Yeni
Lazca Bir Sözlük
[Gamoçkvineri k̆arta Lazuri k̆lip̆i,
ambai, makale do ketabi dido pelaperi ren. Ma aşo komiçkin do aʒ̆i aşo matkven.
Gôichi Kojimaşi aya
ak̆ademiuri noçalişeti dido pelaperi ren. Gôichi
Kojimas do emus şurdoguriten nanuşvels T̆orocis şukuri voğodap. Muşi
majura manuşvalepesti şukuri voğodap… Aʒ̆işa, namamiçkin k̆onariten, Turkiyes
ovro, Gurcistanis sum zit̆apuna kogamaxtu. İlkineri noçalişe Bucak̆lişi İsmail
Avci do Hasan Uzunhasanoğlişi ren do 1999 ʒ̆anas kogamaxtu… Eşo ptkvat na, aşo
ptkvatna, 1999 ʒ̆anaşen andğaneri ndğaşa vit̆oar Lazuri zit̆apuna kogamaxtu. Hama
Lazuri nena ndğaşen ndğaşa xoloti ğurun. Muşeni? Emuşeni ki çkineburepek xes xe
meçameri çarepe va gorupan. Menceli çkineburepeşi artobas ren.]
Yeni bir Lazca sözlüğün yayınlandığının
haberini Erol Kant’ın Meta/ Facebook sayfasındaki paylaşımından dün akşam
öğrendim; sevindim, beğendim. Yine Meta/ Facebook sayfası Lazdanadam da yakın
bir zaman önce bu yeni Lazca- Türkçe sözlükle ilgili bilgi vermiş ve internet
üzerinden bu sözlüğün sitesine ulaşılabileceğini duyurmuştu; bu sözlüğün
linkini de vermişti (lazca.xyz). O linkten sözlüğe ulaştım; inceledim. Linkte
bir de e-posta adresi yer alıyordu. E-postaya kısa bir mektup yazarak bu yeni
sözlük hakkında sözlüğü hazırlayan kişiyle bir söyleşi yapma talebimi ilettim.
Gel gör ki, o e-posta adresine gönderdiğim mektup geri döndü.
Bu yeni Lazca sözlüğü hazırlayan Gôichi
Kojima’nın adını uzun zamandır duyuyorum. Yüz yüze hiç tanımadım. Hiç bağlantım
da olmadı. Türkiye’de yayınlanmış iki kitabının olduğunu biliyorum. Bu iki
kitabını zamanında ben de satın almıştım. Önemli çalışmalar. Gôichi Kojima’nın
T̆oroci Kâmil Aksoylu’ya, T̆oroci Kâmil Aksoylu’nun da Gôichi Kojima’ya
yardımcı olduğunu yazılıp çizilenlerden biliyorum. Bucak̆lişi İsmail Avcı’nın
da Gôichi Kojima’ya, Gôichi Kojima’nın da Bucak̆lişi İsmal Avcı’ya yardımcı
olduğunu yaptıkları röportaj ve ortak yayınladıkları “Lazca Gramer” kitabından
biliyorum. Bütün bu ilişkilerin ayrıntısına şimdi girmek istemiyorum. Bunlar,
bu makalemin konusu değil. Bu ilişkilerle daha fazla ilgilenenler için bu
makalemin hemen sonunda “önerilen okumalar/ dinlemeler” bölümünde ilgili
söyleşi, kitap ve makalelerin başlıkları ile yayınlandıkları kaynakları
vereceğim.
Gôichi Kojima, kendisine bu sözlük
çalışmasında yardımcı olan Vatandaşlarımızın adlarını internet sitesinde şöyle
sıralamış: Birol Topaloğlu, Ali Osman Aykut, Seçkin Yeniçırak, Tahsin Ocaklı,
Sedat Alptekin, Musa Karaalioğlu,Yücel Yırdırımkaya, Nurdoğan Demir, Ceyhun
Nurdoğan, Recai Ataseven, Kâmil Aksoylu, Osman Şafak Büyüklü, Ramiz
Bekâroğlu ,Taner Merttürk, Timur Cumhur. Kendilerini tebrik ederim.
