25 Temmuz 2025 Cuma

Muç̆o k̆idupan oxori? [Kutaisi'den kiremit satın almaya gittim]

 


Muç̆o k̆idupan oxori?

 

 

Aǯi ma p̆k̆ida minon oxoi! Oxoiş ok̆idu guis miğut̆u. Kiraste dağişe voxvenapamint̆u (oxois-na unon calepe, mtelis kiraste vuǯumelt!). Ust̆as p̆k̆itxi-ki, “Ar oxoris muk̆o ca unon?”

 

“Oşeçdovit[130] ca unon”ya, miǯu.

 

Usta kodovokaçi, dağişa igzalu. Calepe mteli dok̆vatu. Ar oxoris vit arkiluği, jureneçi [40] soya do direği, eç [20] çkva unon saraybaği--duşemeşi ̆k̆adale, tavanişi ̆k̆adale, k̆eremidi-na motun. Emus ǯoxle mak̆asi unon, ek̆ulemerteği; ar çkva unon pencerepeşi soyape.

 

Aǯi manžagerepe çkimis vucoxi, --noderi p̆i,-- do manžagerepek memişoles do dağişa vigzalit e-do ia mteli calepe komoiğit. Aǯi ok̆iduşi usta kodovokaçi. Ustak calepe qazup̆t̆u-şa, manžagerepes voxveǯi do memişoles e-do oxoiş ok̆iduşi yei kagamamtxorit, k̆ai dovoduzanit. Ustak-ti calepe doxaziru. Bina dodvaluşi vaxtis manžageepe çkimis vucoxi; moxtes, ar ç̆it̆a daveti dop̆i; ustak-ti oxoişi bina kododu. Ustas vuǯvi-ki-- “Usta çkimi! Si aǯi yavaş-yavaş içalişi do ma Kutaisişa vida do keremidi komoiğa“ -ma, vuǯvi. Ustakti—“K̆ai iqven”-ya, tku do ç̆umanişi ma vigzali. ustapes vuǯvi-ki-“Aǯi ma keremidişa mevulu. Tkvan giçkinan. K̆ai oxoi mik̆idit-ki, mitik va memožiʒan!“ Keremidişi y̆kopinuşa vigzali. Kutaisis maşinaşen kagepti. Em seris ar oxois doiqvi. Ç̆umanişi dido gopti; ar yeris k̆ai keremidi t̆u--komomǯondu. Şilia [1000] keremidi sumeneç [60] manatişen-- otxo şilia [4000] keremidi kyep̆ç̆opi. Em seis dolumcu. Ç̆umanişi vagonis mook̆idi e do Batomişa komoiği.

 

Batomişa mopti-şi, Kes-oğli Şabanişi mat̆oi do Vanli-oğli Aslaniş mat̆oi ek t̆u. Biç̆epek mžies'ç̆k̆uleXoş geldun! Sefa geldun”-ya, miǯves. “X bulduk, sağolun", vuǯvi. “Amma, a3’i tkvan giçkinan: T̆aonepe k̆ai en, keremidi Sarpişa miğaginonan”-ma vu3’vi.

Otxo şilia [4000] keremidi Sarpişa omaluşa. (omaluşeni) mu mekçai“-ma vuǯviş'ç̆k̆ule – “Si mu zop̆on? Oncğoe va giçkin-i? Si oxoi mk̆idale k̆oçis keremidi parate giğat, eşo iqven-i? Mat̆ois mu-na xarci uğun: başportişi para, damojnaşi do k̆az-yağişi para komomçit, daha çkin mutu va minonan“ -ya, miǯves...

 

Em seris dolumcu. Kodoincirit. Ç̆umanişi t̆aroni k̆ai t̆u. Otxo şilia keremidi jur mat̆oris komovok̆idi do Sarpişa komoptit. Mʒika mzoğa dirdu. “Alik keremide komuğu“-ya do

manžagerepe kagextes; delik̆anlepek dolokunu kamuiǯk̆es: mzoğa didi-na ren-şeni, mat̆ori (!) gale va gyalen, – mʒika açiğis kogedgitu. Delik̆anepe mzoğas goşaxtes do keremidi xeşen-xeşa guǯuğes do kamopçodit mat̆ori! Keremidi selametişa kagamaiği. Aǯi mat̆orişi derdis kodolobli. Ndğa-xeleri manžagerepek memişveles do mat̆ori kelovonç̆it.

 

Yarebişukyur!--aya didi dulyas kamouçiti-ma do kvanç̆alapunas ar k̆ai kelainciri. Ek̆ule oxoişa vigzali. Ustapes selami douǯvi. Selami kagoǯamiğes. Oxoi duk̆idaput̆es, ç̆it̆a

