“Kâzım’ın
Sevdası”
“Kâzım’ın Sevdası/ Kazimişi Oropa” adlı kitabın çıktığını
sosyal medyadan öğrendim. Cağaloğlu’na gittim. İletişim Yayınları’nın satış
reyonundan kitabı satın aldıktan sonra yayınevine çıktım. Kimi dostlarla
görüştüm. Bu arada da kitabın sayfalarını şöyle bir göz attım. Kitap, Uğur Biryol’un
bir çalışması. Aklıma, kendisini bu çalışmasından dolayı kutlamak geldi.
Dostlardan, yazarın telefon numarasını aldım. Ardından da kendisini aradım.
Önce kendimi tanıttım. Böyle bir çalışma yaptığı için kendisini kutladım.
Çalışmalarının devamını diledim. Kendisi, beni ve çalışmalarımı bildiğini
söyledi. Kitabı okuyup kısa bir tanıtım yazısı yazacağımı kendisine söyledim. Memnun
oldu. Bugün okumamı bitirdim, makalemi yazdım ve sizlerle paylaşıyorum.
Kitap,
esas olarak 2000’lerin başlarında Kâzım Koyuncu ve onu tanıyanlarla yapılmış
söyleşilerden alıntılarla oluşuyor. Kitabı yayına Kıvanç Koçak hazırlamış.
Kapak tasarımı Utku Lomlu’ya ait. Kapak ise, Suat Aysu’nun bir çalışması.Kapak
Fotoğrafı, Gürcan Öztürk’ün. Uygulama, Hüsnü Abbas’ın ve düzelti ise, Emre
Bayın’ın çalışması.
“Bu Daha Başlangıç..”
başlıklı önsözü Murat Meriç kaleme almış. Kitabın son bölümünde bir de fotoğraf
albümü yer alıyor. Bu albümde yer alan fotoğraflar; Ali Elver, Kerim Ayhan Yanık, Gürcan Öztürk,
Uğur Biryol’un arşivlerinden alınmış birbirlerinden anlamlı fotoğraflardan
oluşuyor.
KÂZIM
KOYUNCU, “OGNİ KÜLTÜR DERGİSİ”Nİ ZİYARETİNDE MEHMETALİ BARIŞ BEŞLİ, AHMET
HULUSİ KIRIM VE ALİ İHSAN AKSAMAZ İLE /İSTANBUL, 1993 (FOTOĞRAF: VEYSEL TEKİN)
Kitap, başlıca üç ana
bölümden oluşuyor. Kâzım Koyuncu’nun çocukluk yılları. Hopa’da liseyi
bitirinceye kadar geçen zaman dilimi. İkinci bölüm ise, İstanbul’da üniversite
yılları. Bu dönemde hem Lazlığının
farkına varıyor ve hem de toplumsal duyarlığının arttığı yıllar. Üçüncü bölüm
ise, bir müzisyen olarak çeşitli müzik gruplarındaki Kâzım Koyuncu.
Aslında Kâzım Koyuncu’nun
müzik hayatında iki önemli kilometre taşı var:
“Ogni Kültür Dergisi” ve “Zuğaşi Berepe.” Kâzım Koyuncu’nun Mehmetali
Barış Beşli yani Sarigina ile tanışması önemlidir. Kâzım Koyuncu, Sarigina ile
tanışması sayesinde İstanbul’da Laz
kimliğinin farkına varmış, bu kimliğini sahiplenmeye çalışmış, Lazcasını
geliştirmeye ve Lazca şarkılar söylemeye başlamıştır. Lazca’ya yönelmiştir. Bir
diğer konu ise, “Ogni Kültür Dergisi”nin Kâzım Koyuncu’nun bilinçlenmesine
yaptığı katkıdır ve destektir. Gel gör ki; kitap bu konulara pek değinmiyor.
“OGNİ
KÜLTÜR DERGİSİ”- “ZUĞAŞİ BEREPE” DAYANIŞMASI
Kitaptaki alıntılarda Kâzım
Koyuncu’yu tanıyanlar onu anlatıyor. Kardeşleri, Kâzım Koyuncu’yu anlatıyor.
Sarigina, Kâzım Koyuncu’yu anlatıyor.
Müzisyen arkadaşları, Kâzım Koyuncu’yu anlatıyor.
