1 Haziran 2024 Cumartesi

Lazuri T̆ekst̆ebi: MOACİROBA- 2/ Muhacirlik- 2

 


MOACİROBA- 2

 

Moacirina moiselit, man vit (10) ʒ̆aneri vort̆i. Mteli çkinioxois xut k̆oçi vort̆it: Jur da, ar cuma do nana- baba. Hen ç̆it̆a man vort̆i. Akolenna gamait̆it, jur ndğas vixaziret̆it, Masumani ndğas feluk̆as geibğit do vigzalit Xopaşa.

            Ar seis ak doviqvit, majurani gyaobas xolo meşaut̆alit feluk̆a do qondineri- qondineri Arhaveşa vigzalit.

Turkiş ukumetis vuʒ̆vit-ki, çkin moacirepe voret do yeri momçit do doibargatya.

            Ukumetik miʒ̆ve ki, ak Arhaves doloxe yei- yurdi mekçapt do skiditya.

            Çkin gamak̆vies: Miş yei do oxori momçasint̆es?!

            Mendamiqones kyois galeni et̆rafepeşa do boşi oxorepes kodomoxunes. Çkin gamak̆vies: Ak̆o k̆ai xoepe boşi motrenya?! Ena vik̆itxit- ki, aya mişi oxorepe renya, aşo miʒ̆ves: Megerem Turkies doloxe zamanişk̆ule dido Ermenepe t̆erenan, mteliti k̆ai yerepes içalişept̆erenan,  ukumetişi dairepesti t̆erenan. Turkis ukumetik dido emieti oğodapt̆eren, hama Ermenepek aya emieti başkaturli koç̆epes.

            Ermenepek iduşunes- ki, Turki mu ukumeti ren, mtelli ovaş k̆oçepe, çobanepe renan, ukumetişi k̆umandoba mu uçkinanya, geoktat do çkin doviqvat ukumeti Turkiesya. Aşoten  kogyoç̆k̆erenan  ukumetişa oçxink̆olu. Aya ukumetik konugneren do emri meçeren- ki, Turkies doloxena skidunan, Ermenepe mteli doç̆k̆iritya. Kyoiş hukumetepek mu qvat̆es?!  Eger ukumetişi emri var qvesna, mutepe kanoç̆k̆irapan.

            Megerem ar ndğas mtiniti moxterenan candarmape, Ermenepena skidut̆es kyoepeşa do tito- tito ç̆orupt̆erenando ar yeriş molobğapt̆erenan. Ek̆ule ok̆olumcat̆u, feluk̆aten mzoğaşa iqonupt̆erenan do mzoğas dolobğapt̆erenan.

            Kimolepe, delik̆anlepe var aç̆operenan mteli, bazi dağişa imt̆eren, oxorcalepe, berepe do badi- xçini mteli ç̆orupt̆erenan do mzoğas dolobğapt̆erenan.

            Çkinna meptit, ya kyoişi Ermenepe çoği mzoğas kodolobğeret̆es, çoğiti doqvileret̆es do ena  doskideret̆u, entepe dağişa imt̆eret̆es do ukumetis teslimi var aqveret̆es, silaiti uğut̆es. Sei- sei gyulut̆es kyoişa do ik̆itxupt̆es, mutepeşi nana- baba do oxorca- berepe soiqones.

            Ena şignat̆es- ki, entepe saği var yenanya, emvakitis mutepektisilaiten kimi candarmape qvvilupt̆es, kimiti, ia kyoisna skidut̆es Turkepes, sei gyabğet̆es do zoiten gamatirupt̆es do dağişa iqonupt̆es do ek̆ule ukumetis k̆oçi nuçkumert̆es- ki, eger çkini nana- baba, oxorca- berepe geri var ok̆onamiktinitna, tkvani milleti p̆iluptya.

            Ukumetik oçkumert̆u candarmepe do emri meçaptu- ki, geri kaguʒ̆uqonit çkini milletiya. Dağişana amaxtat̆es candarmape, gzas Ermenepeşi çet̆epe guluxedut̆es do golaqvilupt̆es. Soni ukumetik emri meçu- ki, çkva naşkvit, mo oç̆k̆iraptya, hama mtelli kyois mudirepes emri meçu- ki, uʒ̆vit ermenepes do igzalan, sotxanina unonan ekya, hama Ermenepes eşo oxtimu var unt̆es- ki, Turkişi aciği var eşiğat̆es. Ermenepe k̆arta seis muit̆es do Turkepes oxorepesdaçxiri nunʒ̆apt̆es do molaç̆upt̆es.

