Lazca-Türkçe Sözlü Tarih- 18: “Azlağa’dan Anaklia’ya gelin geldim!”

 

 

 

 

Lazca-Türkçe Sözlü Tarih- 18: “Azlağa’dan Anaklia’ya gelin geldim!”

 

Abduloğlu Asiye,  Hüseyin’nin kızı… Beni [აზლაღა/Ab-ı Islah (اب اصلاح)/Esenkıyı] Azlağa’dan [ანაკლია/]Anaklia’ya gelin ettiler. Annem ve babam yoktu. Ben uzaklara gelin gitmeyi hiç istemiyordum. Ailem, ağabeyim beni uzaklara gelin etti. Oralarda yalnız kaldım… Evlenirken lazım olan hiçbir şeyimi eksik etmediler, her eksiğimi tamamladılar. Ne var ki hiç birşeyde gözüm yoktu. Bir ay boyunca odamdan çıkmadım. Hiç kimsenin beni görmesini istemiyordum. İnsanlardan çekiniyordum. [19/]25 tarihinde beni  [ბათუმი] Batum’a getirdiler. Gelin gittiğimde akrabalarım da, ben de çok ağladık. Meğerse bir daha köyüm Azlağa’ya dönmek kısmet olmayacakmış. Onbeş gün boyunca akrabalarımla Batum’da kaldım. Orada nikâh yapıldı. Anaklia’dan erkek tarafı geldi. Beni [ფოთი] Poti’ye getirdiler. Üçüncü günde Anaklia’ya geldik.  Akrabalarımla beraber, kocamın amcasının evine götürdüler. Orada büyük bir düğün yaptılar… Ben hiçbir şey bilmiyordum. Megrelce de bilmiyordum, Gürcüce de bilmiyordum. Yalnızca ana dilim Lazca ile Türkçeyi biliyordum…  Çok ağladım. Ben Anaklia’yı hiç istemedim. On gün boyunca akrabalarım da burada kaldı.  Onlar gittiklerinde yaşamak gözümde yoktu. Ama ne yapayım?!  İnsanın başına gelince, uymayınca olmuyor… Hiç bilmediğim bir yerde hiç tanımadığım insanlarla yaşamak zorunda kaldım. Daha sonra yalnızca erkek kardeşim, karısı ve çocuğuyla memleketten geldi. Dört yıl boyunca burada kaldılar. Sonra köylerine yine döndüler. Şimdi ne ben onların sağ olup olmadıkları biliyorum, ne de onlar benim sağ olup olmadığımı biliyor. Ben ne yapalım böyle hayatı, memleketteki onca insanın yanında olmayınca!  Azlağa’daki kardeşlerimin mektubu buraya ulaşmıyor. Benim mektuplarım da akrabalarıma ulaşmıyor. Bu yalancı dünyada tek başıma kaldım. Burada bir tek erkek kardeşim var. O da olmasaydı delirirdim. Çok şükürler olsun, iki kardeş, biçare Asiye ile Hakkı Anaklia’da birbirimizin yürek acısını hafifletiyoruz.

https://aliihsanaksamaz.blogspot.com/2025/06/lazca-turkce-sozlu-tarih-1-once.html

https://aliihsanaksamaz.blogspot.com/2025/06/lazca-turkce-sozlu-tarih-2-kendimden.html

https://aliihsanaksamaz.blogspot.com/2025/06/lazca-turkce-sozlu-tarih-3-ticaret.html

https://aliihsanaksamaz.blogspot.com/2025/07/lazca-turkce-sozlu-tarih-4-sohum.html 

https://aliihsanaksamaz.blogspot.com/2025/07/lazca-turkce-sozlu-tarih-5-muhacirlikte.html

https://aliihsanaksamaz.blogspot.com/2025/07/lazca-turkce-sozlu-tarih-6-hopada-az.html

https://aliihsanaksamaz.blogspot.com/2025/07/lazca-turkce-sozlu-tarih-7-perisan-bir.html

https://aliihsanaksamaz.blogspot.com/2025/08/lazca-turkce-sozlu-tarih-8-bayragmz.html

https://aliihsanaksamaz.blogspot.com/2025/08/lazca-turkce-sozlu-tarih-9-muhacirlik.html 

https://aliihsanaksamaz.blogspot.com/2025/08/lazca-turkce-sozlu-tarih-10-simdiki.html