Gôichi Kojima’nın “Lazca- Türkçe Sözlük”
başlığını taşıyan bu çalışması 21 Ocak 2025 tarihinde, yani dün yayınlanmış.
Emektar dağıtım şirketi Kitapyurdu’nun internet sitesinden bu çalışmaya ilişkin
öğrendiklerimi sizinle paylaşmak istiyorum. Çalışmanın tam başlığı;
“Lazca-Türkçe Sözlük Diyalektolojik Örneklerle”. Sayfa sayısı; 2072. Boyutu; 16
x 24 cm. Fiyatı; 1.800,00 YTL.
Kitapyurdu’nun internet sitesinde bu
sözlüğün kısa bir tanıtımı da yapılıyor. Sözlük henüz elimde olmadığı için bu
tanıtım yazısını kimin yazdığını bilemiyorum. Bu tanıtım yazısına ilişkin benim
de eleştirel katkım olacak. Ancak önce bu kısa tanıtım yazısını olduğu gibi
aktarmak istiyorum: “Lazca, hiçbir müdahale yapılmazsa muhtemelen yakın
bir gelecekte kaybolacak diller arasındadır. Bir dilin kaybı sadece o dili
konuşanlar için bir kayıp olmayıp dünya kültürel mirası açısından da telafi
edilemez bir kayıptır. Bu bağlamda elinizdeki bu çalışma dil ve kültür adına
kaygı duyan herkese hitap eder. Sözlüğümüz, Lazcanın önde gelen uzmanlarından
Gôichi Kojima'nın kırk yılı aşkın bir süredir Lazca üzerine yaptığı
çalışmaların ürünü olup, Gôichi Kojima başyazarlığında farklı yörelerden farklı
diyalektlerde konuşan 15 kişinin desteği ile hazırlanmış kolektif bir
çalışmadır. Madde başlarında fiillerin üçüncü tekil şahıs temsili biçimi
kullanılan sözlüğümüz, yöresel konuşmalarla örneklendirilen diyalektolojik
özelliklerinin yanında aynı zamanda dilbilimi ve gramer tarifleriyle
zenginleştirilmiş akademik bir çalışmadır. Yazar, Lazcayı enine boyuna ele
alarak okuyucuya derin bir bakış açısı sunmaktadır.”
Yayınlanan her Lazca çalışma beni
sevindirmekle kalmıyor, 30 yıl öncesine de götürüyor. Yayınlanan her Lazca
çalışmayla 30 yıl öncesinin anılarına, “Ogni Kültür Dergisi”nin Aksaray’daki
ofisine gidiyorum. Ahmet Hulusi Kırım’ı, Memedali Barış Beşli’yi, Bucak̆lişi
İsmail Avcı’yı, Yamakoğlu Yüksel Yılmaz’ı, Esat Sarı’yı, Hasan Uzunhasanoğlu ve
diğer arkadaşları hatırlıyorum. Bucak̆lişi İsmail Avcı’yı bir Lazca-
Türkçe sözlük hazırlayabileceğine inandırmak için nasıl dil döktüğümü de
hatırlıyorum. Oysaki o günlerde aramızda bu çalışmayı hazırlayacabilecek tek
kişi Bucak̆lişi İsmail Avcı’ydı.
Ne yazık ki, şimdi burada bahsetmek
istemediğim sebeplerden dolayı “Ogni Kültür Dergisi”nin yayınını devam
ettirememizden sonra Laz Dil, Tarih ve Kültürüne ilişkin yayıncılık faaliyetlerini
Chiviyazıları Yayınevi devraldı. Ciddî dergi ve kitap yayıncılığıyla uzun
yıllar boyunca bu alanda da önemli bir boşluğu doldurdu. Yayınevinin sahibi
Özcan Sapan’ı minnetle anıyorum. Özcan Sapan ile 1996 yılında tanışmama vasıta
olan Nart Yayıncılık Sahibi ve yöneticisi Abaza Dostum Kutarba Hayri Ersoy’a da
müteşekkirim.
