BAZI GÜRCÜ AYDINLARINA(!) KOLAY
SORULAR
“Laz Dilini ve Kültürünü Araştırma Vakfı” çalışmaları ve “Ogni Kültür Dergisi”nin
yayımı bazı Gürcü aydınlarını(!) ürkütmüşe benziyor. Bu aydınların(!) ürkmesi
acaba nereden kaynaklanıyor? Dillerini, kültürlerini yaşatmak ve tarihlerini
araştırmak isteyen Lazlar neden bazı Gürcü aydınlarını(!) korkutuyor?
Gerçek gün gibi açık: Lazlar, “Gürcü’sünüz” dayatmasını kabul etmeyecekler ve
sınırın öte yakasındaki Megrel- Laz kardeşlerine dayatılan Gürcü resmî
ideolojisinin haksızlıklarını cümle âleme ilân edecekler.
Kendilerini “aydın” zanneden bazı Gürcü dostların(!) ne yazık ki, kendi tarih ve
coğrafyalarını bilmedikleri ortaya çıkıyor. Ancak biz kendilerine kolayca
cevaplayabilecekleri bazı sorular sormak istiyoruz.
Soru 1) 1980’de karanlık güçlerce
katledilen Gürcü aydını Ahmet Özkan Melaşvili’nin de katkılarıyla yayımlanan
“Georgian Folk Music from Turkey” adlı plâğın broşüründeki şu cümlenin
Türkçesini anlayabiliyor musunuz? “These people, the Gurians and Adjarians,
descend from those eighth century immigrants to the west, who were responsible
for separating the Laz from the main body of Megrelians.” (Peter Gold/ Frank J.
Gillis, Indiana University, Archives of Traditional Music Folklor Institute,
Bloomington, USA) “Sekizinci yüzyıldan başlamak üzere batıya yerleşmiş olan
Guryalılar ve Acarlar, Lazların Megrellerin ana yapısından kopmasında sorumluluğu
olan halktır.” (Peter Gold/ Frank J. Gillis, İndiana Üniversitesi, Geleneksel
Müzik Folklar Enstitüsü Arşivi, ABD)
Soru 2) “Güneyden gelen düşman
akınlarından kaçan Guryalı Gürcüler, Laz- Megrel topraklarının orta beline
yüklenerek ülkeyi ikiye böldüler. Böylece Laz- Megrel birliği sığınmacı
Gürcüler tarafından parçalanmış oldu.” (Zakaria Laşkaraşvili, (Çeviren: Hayri
Hayrioğlu), “Yüzyıl Önce Ç̆aneti, Ogni Kültür Dergisi, Sayı 1). Eğer
Megrel-Lazlar, sizin iddianıza göre; Gürcü ise nasıl oluyor da Gürcüler Gürcü
olan(!) Laz- Megrel birliğini parçalayabiliyorlar?
“Kendilerini “aydın”
zanneden bazı Gürcü dostların(!) ne yazık ki, kendi tarih ve coğrafyalarını
bilmedikleri ortaya çıkıyor”
Soru 3) En eski destanî Kartel
(İberya/ Gürcistan) tarihi sayılan “ქართლის
ცხოვრება/ Kartlis
Tskhovreba”dan haberiniz var mı? Bakın sizin kendi destanınız neler diyor: “Adı
geçen kaynağa göre, (bu) sekiz kardeşin her biri, kendi ülkesindeki kavmin ulu
atası olmuştur ve aslı vaktiyle Yunanca yazıldığından “os” soneki katılan
adları yaş sıralamasına göre şöyledir:
1- Hayos (kendilerine “Hay” diyen Ermenilerin atası,
2- Kartlos (Tiflis ili bölgesindeki “Kartel/ Kartvel” İber/Gürcülerin atası,
3- Bardos (Gence/ Barda/ Berde bölgesindeki Aran/Karabağ Sakaları),
4- Movakan (Mugan çölüne ad veren Şirvan’daki Albanlar/ Sakalar),
5- Heros (Tiflis ili doğusunda ve Kür nehrinin solundaki “İki-Alazan” suları/
şimdiki Alazan-Yor arasına “Heret”=Her yurdu adını verdiren kavmin ki, sonradan
“Kakhet” denilmiştir),
6- Egros (Karadeniz’in güneydoğu kıyısında, adları Eger/ Eker /Açar /Acara’da
yaşayan kavmin atası),
7- Lekos (Dağıstan’daki Lak/ Legan/ Lekezı/ Lekzi” ve bundan bozma “Lezgi” de
denilen kolun atası),
8- Kavkas (Koban/ Kuban) ırmağı boyundaki Çerkeslerin ulu atası).