doskideret̆u. Ç̆umanişi manžagerepes ambai mepçi: Oxorcalepe, k̆ulanepe, modidoci berepe mteli xolo komoxtes: gyaoba iqvet̆ua otxo şilia keremidi oxoişa keşaiği. Ustapek-ti oxoi dok̆ideet̆es, mak̆asis caepe kagontxeret̆es. Ar ucişen majuani ucişa... Ar ucis do majuani ucis merteğişi direğisteri jur ca konoç̆k̆ades. Calepes ucis tok̆i kogyudves do kagontxes. Çkini hadeti ren-ki, ustas baxçişi mumelan: Kimik xum aşuni çiti, kimik xut aşuni mandaboli komuğasinon! Ustak-ti “Manžagerepek baxçişi momimelan”-ya do keseite mani-mani t̆ank̆ups. İa tok̆i mteli baxçişiten ipşu. Sum-otxo dğas oxoişa jin nariş pukiri'steri ivalet̆u. Otxo dğa'ç̆k̆ule kageǯk̆es. İa baxçişepe mteli ustaşi en. Aǯi mak̆asi ̆k̆adus kogyok̆es. Mak̆asi diçodu'ç̆k̆ule merteli doç̆k̆ades. Merteli doç̆k̆ades. Merteği-ti diçodu (mak̆asepeşi uci saray-bağis gedumelan; saray bağepe mteli arkiluğis gežin: Mak̆asişi jini uci okiş cas memʒxveri ren. Okişi ca direğepek okaçeps)...

 

Ustak miǯu-ki—“Aǯi k̆ai t̆aoni ren-şa, keremidi komovotvat" -ya! Manžageepek memişoles do keremidi çkin oxoişa keviğit. Ustak komotu (teli va unon!). Keremidişi motvalu-ti diçodu. Aǯi ustak tude içalişeps. Ustas vuǯvi-ki “Oxoi çkimis otxo oda aqvas unon: Arteği – yanişi oda, majurani--şkaşi oda, masumani––yazluği, maotxani- didi oda. Yaniş oda:-- Eger

oxoris baba koren-na, yaniş oda babaşi ren. Şkaşi oda do yazluği, berepeş onciruşeni, didi oda-ti musafirişeni ren.

 

Neise, oxoi dovoçodini! Em k̆işis oxori direğişi jin kodoskidu; e-na moxtu Ağust̆ozis t̆aşçi ustape kodovokaçi tudeni duvari oxvenapuşeni.

 

Aǯi: gemtumanişi duvaris k̆anadi uǯumelan, akirişi na-en, duvaris mesoni uǯumelan. Aǯi ustapek let̆as temeli doxaçkes do didi-didi kvalepe kodolocines. Ek̆ule k̆ai qazeri kvalepete mesoni do k̆anadi domixvenes. İa didi dulyaşeni-ti kamouçiti. Oxoişi jini-ti k̆ai kamopǯipxi, tudeni-ti k̆ai kamopǯipxi. Ar dğas dido k̆ai t̆aoni t̆u. Yazluğişi odas kogolavinciri do mzoğak̆ele viǯk̆et̆i. Ek̆o k̆ai raxat̆i viqvi-ki, kva, nca, piʒari, iri xolo, mu- na ptiri, mu-na viçalişi, iri xolo em dğas kagomoç̆k̆ondu!

 

 

Yan odas, şkaşi odas, yazluğis, didi odas piʒarişi duşeme dovoxvenapi. Tavanişeni-ti Batumişen çamiş piʒai komoiği do dovoxvenapi. Oxoiş doloxe-ti, gyari-na ikipan yeris,

let̆a kogevobği. Yan odas arteği ocaği dovoxvenapi; didi odas voxvenapamint̆u, am para va meminç̆uşu (va meminç̆işu) do k̆işi moxtu-ç̆k̆ule ar soba yep̆ç̆opi do kodobdgi.

 

Daçxii-na ogzapan yeris k̆ira kogolabdvi, xasi kvaşi k̆ira: Çiçku kva ren, daçxiris va t̆k̆vaʒun; k̆iraşi ok̆açxe kvaşi ok̆iʒale žin: ̆k̆idi-na gedvan, k̆iʒi k̆iras kododgipan; ̆k̆idi diç̆vaç̆k̆ule k̆iʒi kyepatxupan, ̆k̆idi kyezdipan, xenǯk̆elis kodolodumelan, k̆iʒi-ti yezdipan do ok̆iʒales konodgipan. Gyarişi ogibuşi: --K̆ermuli uǯumelan, demirişi zenciri ongores gedvaleri goǯobun (oxorişi doloxe jur didi ca gonžin,--ongore uǯumelan!). K̆ardalate gyari bgibupt̆at-şi, k̆ardala k̆ermulis goǯovok̆idapt; tencerete bgibupt̆at-şi, sacakis gebdgipt. Sacaki demirişi iqven, sum k̆uçxe uğun.

 

Oxoi yukseli ren-na, kvaşi merdiveni (merdeveni) unon (piʒarişi-ti iqven, amus-ti merdeveni vuǯumert). Oxoişi urtişi jin baca ižiren. Dumani gamaxtimuşeni bacas ğormape uğun.

 

 


[Kaynak kitap: Arnold Çikobava, (215. / Kaynak kişi: Ali Abdul-oğli), “Ç̆anuri T̆ekst̆ebi (Nak̆veti P̆irveli/ Xopuri K̆ilok̆avi”), S. S. M. U. S. P̆oligrapt̆restis 1-li St̆amba, T̆pilisi, 1929, (Gürcü Alfabesinden Latin Alfabesine çevriyazı: Ali İhsan Aksamaz, İstanbul, 1999)]

aksamaz@gmail.com