Denizin Çocuğu Kâzım Koyuncu
Kazım Koyuncu, 25
Haziran 2005’te hayata veda ettiği gün ölümsüzleşti. Ardından da bir efsane
haline geldi. Onu ölümsüzleştiren ve çok kısa bir sürede de efsane haline
getiren taşıdığı kimliği ve verdiği mücadeledir. Yaşarken sergilediği duruş çok
önemlidir. Şan, şöhret ve paraya tapmadı.
Kazım Koyuncu’nun mirası yalnızca; sesi, sanatçılığı ve albümleri değil.
Onun müzikalitesi konusunda son kararı şüphesiz müzik otoriteleri verebilir.
Bizi ilgilendiren ve hep ön plana çıkarmamız gerekense; Kazım Koyuncu’nun
duruşu ve mücadelesidir. Kazım Koyuncu’nun mirası budur. Kazım Koyuncu’yu
sağken de günümüzde de önemli ve aranır kılan bu mirasıdır.
“Noderi” (“imece”),
ilksel komünal üretim, paylaşım ve mülkiyet ilişkilerinin Lazcadaki adıdır.
Kazım Koyuncu’nun sergilemeye çalıştığı duruşun temelinde, Laz halkının
“noderi” geleneğinin derin izlerinin de olduğu açıkça görülüyor. Kazım Koyuncu,
büyürken ve öğrenirken Laz halkının ve diğer halkların dayanışmacı bilge
geleneklerinden beslenmiş ve daha sonra da onların hak ve kimlik mücadelesine
bilgisi, gücü ve cesareti oranında destek vermeye çalışmıştır.
Kuşkusuz aile ve akraba
ortamında bazı donanımlar edinmişti. Politik bir duruşu da oluşmuştu. Liseyi
bitirdi. İstanbul’a gitti. SBF’ne girdi. Orada edindiği ilişkiler, kişisel
gelişimine çok olumlu katkılar yaptı; hak mücadelesinin daha da farkına
vardı. Başarılı bir öğrenci olmadığını
duymuştum. Okulu sevmemiş. İlgi alanı başkaydı. Müziğe gönül vermişti. Müzikle
ilgilenen binlerce gençten yalnızca bir tanesiydi. 1993 sonuna kadar onu yakın
çevresi dışında pek kimse de tanımıyordu. 1993 Kasım’ında Ogni Dergisi’nin
yayınlanmaya başlamasıyla beraber, Kazım Koyuncu kendi kimliğine ilişkin de
donanımlı hale gelmeye başladı. Solisti olduğu Lazca sözlü rock müzik yapan “Zuğaşi
Berepe” (Deniz’in Çocukları”) ile beraber yavaş yavaş tanınmaya başladı.
Basının Lazca sözlü rock müziğe ilgisi büyüktü. Bu durum “Zuğaşi Berepe”yi,
“Zuğaşi Berepe” de Kazım Koyuncu’yu ön plana çıkardı. “Zuğaşi Berepe”nin “Va
mişk’unan” (“Bilmiyoruz”) adlı ilk kasetine Ogni Dergisi’nin maddi- manevi
desteği önemliydi. “Zuğaşi Berepe”nin dağılmasından sonra, Kazım Koyuncu yoluna
tek başına devam etti. Kendisini daha da geliştirdi. Yeni öğrendikleriyle
müzikalitesini de nitelikli hale gelmeye başladı.
Kazım Koyuncu,
politikacı değildi, ancak doğru politik söylemlerini ve hak mücadelesini hiçbir
zaman bırakmadı. Zaten onu ölümsüzleştiren de yalnızca söylediği şarkılar
değil, bu söylem ve mücadelesiydi. Ona bu şarkıları söyletenin de o söylem ve
mücadelesi olduğunu hatırlamak gerek. Şan, şöhret, para kazanayım da keyfime
bakayım, demedi. Tam tersine fedakârca mücadele etti. Lazca
şarkılar söyledi. Diğer dillerde şarkılar söyledi. Lazcanın farklı bir dil
olduğunu Türkiye’de çoğu kişi ondan öğrendi. Yalnızca Lazca şarkı söylemekle
kalmadı; Lazcayı çeşitli platformlarda savundu. Doğayı kirletenlerle mücadele
etti. Karadeniz otoyolunun doğaya zarar vereceğinin düşünüyordu. Buna karşı da
kavga verdi. Emek mücadelesinde yerini aldı. Ülkemize barışın gelmesi için mesaj
vermek amacıyla Diyarbakır’a gitti ve kardeşlik şarkıları söyledi.
