkva
nenape varna mesajepe giğunan na, entepe miʒ̆vit mu iqven! Pimpili dixaşa!
Cihangir
Bilgini: Lazuri nenaşi omordinu,
opukiru do ç̆areli odudepeşi omanžinu şeni Lazi oxorcalepek Lazuri mutu va
ç̆arupan, aya ren dvark̆inoba. Ak̆ademiuri gamantana- gurapaşen gamaxtimeri dido
Lazi k̆oçi skidun dobadona çkinis, mara namtini Lazi oxorcalepek Lazuri alboni va
igurapan. Aya ren entepeşi oncğore. Nananena! P̆anda eşo va ptkumerti? Ena nananena
ren, aya mucadeleşi doloxe Lazi oxorcalepe muşeni va renan? Muşeni va ç̆arupan?!
Aya rop̆ort̆aji şeni ma tkvan
şukuri goğodapt. Lazuri nenaşi mjorakti
tanaşakis, Lazuri nena do k̆ult̆uris emeği
nameçaps majura k̆oçepe steri, çkinti mucadele çkinis mevaqonatminonan. Hurmet̆i do cumaloni qoropaten. K̆ai
guriten vižirat.
http://www.circassiancenter.com/tr/cihangir-bilgin-ile-soylesi/
https://sonhaber.ch/cihangir-bilgin-anadoluda-yasamis-ozan-ve-asiklarin-divanini-okudumbolum-1/
http://www.gurcuhaber.com/2021/12/11/cihangir-bilgin-soylesi-ali-ihsan-aksamaz/
http://www.gurcuhaber.com/2021/12/12/cihangir-bilgin-soylesi-2-ali-ihsan-aksamaz/
http://www.gurcuhaber.com/2021/12/13/cihangir-bilgin-soylesi-3-bolum-ali-ihsan-aksamaz/
https://sonhaber.ch/cihangir-bilgin-batum-tiflis-rustavide-arsiv-calismalari-yaptim-bolum-3/
https://sonhaber.ch/cihangir-bilgin-lazca-mucadelemize-devam-edecegiz-bolum-4/