Daha sonra da bu alandaki bayrağı Lazika Yayın Kollektifi devraldı; Lazca ve Lazlarla ilgili yayınlarına azim ve kararlılıkla devam ediyor. Bucak̆lişi İsmail Avcı’yı tebrik ediyorum.
Türkiye’de yayınlanan ilk Lazca sözlük,
“Lazuri- Turkuli Nenapuna/ Lazca- Türkçe Sözlük” başlığını taşıyordu. Mart
1999’da İstanbul’da Akyüz Yayıncılık tarafından yayınlandı. Sözlüğü, Bucak̆lişi
İsmail Avcı ile Hasan Uzunhasanoğlu gün yüzüne çıkardılar. Osman Kuyumcu P̆izma
redaksiyon katkısında bulunmuş. Ahmet (Hacaloğlu) Hulusi Kırım ise kısa bir
önsöz yazmıştı.
Bucak̆lişi İsmail Avcı ile Hasan
Uzunhasanoğlu’nun bu “Lazca- Türkçe Sözlük” çalışmalarının yayınlanmasının
ardından, 2000 yılında Metin Erten’in “Lazca- Türkçe/ Türkçe- Lazca Sözlük”
çalışması da yayınlanmıştı. Bu sözlüğü, İstanbul’da Anahtar Kitaplar Yayınevi”
yayınlamıştı.
Birkaç yıl sonra, 2004 yılında Faruk
Benli’nin sözlük çalışması da yayınlandı. Faruk Benli’nin çalışması, “Lazuri -
Turkili/ Turkili- Lazuri Ansiklopedik Laksiyoni (Lazca- Türkçe / Türkçe - Lazca
Ansiklopedik Sözlük)” başlığını taşıyordu. Bu çalışmayı yayına Mehmet Ölmez
hazırlamış. Sözlük, Kebikeç Yayınları tarafından Ankara’da
yayınlandı.
Bucak̆lişi İsmail Avcı, Hasan
Uzunhasanoğlu ile İrfan Çağatay Aleksiva’nın “Büyük Lazca
Sözlük/ Didi Lazuri Nenapuna ( Lazca - Türkçe/ Türkçe- Lazca )”
başlığını taşıyan çalışmaları 2007 yılında Chiviyazıları Yayınevi’nden yine
İstanbul’da yayınlanmıştı.
Mustafa Kazım Yücel Özbirinci, İsmail
Muzaffer Özbay, Mehmet Ali Kök, Muhsin Erol, Erdinç Yüzüncüoğlu ile Metin
Bilgin’in oluşturdukları Arhavililer Vakfı Kültür ve Sanat Komisyonu’nun
hazırladığı “Arhavi Ağzı Lazca Kılavuz Sözlük”, Arhavililer Vakfı Yayınlarından
2008 yılında Ankara’da yayınlandı. Yine aynı komisyonun aynı yıl hazırladığı ve
yayınlanan “Arhavi Ağzı Lazca Ana Yazım Kılavuzu” adlı çalışmasını da unutmamak
gerekiyor.
Hasan Uzunhasanoğlu’nun bu alandaki
çalışması “Şirimi Lazca Cep Sözlüğü/ Türkçe - Lazca / Lazca- Türkçe” başlığıyla
Lazika Yayın Kollektifi tarafından 2012 yılında İstanbul’da yayınlanmıştı.
Bayramali Özşahin’in Lazca sözlük
çalışması da 2016 yılında İstanbul’da Lazika Yayın Kollektifi tarafından
“Sarpişi Lazuri Nenapuna” başlığıyla yayınlanmıştı.
Buraya kadar ana dili Lazca olan bizim
Vatandaşlarımız tarafından yayına hazırlanan ve yayınlanan “Türkçe- Lazca/
Lazca- Türkçe” sözlük çalışmalarından bahsettim. Ana dili Lazca olan ancak
Gürcistan Cumhuriyeti Vatandaşı bir eğitimcinin hazırladığı “ლაზური ლექსიკონი/ Lazuri Leksik̆oni/
Lazca Sözlük”ten de bahsetmek gerekiyor. Bu sözlük çalışmasını Ali Tandilava
yapmış. “Lazuri Leksik̆oni/ Lazca Sözlük”, 2013 yılında Tiflis’te
yayınlandı. Ali Tandilava’nın eserini, “Saari Yayınevi” yayınlamış.