Bizim bildiğimiz Kazım
Koyuncu, insani değerleri tüketen ve sömüren kapitalist yabancılaşmaya yakın
bir yerlerde durmuyordu. “Sistemin şarkıcıları”ndan bir tanesi hiç de değildi.
Onun onurlu mirasına sahip çıkabilmek için, bu mücadelenin bilincinde olmak ve
Kazım Koyuncuları çoğaltmak gerekiyor.
(Kaynak: Ali İhsan Aksamaz, “Denizin Çocuğu Kazım Koyuncu”, Özgür Gündem Gazetesi/ sendika.org/
demokrathaber.org, 26. IX. 2012)
[Önerilen Okumalar: Ali Emre Mazlumoğlu, “Trabzonspor’dan Kazım
Koyuncu belgeseli: Kazım’ın Trabzon’u”, 11. XI. 2016, medyascope.tv; Ali İhsan
Aksamaz, “Lazca Yaşadıkça Yaşayacak Bir Adam: Kâzım Koyuncu”, 05. V. 2006,
hopam.com/ savsat.com/ sonhaber.ch/ gurcuhaber.com/ circassiancenter.com; Ali
İhsan Aksamaz,” Kâzım Koyuncu’yu Anarken”, 25. VI. 2012, Özgür Gündem Gazetesi,
İstanbul/ lazca.org/ demokrathaber.org; Ali İhsan Aksamaz, “Denizin Çocuğu
Kazım Koyuncu”, Özgür Gündem Gazetesi,
26. IX. 2012, İstanbul/ demokrathaber.org; Ali İhsan Aksamaz, “Bir Kitap: Lazca
Metinler (Lazuri T̆ekst̆epe)”, 24. I. 2013, yusufbulut.com/ demokrathaber.org/
sonhaber.ch/ circassiancenter.com.tr; Ali İhsan Aksamaz, “Kâzım Koyuncu,
Nekrofili ve Vali” 15. X. 2013, yusufbulut.com/ circassiancenter.com.tr; Ali
İhsan Aksamaz” Kâzım’ın Sevdası/ Kazimişi Qoropa”, 05. VII. 2015,
yusufbulut.com/ sonhaber.ch; Ali İhsan
Aksamaz, "Kâzım Koyuncu “AK̆A T̆V”de", sonhaber.ch/
circassiancenter.com.tr, 09. VIII. 2023; “Asi yürek: Kazım Koyuncu”, 24. VI.
2010, yuksekovahaber.com.tr; Aydın Tatar- Ersen Küçük, “Kazım Koyuncu’nun
ailesi tepkili”, 25. IV. 2009, pazar53.com; Birol Öztürk, “Kazım Koyuncu- Didou
Nana”, Yason, 2014, İstanbul; Birol Öztürk, “Kazım Koyuncu”, Gece Kitaplığı,
2018, Ankara; Çağatay Eğilmez, “Gomanç̆alu Ar Cumaburi”, 7. XI. 2014,
ilerihaber.org; Cavit Koyuncu: “Oğlum Öldü, Başkaları Ölmesin!”, 1. VIII. 2005,
Milliyet Gazetesi; “Bölücülük yaptığı için kapatılan Pontusçu Ogni Dergisi
devşirmeleri/ ‘Laz rock’ diye bir kavram icat eden Zuğaşi Berepe Grubu”, Öncü
Gazetesi, İstanbul, 26. I. 1999; Derya Bengi, “Kâzım Koyuncu (1971- 2005)
Sk̆udas Xalk̆epeşi Cumapoba!”, 25. VI. 2023, birartibir.org; “Devrimci sanatçı
Kazım Koyuncu, mezarı başında anıldı”, 25. VI. 2023, birgun.net; “Diyarbakır’da
bir kemençeli”, 21. II.I 2007, evrensel.net; “En Sevdali Yanımız: Kazım’ın
Trabzonspor’u”, 08. XI. 2016, hurriyet.com.tr; Givi G. Karçava: “Kâzım, kültür
devrimi yapan bir insandı!”,13. V. 2021, sonhaber.ch/ gurcuhaber.com/
circassiancenter.com.tr; “Grup yorum eleştirdi, Zuğaşi Berepe Yanıtladı/ Lazca
rock tartışması”, Yeni Politika Gazetesi, İstanbul, 2 .V. 1995; “Gürcüler Kazım
Koyuncu Belgeseli çekti”, 23. XI. 2007, hopam.com; Hüseyin Şimşek, “Zuğaşi
Berepe”/Denizin Çocukları”, Aydınlık Gazetesi, 29. X. 1993, İstanbul; İsmail
Avcı Bucaklişi, “Bu dünyadan Kazım geçti”, 1 VII 2018, artvinden.com; “Karar:
Ogni Beraat Etti”, Ogni Kültür Dergisi, sayı 5, Temmuz-Ağustos 1994, İstanbul;
Kazım Koyuncu: “Kenarda Kalanların Sesiyim! Neden?”, Karadeniz Haber Gazetesi,
04 V 2005, Trabzon; “Kazım Koyuncu üreterek anılıyor”, 23. V.I 2009,
sendika.org; “Kazım Koyuncu kim olacak?” rekabeti”,10. X. 2009, haberturk.com;
“Kazım Koyuncu”, lazuri.com; “Kazım Koyuncu’nun tarzı piyasalaştırıldı”, 11. X.