Yukarıda ataların her birinin farklı kavim ulu atası olduğu fikrini benimsiyor
musunuz? En eski ve destanî Kartel (İberya/ Gürcistan) tarihi Ermenileri,
Gürcüleri, Lezgileri, Çerkesleri, Megrelleri ve diğerlerini farklı kavimler
olarak anlatmasına rağmen, siz nasıl oluyor da ataları Egros olarak gösterilen
Megrel-Lazları, Gürcü sayabiliyorsunuz? Bu mantıkla Ermenileri, Lezgileri, Çerkesleri
de Gürcü saymanız gerekmez mi? Bu destanî tarihinizi okumadınız mı? Yoksa
“tarihiniz” yalan mı yazıyor? Bu “destanınızı” yayımlamayı düşünüyor musunuz?
Soru 4) Abhazya’daki nüfus
kayıtlarına 1926 nüfus sayımlarına kadar “Megrel- Laz” olarak geçen insanlar
neden 1939 nüfus sayımlarından itibaren kayıtlara “Gürcü” olarak geçirildi?
Eğer bu insanlar sizin iddialarınıza göre; “Gürcü” idiyseler neden daha önceki
nüfus kayıtlarına “Megrel- Laz” olarak geçirildiler?
Soru 5) Laz Alfabesine çok tepki
gösteriyorsunuz. Oysa bilmediğiniz bir gerçek var: 1929 yılında Laz Alfabesiyle
Lazca olarak სოხუმი/
Sohum’da “მჭითა
მურუნწხი /Mç̆ita Murunʒxi” adlı
gazeteyi ve 1935 yılında yine Lazca Alfabeyi (Alboni) Lazca eğitim verilen okul
öğrencileri için yayımlayan İskender ʒ̆itaşi’nin adını hiç duydunuz mu?
Lazların büyük şairi ve bilim adamı İskender ʒ̆itaşi’ye ne olduğunu biliyor
musunuz? Stalin’in emri üzerine ისქენდერ
წითაში/ İskender ʒ̆itaşi’nin
1938’de katledildiği iddialarına ne diyorsunuz?
Soru 6) 1949’larda hiçbir neden
yokken Kazakistan’a sürülen ve yollarda katledilen Lazlardan haberiniz var mı?
Bu olayı araştırıp bu insanların haklarını aramayı düşünüyor musunuz?
Soru 7) 1989 yılında Abhaz
Televizyonuna çıkan ve özetle Megrel- Lazların Gürcü olmadığını açıklayan
Megrel-Laz Nugzar Dzhodzhua’ya ne olduğunu biliyor musunuz?
Soru 8) Gürcü resmî ideolojisinin
inkârcı politikasının kana buladığı Abhazya’dan ayrılmak zorunda kalan on
binlerce Megrel- Laz ve Gürcü için neler yapmayı düşünüyorsunuz?
Bugün Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yaşayan herkesin, teoride etnik
kökeni ne olursa olsun, yurttaş olarak kendi kültürlerini yaşatma hakkı vardır.
Bu bölücülük değil, ülke bütünlüğünün “harcı” ve yurttaş olmanın gereğidir.
Ancak hiç kimse “kültür kisvesi altında” yabancı bir ülkenin “gizli servis
elemanı” gibi çalışma ayrıcalığına sahip değildir. Hele hele de, Lazları “Gürcü
resmî ideolojisine alet etmeye” ve bunu beceremeyince de Lazları bir takım
Bizans oyunlarıyla “jurnalleyip”, “bölücü” ilân etmeye hiç kimsenin hakkı
yoktur.