https://aliihsanaksamaz.blogspot.com/2025/08/lazca-turkce-sozlu-tarih-11-samsun.html

https://aliihsanaksamaz.blogspot.com/2025/08/lazca-turkce-sozlu-tarih-12-hopadaki.html

https://aliihsanaksamaz.blogspot.com/2025/09/lazca-turkce-sozlu-tarih-13-kutaisiye.html

https://aliihsanaksamaz.blogspot.com/2025/09/lazca-turkce-sozlu-tarih-14-muhacirlik.html

 https://aliihsanaksamaz.blogspot.com/2025/09/lazca-turkce-sozlu-tarih-15-sohbet.html

https://aliihsanaksamaz.blogspot.com/2025/09/lazca-turkce-sozlu-tarih-16-profesor.html

https://aliihsanaksamaz.blogspot.com/2025/10/lazca-turkce-sozlu-tarih-17-tavan.html

 

 

[108.]

 

Abdul-oğli Asie Xuseiniş k̆ulani. Mendraşe domokimoces Azlağaşen Anark̆iaşa. Nana-baba va mi’ount̆u. Mendrani xtima va mint̆u. K̆oçepe-çkimik, cuma çkimik mendraşe domokimoces. Sağluği va bgoi. Mtel şeepe dido momiğes. ‘Aman ma mutu va mint̆u. Ar tutas odas molapxet̆i. K̆oçik na mžiat̆u, va mint̆u. K̆oçişe oncğore miçkit̆u. Eçdoxutişi [25] tarixis komomiqones Batumişa. Oxois gamamiqones-şi, k̆oçepe çkimik do man-ti dido vimgarit. Meger kyoi çkimişa na dovikt̆ati k̆ismet̆i va miğut̆een. Batumis kovort̆i vitoxut̆ [15] ndğas k̆oçepe çkimiten. Ek ninkyaxi domixvenes. Anark̆iaşe k̆oçepe komoxtes. Komomiqones portişa. Masumani ndğas Anark̆iaşa komoptit. Komol-çkimişi cumadiş oxoişa komomiqones k̆oçepe çkimiten birden. Maorani dğas duguni domixvenes didi. Komomiqones oxoi çkimişa didi duguniten, didi ç̆andaten. Aman hiç mutu va miçkit̆u. Ne-ti Mengrelce miçkit̆u. Ne-ti Gurcice miçkit̆u. Xvala miçkit̆u nena çkimi- Lazui do Turkuli. Dido vimgart̆i. Hiç va mint̆u Anark̆ia. Dğas k̆oçepe çkimi-ti ak miqount̆u. Entepe mendaxtes-şi, sağluği va bgoi. ‘Ama mu p̆a. Tişa na mogixtas, va qva-şi, va iqven. Kodopskidi uk̆oçeli, yetimi, xvala yabanci yeis. Xvala cuma çkimi komoxtu oxorca do bereten. Otxo ǯanas ak ort̆es. Gei mendaxtes koi-mutepeşişa. Ne-ti miçkin muntepeş sağluği, ne-ti çkimi uçkinan. Mu bğodi am sağluği. Ak̆o k̆oçepeşen gale. Ak kart̆ali va mulun ak̆o çkimi cumalepeşi. Ne-ti çkimi kart̆ali nulun çkimi k̆oçepeşa. Kodopskidi xvala yalanci dunias. Ar Cuma komiqonun ak. E-ti va miqount̆uk̆on-na, nosis kagamavit̆i. “Çok şukurler osur”, arti majuas da do cumak gui govundumt Anak̆riaşi doloxe Asie do Hak̆i zavalepe.

 

[Kaynak kitap: İrine Asatiani, “Ç̆anuri (Lazuri) T̆ekst̆ebi/ 1. Xopuri K̆ilok̆avi”, (Kaynak kişi: Asie Reiz-oğlisa, Anak̆lia, 11. VIII. 1960), Sakartvelos SSR Meʒnierebata Ak̆ademia Enatmeʒnierebis İnst̆it̆ut̆i/ Masalebi Kartvelur Enata Şesǯavlisatvis, VI., Gamomʒemloba “Meʒniereba”, Tbilisi, 1974, (Gürcü Alfabesinden Latin Alfabesine çevriyazı, düzenleme ve Türkçeye çeviri: Ali İhsan Aksamaz, İstanbul, 1995)]

aksamaz@gmail.com