Ana dili Lazca olan bu insanlarımızın
hazırladıkları ve yayınlanan bu “Lazca- Türkçe/ Gürcüce” sözlüklerden bahsettikten
sonra dün yayınlanan Gôichi Kojima’nın sözlük çalışmasına gelmek istiyorum.
Yukarıda da belirttiğim üzere, Gôichi Kojima’nın çalışmasını
internet ortamında gördüm; inceledim. Bu yeni sözlük çalışması konusunda bende
bir kanaat oluştu. Kuşkusuz Lazca alanında yapılan, benim ulaştığım veya
ulaşamadığım her çalışma gibi, bu çalışmayı da yapan her kimse ve kendisine
yardımcı olanlar da değerlidir.
Şimdi Gôichi Kojima’nın bu çalışmasına
ilişkin yukarıda aktardığım kısa tanıtım yazısındaki iki söyleme eleştirel
katkıda bulunmak istiyorum.
Kapaktaki kısa tanıtım yazısında “Lazca,
hiçbir müdahale yapılmazsa muhtemelen yakın bir gelecekte kaybolacak diller
arasındadır,” deniyor. Bu sözlere katılmamak mümkün değil.
Bu tanıtımı yazan arkadaş “hiçbir müdahale yapılmazsa,” diyor. Bu
tespit de doğru. Ancak bu müdahalenin kimler tarafından ve nasıl yapılması
gerektiği konusunda hiçbir şey söylenmiyor. Oysa kapağa bir bölümünün alındığı
anlaşılan tanıtım yazısında Laz aydınlarının artık Lazcayı yaşatmak için el ele
çalışmaları gerektiği vurgulanmalı ve bu da kapak tanıtımında yer
almalıydı.
Yine aynı tanıtımda, “Sözlüğümüz,
Lazcanın önde gelen uzmanlarından Gôichi Kojima'nın kırk yılı aşkın bir süredir
Lazca üzerine yaptığı çalışmaların ürünü…” deniyor. Bu satırları yazan
arkadaş, Türkiye’de “Lazca- Türkçe” ilk sözlüğün Mart 1999’da yayınlandığını
hatırlamalı. Ana dili Lazca olan Bucak̆lişi İsmail Avcı, Hasan Uzunhasanoğlu,
Metin Erten, Faruk Benli, İrfan Çağatay Aleksiva, Mustafa Kazım Yücel
Özbirinci, İsmail Muzaffer Özbay, Mehmet Ali Kök, Muhsin Erol, Erdinç
Yüzüncüoğlu, Metin Bilgin, Bayramali Özşahin ile Ali Tandilava’nın
çalışmalarını unutmamalı. Bir yabancının çalışmasıyla, 30 yılı aşkın bir
zamandır Türkiye’de Lazca makaleler yazan, Lazca kitaplar yazan, Lazca ders
kitapları hazırlayan, Lazca röportajlar yapan, Laz Dil, Tarih ve Kültürüne
ilişkin çalışmalar yapan ve yayınlayan kendi Vatandaşlarının çalışmalarını yok
sayıyormuş gibi bir izlenim uyandırmamalıydı. Kolektif konularda zımnen de olsa
dışlayıcı bir dil kullanmaktan her zaman kaçınılmalı. (22. I. 2025)
[Önerilen okumalar/ dinleme: Ali İhsan Aksamaz, “2002 Yılı
İtibarıyla Lazca ve Lazlarla İlgili Bazı Yayınlar”, lazuri.com/
circassiancenter.com.tr, 2002; Ali İhsan Aksamaz, “Bir “Haber”in “Türkçe”si”, Radikal
Gazetesi Pazar Eki/ Radikal İki, 04. VII. 2004; Ali İhsan Aksamaz,
“Bir “Aydın”a İki Mektup”, circassiancenter.com.tr, 3. I.