            Antepe çkini ek mextimapaşa iqveret̆u. Çkinna meptit, ek̆o k̆abğa var t̆u, hama ek- ak xoloti qvilupt̆es. Çkini oxoris saebi mteli keç̆k̆videret̆es. Yani çkinis ar oxoridgit̆u, ağne xveneri. Ar ndğas oxori çkinis gelanciruşi memsufa oç̆k̆aduşeni piʒari lazimi maqves do axçamis baba do Cuma çkimi mek̆axtes do pʒarepe gorupt̆es k̆onkşis oxoris. Megerem oxois doloxe sabi muşi molaxet̆eren, jurçkva başka k̆oçi t̆u, baba do Cuma çkimi oxorişana amaxtes do piʒarepe yezdipt̆es, entepek t̆ufeğepe konoğires. Çkinepes şkurinaten guri- ciğeri ut̆k̆vaʒeret̆es.  

            Entepek yani mutepeşişa ducoxe do k̆itxerenan: Ak mu goruptya?

            Babak uʒ̆veren- ki, piʒari lazimi maqu do piʒari viğamint̆uya.

Ek̆ule k̆itxerenan- ki, sonu ret, ak mot moxtityaşi, çkin moacirepe voretya, Urusişen vimt̆it do Turkieşa moptityaşi, ar konižiʒerenan: Turkiş omuditen vatani naşkvit do ak moxtitya. Ok̆ule uʒ̆verenan- ki, piʒari iğit, hama çkina ak voret, mitis var uʒ̆vat do mutu var oğoderenan, piʒariti komeçerenan do komoxtes oxorişa.

Oxorişana moxtes, babas do cumas ğurelis peri gežit̆es, eko aşkurineret̆es.

Çkini jilendo gzas yanis ar oxori dgit̆u. Em oxorişen bere do badi- xçini keç̆k̆videret̆es, delik̆anlepe imt̆eret̆es, doskideret̆u ar xçini, namutxanina var gvalet̆u. Zavali xvala- xvala molaxet̆u. Bazikere çkin gyari elaumet̆it.

            Ar ndğas candarmepe moxtes do aya xçinis uʒ̆ves- ki, miʒ̆vit, skani berepena imt̆es dağişa, so renan?! Xçinis  var uçkit̆u do mu uʒ̆vat̆u?! Emuşeni dido onʒ̆irinapes do soni gyak̆nes do oxorişen gale kamet̆k̆oçes, ek̆ole tireli- tireli candarmapeş  yeişa kamelatires.

            Xçinik ʒ̆irapt̆u, qurapt̆u, hama mik nusimint̆u?! Candarmapeşi didik emri meçu- ki, doqvilitya. Kyois doloxe var aqviles, milletik var şignasya, ğaalişati var aqones, xçinis muşebura var gvalet̆u. Candarmapek xes gyak̆nu do tireli niqonupt̆uşi,  xçinik ʒ̆iru, mteli milletik koşignu. Soni ar candarmak tis t̆ofeğişi namli geçu do xçini doqvilu. Aya milletik koşignu. Dağisna meşaxet̆es Ermenepe, kyoişi doloxe mu iqvat̆u, emedeni nognapapt̆es do aya ambaiti konuxtes.

            Ermeni çet̆epe gextes dağişen do sei do gules mteli Turkepes oxorepes do mteliti gamiqones do dağişa mindiqones do ar yeriş kok̆obğes. Altunişi mutuna uğut̆es, mteli şey kaguʒ̆uğes do eşo ar yeis kok̆obğes. Mitxanisna altunis meçamu var unt̆u do mpulupt̆es entepes zoilen guʒ̆umert̆es, çoğiti qvilupt̆es.

            Aya ambai ukumetik koşignu, ok̆obğes candarmape do mendoçkves. Ermeni çet̆epeşi didiş k̆oçi nuçkves- ki, miletikanaşkvi do tkvani afi gogodaptya do aşoten muşletines mutepeşi milleti.

            Amuşk̆ule k̆abğape var iqvet̆u, hama çkin gui var gemadves ek doskidinuşa, başkas oxorepes şkurineri oskidinus, çkini vatanişa oxtimu mint̆es. Ek̆ule çkimi ç̆it̆a da domiğures, çxe ağodu. Nana domažabunes. Babak tku- ki, t̆aronepena geʒ̆ipxas,  yeibargat do vizgalat Sarpişaya do mtiniti masumani ʒ̆anas tis komoptit Sarpişa.

Nodar K̆ak̆abaze [1937- 2024], Lazuri T̆ekst̆ebi, Gamomʒemloba Art̆anuci, Tbilisi, 2018.