[Kaynak: Ali İhsan Aksamaz (/Lot̆i
K̆olxurişi), "Bazı Gürcü Aydınlarına (!) Kolay Sorular” ,Ogni Kültür Dergisi,
Sayı 4, Mayıs-Haziran 1994]
[Önerilen okumalar: Ali İhsan Aksamaz, “Bilinçli Olarak Geciktirilmiş Bir Değinme”, Tarih ve Toplum Dergisi”, Sayı 161, Mayıs 1997, İletişim Yayınları (“Doğu Karadeniz’de Resmî İdeolojiler Kuşatması, 1. Baskı, Sorun Yayınları, 2003; 2. Baskı, Belge Yayınları, İstanbul, 2011)/ circassiancenter.com.tr; Ali İhsan Aksamaz, "2002 Yılı İtibarıyla Lazca ve Lazlarla İlgili Bazı Yayınlar", lazuri.com/ circassiancenter.com.tr, 2002; Ali İhsan Aksamaz, “Demagoji uzmanları”, 05. VI. 2002, (“Doğu Karadeniz’de Resmî İdeolojiler Kuşatması, 1. Baskı, Sorun Yayınları, 2003; 2. Baskı, Belge Yayınları, İstanbul, 2011)/ circassiancenter.com.tr; Ali İhsan Aksamaz, “Hayri Hayrioğlu’nun Ardından”, (“Laz Aydınları ve Sorumluluk”, Sorun Yayınları, İstanbul, 2011), / yusufbulut.com/ circassiancenter.com.tr, 5. VII. 2011; Ali İhsan Aksamaz, “Ahmet Özkan Melaşvili ve Hayri Hayrioğlu’yu Andık!” (“Laz Aydınları ve Sorumluluk”, Sorun Yayınları, İstanbul, 2011)/ yusufbulut.com/ circassiancenter.com.tr, 4- 5. VII. 2011); Ali İhsan Aksamaz, Kafkasyalı Aydınlara Açık Mektup/ (8 Ağustos 2008’i Hatırlarken Aklıma Gelenler)”, demokrathaber.org, 08. VIII. 2011; Ali İhsan Aksamaz, “Ogni” başarısız oldu mu?!”, yusufbulut.com/ sonhaber.ch/ circassiancenter.com.tr,12 IX 2013; Ali İhsan Aksamaz, “Hayri Hayrioğlu”, (“Dil-Tarih- Kültür- Gelenekleriyle Lazlar”, 2. Baskı, Belge Yayınları, İstanbul, 2014)/ circassiancenter.com.tr, 26. V. 2006; Ali İhsan Aksamaz, “Ahmet Özkan Melaşvili’yi kim öldürdü?”, sonhaber.ch/ circassiancenter.com.tr, 09. VII, 2020; Ali İhsan Aksamaz, "İçindekilerle ‘Ogni Kültür Dergisi’ (1993-1994)", sonhaber.ch/ circassiancenter.com.tr, 12. XI. 2020; Givi G. Karçava: “Megrel mutfağı, dünyanın çok zengin mutfaklarından biri!”, sonhaber.ch/ circassiancenter.com.tr, 27. IV. 2021; “Kartlis Tshovreba/ ქართლის ცხოვრება”, tr wikipedia.org; Mustafa Yakut (Himşiaşvili), “Gürcüceyi Nerden Biliyorsun?”, Çveneburi Kültürel Dergi, Sayı 1(8), Ocak- Şubat 1993, Bude Ltd. Şti., Bursa; Nugzar Dzhodzhua, (Çeviren: Ali İhsan Aksamaz), “Ben Bir Megrel’im”, Ogni Kültür Dergisi, Sayı 6, 1994/ kolkhoba.org/ circassiancenter.com.tr; Şemseddin Sami, (Çevirim yazı. Fahrettin Çiloğlu), “Kâmüs-ul Alam, Lazlar ve Lazistan, Ogni Kültür Dergisi, Sayı 2, Ocak 1994; Zakaria Laşkaraşvili, (Çeviren: Hayri Hayrioğlu), “Yüzyıl Önce Ç̆aneti, Ogni Dergisi, Sayı 1, İstanbul, Kasım 1993]
https://www.circassiancenter.com/tr/bazi-gurcu-aydinlarina-kolay-sorular/