2008; Ali İhsan Aksamaz, “Aydınlanmada Bir Öncü: Ogni
Kültür Dergisi”, Özgür Gündem Gazetesi/ circassiancenter.com.tr,
13. IX. 2012; Ali İhsan Aksamaz, “Lazuri Notkvame/ Lazca Deyimler ve
Atasözleri”, yusufbulut.com/ sonhaber.ch/ circassiancenter.com.tr, 15 I 2013;
Ali İhsan Aksamaz, “Laz Aydınlarının Yayıncılık Faaliyetleri”, yusufbulut.com/
sonhaber.ch/ circassiancenter.com.tr, 21. III. 2015; Ali İhsan Aksamaz, “Ogni
Kültür Dergisi (Anı-1)”, circassiancenter.com.tr, 15. XI. 2015; Ali İhsan
Aksamaz, “Yaşasın 23 Nisan!”, ozgurcerkes.com, 27. IV. 2017; Ali İhsan Aksamaz,
“Dünden Bugüne Lazca Gramer ve Sözlük Çalışmaları”, sonhaber.ch/
circassiancenter.com.tr, 07. III. 2020; Ali İhsan Aksamaz, “Ağlama! Değmez
Bu 21 Şubat Gözyaşlarına!”, kuzgunportal.com,
circassiancenter.com.tr, 5. XI. 2020; Ali İhsan Aksamaz, “TBMM’de CHP Grubu
adına Lazca Konuş[ama]ma”, sonhaber.ch/ circassiancenter.com.tr, 19. III. 2024;
Gôichi Kojima, “Fonoloji ve Morfoloji Bakımından Lazca Diyalektleri”, Mjora
Dergisi, Sayı 2, Chiviyazıları Yayınevi, İstanbul, 2000; Gôichi Kojima, “Laz
Şarkıları”, Chiviyazıları Yayınevi, İstanbul, 2003; Gôichi Kojima, “Yabancı
Dilbilimci Gözüyle Bakış/ Türkiye’de Yabancı Dilbilimci Olmak… Kolay değil” (
Kâmil Aksoylu, “Laz Kültürü”, Phoenix Yayınları, Ankara, 2009); “Gôichi
Kojima Laz Alfabesini Değerlendirdi” , lazca.org, 03. XI. 2013;
Gôişi Kojima, "Lazca-Türkçe Sözlük/ Diyalektolojik Örneklerle", Töz
Yayınları, Ankara, 2025; “Goichi Kojima”, tr.wikipedia.org; İsmail Avcı
Bucaklişi, Japon Dilbilimci Kojima Goişi ile Halk Dili Hakkında Röportaj”, Kafkasya
Yazıları, Sayı 7, Chiviyazıları Yayınevi, İstanbul, 1999; İsmail Avcı
Bucaklişi, Gôichi Kojima, “Lazca Gramer - Lazuri Grameri - Laz Grammar”,
Chiviyazıları Yayınevi, İstanbul, 2008; İsmail Avcı Bucaklişi, “Laz
Alfabesinin Gerçek Mimarı”, jinepsgazetesi.com,1 Nisan 2017; İsmail Avcı
Bucaklişi, “Japon İşi Laz Alfabesi”, jinepsgazetesi.com, 1 Mayıs
2017; Murat Karadeniz (Editör), İsmail Bucaklişi, “Anadilde
Yayıncılık Paneli- 1 ve 2”, 20- 21. V. 2016, Noğa TV, youtube; Semih Akgün
(Ali İhsan Aksamaz ile Söyleşi): “Anadilleriyle ilgili insanların söyledikleri
hamaset dolu lâflarının içini bir proje etrafında doldurmak üzere bir araya
gelmeleri ve neyi nasıl yapacakları konusunda işbaşı yapmaları gereklidir.”,
cherkessia.net, 28. VII. 2011; Semih Akgün (Ali İhsan Aksamaz ile Söyleşi):
“Ana dillerin “ağız, şive, lehçe ve diyalekt” farklılıklarını öne sürenler, bu
anadilleri küçümsemek için bunu yapıyorlar”, cherkessia.net, 19. VI.
