24 Mayıs 2020 Pazar

“Kâzım’ın Sevdası”









“Kâzım’ın Sevdası”






“Kâzım’ın Sevdası/ Kazimişi Oropa” adlı kitabın çıktığını sosyal medyadan öğrendim. Cağaloğlu’na gittim. İletişim Yayınları’nın satış reyonundan kitabı satın aldıktan sonra yayınevine çıktım. Kimi dostlarla görüştüm. Bu arada da kitabın sayfalarını şöyle bir göz attım. Kitap, Uğur Biryol’un bir çalışması. Aklıma, kendisini bu çalışmasından dolayı kutlamak geldi. Dostlardan, yazarın telefon numarasını aldım. Ardından da kendisini aradım. Önce kendimi tanıttım. Böyle bir çalışma yaptığı için kendisini kutladım. Çalışmalarının devamını diledim. Kendisi, beni ve çalışmalarımı bildiğini söyledi. Kitabı okuyup kısa bir tanıtım yazısı yazacağımı kendisine söyledim. Memnun oldu. Bugün okumamı bitirdim, makalemi yazdım ve sizlerle paylaşıyorum.

            Kitap, esas olarak 2000’lerin başlarında Kâzım Koyuncu ve onu tanıyanlarla yapılmış söyleşilerden alıntılarla oluşuyor. Kitabı yayına Kıvanç Koçak hazırlamış. Kapak tasarımı Utku Lomlu’ya ait. Kapak ise, Suat Aysu’nun bir çalışması.Kapak Fotoğrafı, Gürcan Öztürk’ün. Uygulama, Hüsnü Abbas’ın ve düzelti ise, Emre Bayın’ın çalışması.
“Bu Daha Başlangıç..” başlıklı önsözü Murat Meriç kaleme almış. Kitabın son bölümünde bir de fotoğraf albümü yer alıyor. Bu albümde yer alan fotoğraflar;  Ali Elver, Kerim Ayhan Yanık, Gürcan Öztürk, Uğur Biryol’un arşivlerinden alınmış birbirlerinden anlamlı fotoğraflardan oluşuyor.





KÂZIM KOYUNCU, “OGNİ KÜLTÜR DERGİSİ”Nİ ZİYARETİNDE MEHMETALİ BARIŞ BEŞLİ, AHMET HULUSİ KIRIM VE ALİ İHSAN AKSAMAZ İLE /İSTANBUL, 1993 (FOTOĞRAF: VEYSEL TEKİN)




Kitap, başlıca üç ana bölümden oluşuyor. Kâzım Koyuncu’nun çocukluk yılları. Hopa’da liseyi bitirinceye kadar geçen zaman dilimi. İkinci bölüm ise, İstanbul’da üniversite yılları. Bu dönemde  hem Lazlığının farkına varıyor ve hem de toplumsal duyarlığının arttığı yıllar. Üçüncü bölüm ise, bir müzisyen olarak çeşitli müzik gruplarındaki Kâzım Koyuncu.

Aslında Kâzım Koyuncu’nun müzik hayatında iki önemli kilometre taşı var:  “Ogni Kültür Dergisi” ve “Zuğaşi Berepe.” Kâzım Koyuncu’nun Mehmetali Barış Beşli yani Sarigina ile tanışması önemlidir. Kâzım Koyuncu, Sarigina ile tanışması sayesinde İstanbul’da  Laz kimliğinin farkına varmış, bu kimliğini sahiplenmeye çalışmış, Lazcasını geliştirmeye ve Lazca şarkılar söylemeye başlamıştır. Lazca’ya yönelmiştir. Bir diğer konu ise, “Ogni Kültür Dergisi”nin Kâzım Koyuncu’nun bilinçlenmesine yaptığı katkıdır ve destektir. Gel gör ki; kitap bu konulara pek değinmiyor.



“OGNİ KÜLTÜR DERGİSİ”- “ZUĞAŞİ BEREPE” DAYANIŞMASI




Kitaptaki alıntılarda Kâzım Koyuncu’yu tanıyanlar onu anlatıyor. Kardeşleri, Kâzım Koyuncu’yu anlatıyor. Sarigina,  Kâzım Koyuncu’yu anlatıyor. Müzisyen arkadaşları, Kâzım Koyuncu’yu anlatıyor.