2009, t24.com.tr; “Kazım Koyuncu kimdir?”, yeniakit.com.tr; “Kazım Koyuncu’nun
Verdiği Röportajlar”, 7. XI. 2014, roportajlik.com; “Kazım Koyuncu mezarı
başında anıldı”, 25. VI. 2023, mezopotamyaajansi35.com; “Karadeniz müziğinin
usta sesi: Kazım Koyuncu”, 24. VI. 2023, aa.com.tr; “Kazım Koyuncu ölümünün
18’inci yılında mezarı başında anıldı”, 25. VI. 2023, evrensel.net; Laz Kültür Derneği: “Kazım
Koyuncu’nun adını tabelalardan sökebilirsiniz ama kalplerden sökemezsiniz!”, 6.
VIII. 2019, lazkulturdernegi.org.tr; Mehmed Mazlum Çelik, “Kazım Koyuncu: ‘Yüz
sene daha yaşasam, yapsam, yapsam, yapsam hep yapsam yine eksik gideceğiz!”, 25.
VI. 2020, indyturk.com; Memedali B. Beşli, “Vicdanen malul bir devir bu devir”,
Ütopya Mevsimlik Hayat Bilgisi Kitabı 6, Piya- Zed Yayın, İstanbul, Ocak 1999;
Mehmedali Barış Beşli: “Kazım’ın hayata soldan bakan gözü unutulmamalı”, 25. VI
.2021, siyasihaber9.org; Murat Beşer, “İlerici müzisyen, devrimci ve insan:
Kazım Koyuncu”, 29. VI. 2013, haber.sol.org.tr; “Ölüm kendinin olunca ölümdü,
Ölmedin!”, 26. VI. 2011, anarsistfaaliyet.org; Paluri Arzu Kal Demirci, “Şair
Ceketli Çocuk”, Chiviyazıları, 2017, İstanbul; “Şair Ceketli Çocuk Kazım
Koyuncu”, 25. VI. 2021, yenisafak.com; “Şair Ceketli Çocuğu Çok Özleyeceğiz”,
Bir Gün Gazetesi/ Pazar, sayı 63, İstanbul, 26. VI. 2005; “Şair Ceketli Çocuk:
Kazım Koyuncu”, 25. VI. 2021, aa.com.tr; “Şair ruhlu çocuk Kazım Koyuncu
unutulmadı!”, 27. VI. 1922, yenicaggazetesi.com.tr; “Şair Ceketli Çocuk” olarak
tanınan, müzisyen, söz yazarı, oyuncu ve aktivist Kazım Koyuncu, vefatının 18.
yılında anıldı”, turkiyeartvinlilergazetesi.com; Selçuk Küpçük, “Zuğaşi
Berepe’den Birol Topaloğlu’na Lazların Müzikal Keşifleri”, arkakapak.babil.com;
Tolga Güney, “Koyuncu’nun ardından 18 yıl: Halklar arasında köprü oldu”, 24. VI.
2023, politikahaber.com; “Trabzonspor Kazım Koyuncu belgeselini yayınladı”, 07.
XI. 2016, cumhuriyet.com.tr; “Trabzonspor Kazım Koyuncu’yu unutmadı!
“Şarkılarla geçti aramızdan…”, 25. VI. 2020, fotomac.com.tr; Uğur Biryol,
“Kazım’ın Sevdası/ Kazimişi Oropa”, İletişim Yayınları, 2015, İstanbul; “Uy Aha
Trabzon- Trabzonspor Marşı”, 24. I. 2023, kuzeyekspres.com.tr]
https://www.circassiancenter.com/tr/denizin-cocugu-kazim-koyuncu/