KÂZIM
KOYUNCU’NUN , 2003- DİYARBAKIR NEWROZ
KUTLAMALARINDA 500. 000 KİŞİYE VERDİĞİ MESAJ
Kâzım Koyuncu, farklı
kimliklerin kardeşleşmesi mücadelesine açıkça destek vermiştir. Verdiği Diyarbakır Newroz konseri bunun en büyük nişânesidir. Kürtçe
şarkılar söylemiş, eşlik etmiştir. Gürcistan’a, Tiflise gitmiştir. Gürcüce,
Megrelce şarkılar söylemiştir. Repertuarında Türkçe, Lazca, Megrelce, Gürcüce,
Hemşince şarkılar vardı; seslendirdi. Yaşasaydı, mutlaka Çerkesce, Abazaca,
Çeçence de, Pontusça da şarkıları seslendirecekti. “Yaşasın Halkların
Kardeşliği” gibi dişi bir sloganın arkasına saklananlardan değildi. Taşın
altına elini koydu. PKK sempatizanı diye basında linç edilmek istendi. Ancak
Kâzım Koyuncu, milim sapmadan doğru bildiği yolda yürüdü. Kâzım Koyuncu,
Lazca’yı Türkiye’ye tanıtan adam da oldu. Lazcanın “Celeyrum, cideyrum,”
olmadığını cümle alem’e göstedi.
KÂZIM KOYUNCU, GÜRCİSTAN’IN RUHANÎ
LİDERİ PATRİK İLİA MEORE İLE (TİFLİS, 2003)
Hopa, Kâzım Koyuncu’nun
kentidir. Artvin valisi Kemal Cirit bile Kâzım Koyuncu’nun anıt mezarını ziyaret etmiş ve Fatiha okumuştur. İlginçtir, Kâzım Koyuncu’nun
kentinde ortaöğretim kurumlarında, Çkhala hariç, Lazca anadil sınıfları
açılamamıştır. Bu Hopalı Aydınların ayıbıdır. Böyle bir seferberliği
başlatmamışlardır. Ne var ki, bu konuya da kitapta dikkat çekilmemiş. Unutulmamalıdır ki, “Kâzım Koyuncu, Lazca Yaşadıkça
Yaşayacak Olan Bir Adamdır. “
Ümit ederim, Uğur
Biryol kitabının diğer baskısında eleştirel katkılarımızı ciddiye alır. Uğur
Biryol; Ahmet Hulusi Kırım, Ali İhsan Aksamaz gibi bu konuda söyleyecekleri
olanlardan da bilgi almalıdır, internette tarama yapmalıdır. Bu eleştirel katkılarımız ve yapılacak diğer
eleştirel katkılar, kuşkusuz Uğur Biryol’un bu çalışmasını önemsiz kılmıyor. Kendisini, “Kazimişi Oropa/ Kâzım’ın Sevdası”
adlı çalışmasından dolayı bir kez daha tebrik ediyorum.
(Kaynaklar/
Önerilen Okumalar: Ali İhsan Aksamaz,
“Lazca Yaşadıkça Yaşayacak Bir Adam Kâzım Koyunu”, 05 V 2006, hopam.com; Ali İhsan
Aksamaz,” Kâzım Koyuncu’yu Anarken”, 25 VI 2012,
Özgür Gündem Gazetesi; Ali
İhsan Aksamaz ,”Kâzım Koyuncu, Nekrofili ve Vali”, yusufbulut.com, 15 X 2013;
Ali İhsan Aksamaz, “Yeni Bir Kitap: Kazimişi Oropa/ Kâzım’ın Sevdası”,
yusufbulut.com, 05 VII 2015; Aslı Atasoy, “Müsekkin
Niyetine”, Radikal Gazetesi, 28 VIII
2001, İstanbul; Hatice Tuncer, “Müzik Ateşi Sönmesin”,
Cumhuriyet Gazetesi, 18 IV 2004, İstanbul; Nazan
Özcan, “Ortaya Karışık”, Radikal Gazetesi, 04 IV 2004, İstanbul;
Sinan Gündoğar, “ Etnik Üstü Az Modern”, Evrensel Gazetesi, 31 VIII 2001,İstanbul)
Ali İhsan Aksamaz