KÂZIM KOYUNCU’NUN , 2003- DİYARBAKIR  NEWROZ KUTLAMALARINDA 500. 000 KİŞİYE VERDİĞİ MESAJ



Kâzım Koyuncu, farklı kimliklerin kardeşleşmesi mücadelesine açıkça destek vermiştir. Verdiği Diyarbakır  Newroz  konseri bunun en büyük nişânesidir. Kürtçe şarkılar söylemiş, eşlik etmiştir. Gürcistan’a, Tiflise gitmiştir. Gürcüce, Megrelce şarkılar söylemiştir. Repertuarında Türkçe, Lazca, Megrelce, Gürcüce, Hemşince şarkılar vardı; seslendirdi. Yaşasaydı, mutlaka Çerkesce, Abazaca, Çeçence de, Pontusça da şarkıları seslendirecekti. “Yaşasın Halkların Kardeşliği” gibi dişi bir sloganın arkasına saklananlardan değildi. Taşın altına elini koydu. PKK sempatizanı diye basında linç edilmek istendi. Ancak Kâzım Koyuncu, milim sapmadan doğru bildiği yolda yürüdü. Kâzım Koyuncu, Lazca’yı Türkiye’ye tanıtan adam da oldu. Lazcanın “Celeyrum, cideyrum,” olmadığını cümle alem’e göstedi.  



 
KÂZIM KOYUNCU, GÜRCİSTAN’IN RUHANÎ LİDERİ PATRİK İLİA MEORE  İLE (TİFLİS, 2003)

Hopa, Kâzım Koyuncu’nun kentidir. Artvin valisi Kemal Cirit bile Kâzım Koyuncu’nun  anıt mezarını ziyaret etmiş ve  Fatiha okumuştur. İlginçtir, Kâzım Koyuncu’nun kentinde ortaöğretim kurumlarında, Çkhala hariç, Lazca anadil sınıfları açılamamıştır. Bu Hopalı Aydınların ayıbıdır. Böyle bir seferberliği başlatmamışlardır. Ne var ki, bu konuya da kitapta dikkat çekilmemiş.  Unutulmamalıdır ki, “Kâzım Koyuncu,  Lazca Yaşadıkça Yaşayacak Olan Bir Adamdır.

Ümit ederim, Uğur Biryol kitabının diğer baskısında eleştirel katkılarımızı ciddiye alır. Uğur Biryol; Ahmet Hulusi Kırım, Ali İhsan Aksamaz gibi bu konuda söyleyecekleri olanlardan da bilgi almalıdır, internette tarama yapmalıdır.  Bu eleştirel katkılarımız ve yapılacak diğer eleştirel katkılar, kuşkusuz Uğur Biryol’un bu çalışmasını önemsiz kılmıyor.  Kendisini, “Kazimişi Oropa/ Kâzım’ın Sevdası” adlı çalışmasından dolayı bir kez daha tebrik ediyorum.






(Kaynaklar/ Önerilen Okumalar: Ali İhsan Aksamaz,  “Lazca Yaşadıkça Yaşayacak Bir Adam Kâzım Koyunu”, 05 V 2006, hopam.com; Ali İhsan Aksamaz,” Kâzım Koyuncu’yu Anarken”, 25 VI 2012, Özgür Gündem Gazetesi; Ali İhsan Aksamaz ,”Kâzım Koyuncu, Nekrofili ve Vali”, yusufbulut.com, 15 X 2013; Ali İhsan Aksamaz, “Yeni Bir Kitap: Kazimişi Oropa/ Kâzım’ın Sevdası”, yusufbulut.com, 05 VII 2015; Aslı Atasoy, “Müsekkin Niyetine”,  Radikal Gazetesi, 28 VIII 2001, İstanbul; Hatice Tuncer, “Müzik Ateşi Sönmesin”, Cumhuriyet Gazetesi, 18 IV 2004, İstanbul; Nazan Özcan, “Ortaya Karışık”, Radikal Gazetesi, 04 IV 2004, İstanbul; Sinan Gündoğar, “ Etnik Üstü Az Modern”, Evrensel Gazetesi, 31 VIII 2001,İstanbul)

 05 VII 2015

Ali İhsan Aksamaz




+