2012; Munir Yılmaz Avcı, “Tek Ses Olarak Muhatap Olamadığımız Müddetçe
Bizim Bu Seslenişlerimiz Sadece Çatlak Birer Ses Olarak Yankılanır!”,
lazca.org/ circassiancenter.com.tr, 30. V. 2013]
https://sonhaber.ch/yeni-lazca-bir-sozluk/
https://www.circassiancenter.com/tr/yeni-lazca-bir-sozluk/
Hi. Before your
dictionary was published, I became aware of your website through the
announcement of Meta/Facebook page Lazdanadam. I immediately reached the
dictionary's website and examined it. A valuable work. Congratulations to you. Immediately
afterwards, on December 31, 2024, I sent a letter to your e-mail address on the
dictionary's website in order to have an interview with you. However, my letter
was returned to me. I couldn't contact you. Then your dictionary was published.
I commented on Kâmil Aksoylu's announcement on Facebook/Meta and requested him
to connect me with you or have an interview about the dictionary. Unfortunately,
I don't know why, Kamil Aksoylu refused to answer me. Instead, Hasan Sıtkı
Özkazanç, whom I had never met, contacted me and gave me your e-mail address. I
hope I had the opportunity to reach you! I read your published interview
published in the 1999/ 7th issue of “Kafkasya Yazilari”. I also read your
article published in the 2000/ 2nd Issue of “Mjora”. I was on the editorial
board of both journals. Your work called "Laz Songs" and your work
called "Laz Grammar", which you prepared together with Bucaklişi
İsmail Avcı, are both available in my library. Everyone, whether they know you
or not, says or writes something positive or negative about you. I would like
you to know that you have already become an urban legend (!) among those who
are interested in these issues. I don't know you at all. I wanted to do this
interview to get to know you and introduce you to our readers, as well as to
learn the reason and process of doing this dictionary work and to announce it
to our readers. (26. I. 2025, Silivri)
Ali
İhsan Aksamaz: Could you briefly introduce yourself
to our readers?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: When did you hear about the existence
of Laz language for the first time?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: When did you decide to do academic
work in the field of Laz language? What factors influenced you to make this decision?
When you started your academic studies, were you aware of the Laz language
compilation studies in Tsarist Russia and the Soviet Union? Were you aware of
the Laz native language schools in the Soviet Union and the textbooks taught in
these schools? Have you been able to access the Laz books published in all
three periods?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: When did you decide to work on a Laz
dictionary?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: I saw your draft dictionary on your
website before it was published. You have done a useful academic study.
Congratulations to you. When did you start this work? What method did you
follow when compiling the words in the dictionary? How long did it take you to
complete this work?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: Previously, eight Laz-Turkish
dictionaries of various sizes were published in Turkey and two Laz-Georgian
dictionaries of various sizes were published in Georgia. Can you share your
evaluations about these dictionaries with us?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: I would like to ask about your two
works previously published by Chiviyazılari Publishing House in Turkey. First,
I would like to ask about your work titled “Laz Songs” published in 2003. When
and where did you compile these songs?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: Your second work was published by
Chiviyazilari Publishing House in 2008. You did this work together with
Bucaklişi İsmail Avci. How did this book come about? How long did it take you
to complete this work?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: Will you have other works in the field
of Laz language?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: Are there any other issues you would
like to mention that I did not ask?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: Thank you for answering my questions.
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
+
Selam. Sözlüğünüz yayınlanmadan önce, Meta/ Facebook
sayfası Lazdanadam’ın duyurusuyla internet sitenizden haberim oldu. Sözlüğün sitesine hemen ulaştım ve inceledim.
Değerli bir çalışma. Sizi tebrik ederim. Hemen sonra da, 31 Aralık 2024
tarihinde, sizinle bir söyleşi yapmak
amacıyla sözlüğün internet sitesindeki e-posta adresinize bir mektup gönderdim.
Ancak mektubum bana geri döndü. Sizinle bağlantı kuramadım. Daha sonra
sözlüğünüz yayınlandı. Kâmil Aksoylu’nun Facebook/ Meta’daki duyurusuna yorum yazarak
sizinle bağlantımı sağlamasını veya kendisinin sözlük hakkında söyleşi
yapmasını talep ettim. Ne yazık k, sebebini bilemiyorum Kâmil Aksoylu bana
cevap vermekten imtina etti. Onun yerine, hiç tanımadığım Hasan Sıtkı Özkazanç
benimle bağlantı kurdu ve e-posta adresinizi verdi. Bunun üzerine size sorularımı İngilizce olarak
iletmiştim; cevaplamadınız. Az önce de yine hiç tanımadığım Erdinç Hoşver benimle
bağlantı kurdu. O da sizin e-posta adresinizi verdi. Bu defa Türkçe yazıyorum. Umut
ederim sorularımı cevaplarsınız! Kafkasya Yazıları’nın 1999/7. Sayısında
yayınlanan yayınlanan röportajınızı okudum. Mjora Dergisi’nin 2000/ 2.
Sayısında yayınlanan makalenizi okudum. Her iki derginin de yazı kurulundaydım.
“Lazca Şarkılar” adlı çalışmanız da, Bucaklişi İsmail Avcı ile birlikte
hazırladığınız “Laz Grameri” adlı çalışmanız da kitaplığımda mevcut. Sizi tanıyan, tanımayan herkes sizin
hakkınızda ya olumlu ya da olumsuz bir şeyler söylüyor ya da yazıyor. Bu
konularla ilgilenenler arasında şimdiden bir kent efsanesine (!) dönüştüğünüzü
bilmenizi isterim. Ben sizi hiç tanımıyorum. Hem sizi tanımak ve
okuyucularımıza tanıtmak hem de bu sözlük çalışmanı yapmanızın sebebini ve
sürecini öğrenmek ve yine okuyucularımıza duyurmak için bu röportajı yapmak
istedim.
Ali
İhsan Aksamaz: Okuyucularımıza kendinizi kısaca
tanıtır mısın?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: İlk defa Lazcanın varlığından haberdar
oldunuz?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: Lazca alanında akademik çalışma yapmaya
ne zaman karar verdiniz? Bu kararı vermenizde hangi faktörler etkili oldu?
Akademik çalışmalara başlarken daha önce Çarlık Rusyası ve Sovyetler
Birliği’ndeki Lazca derleme çalışmalarından haberdar mıydınız? Yine Sovyetler
Birliğindeki Lazca anadil okulları ile bu okullarda okutulan ders kitaplarından
haberdar mıydınız? Her üç dönemde yayınlanmış Lazca kitaplara ulaşabildiniz
miydi?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: Lazca sözlük çalışması yapmaya ne
zaman karar verdiniz?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: Taslak sözlüğünüzü yayınlanmadan önce
internet sitenizde gördüm. Faydalı bir akademik çalışma yapmışsınız. Sizi
tebrik ederim. Bu çalışmanıza ne zaman başladınız? Sözlükte yer alan kelimeleri
derlerken nasıl bir yol izlediniz? Bu çalışmanızı ne kadar sürede tamamladınız?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: Daha önce Türkiye’de çeşitli ebatlarda
sekiz Lazca- Türkçe sözlük, Gürcistan’da yine çeşitli ebatlarda iki Lazca-
Gürcüce sözlük yayınlandı. Bu sözlükler hakkındaki değerlendirmelerinizi
bizimle paylaşabilir misiniz?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: Daha önce Türkiye’de Chiviyazılari
Yayınevi tarafından yayınlanmış iki çalışmanız hakkında da sormak istiyorum.
Önce 2003 yılında yayınlanan “Laz Şarkıları” adlı çalışmanız hakkında sormak
istiyorum. Bu şarkıları ne zaman ve nerelerde derlediniz?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: İkinci çalışmanız 2008 yılında yine
Chiviyazilari Yayınevi tarafımdan yayınlandı. Bu çalışmayı Bucaklişi İsmail
Avcı ile birlikte yaptınız. Bu kitap nasıl nasıl ortaya çıktı. Bu çalışmayı ne
kadar sürede tamamladınız?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: Lazca alanında başka çalışmalarınız da
olacak mı?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: Benim sormadığım ancak sizin söylemek
istediğiniz başka hususlar var mı?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: Sorularımız cevapladığınız için
teşekkür ederim.
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
