Yeni Lazca Bir Sözlük
[Gamoçkvineri k̆arta Lazuri k̆lip̆i, ambai, makale do ketabi dido pelaperi ren. Ma aşo komiçkin do aʒ̆i aşo matkven. Gôichi Kojimaşi aya ak̆ademiuri noçalişeti dido pelaperi ren. Gôichi Kojimas do emus şurdoguriten nanuşvels T̆orocis şukuri voğodap. Muşi majura manuşvalepesti şukuri voğodap… Aʒ̆işa, namamiçkin k̆onariten, Turkiyes ovro, Gurcistanis sum zit̆apuna kogamaxtu. İlkineri noçalişe Bucak̆lişi İsmail Avci do Hasan Uzunhasanoğlişi ren do 1999 ʒ̆anas kogamaxtu… Eşo ptkvat na, aşo ptkvatna, 1999 ʒ̆anaşen andğaneri ndğaşa vit̆oar Lazuri zit̆apuna kogamaxtu. Hama Lazuri nena ndğaşen ndğaşa xoloti ğurun. Muşeni? Emuşeni ki çkineburepek xes xe meçameri çarepe va gorupan. Menceli çkineburepeşi artobas ren.]
Yeni bir Lazca sözlüğün
yayınlandığının haberini Erol Kant’ın Meta/ Facebook sayfasındaki paylaşımından
dün akşam öğrendim; sevindim, beğendim. Yine Meta/ Facebook sayfası Lazdanadam
da yakın bir zaman önce bu yeni Lazca- Türkçe sözlükle ilgili bilgi vermiş ve
internet üzerinden bu sözlüğün sitesine ulaşılabileceğini duyurmuştu; bu
sözlüğün linkini de vermişti (lazca.xyz). O linkten sözlüğe ulaştım; inceledim.
Linkte bir de e-posta adresi yer alıyordu. E-postaya kısa bir mektup yazarak bu
yeni sözlük hakkında sözlüğü hazırlayan kişiyle bir söyleşi yapma talebimi
ilettim. Gel gör ki, o e-posta adresine gönderdiğim mektup geri döndü.
Bu yeni Lazca sözlüğü
hazırlayan Gôichi Kojima’nın adını uzun zamandır duyuyorum. Yüz yüze hiç tanımadım.
Hiç bağlantım da olmadı. Türkiye’de yayınlanmış iki kitabının olduğunu
biliyorum. Bu iki kitabını zamanında ben de satın almıştım. Önemli çalışmalar. Gôichi
Kojima’nın T̆oroci Kâmil Aksoylu’ya, T̆oroci Kâmil Aksoylu’nun da Gôichi
Kojima’ya yardımcı olduğunu yazılıp çizilenlerden biliyorum. Bucak̆lişi İsmail
Avcı’nın da Gôichi Kojima’ya, Gôichi Kojima’nın da Bucak̆lişi İsmal Avcı’ya
yardımcı olduğunu yaptıkları röportaj ve ortak yayınladıkları “Lazca Gramer”
kitabından biliyorum. Bütün bu ilişkilerin ayrıntısına şimdi girmek
istemiyorum. Bunlar, bu makalemin konusu değil. Bu ilişkilerle daha fazla ilgilenenler
için bu makalemin hemen sonunda “önerilen okumalar/ dinlemeler” bölümünde
ilgili söyleşi, kitap ve makalelerin başlıkları ile yayınlandıkları kaynakları
vereceğim.
Gôichi Kojima,
kendisine bu sözlük çalışmasında yardımcı olan Vatandaşlarımızın adlarını
internet sitesinde şöyle sıralamış: Birol Topaloğlu, Ali Osman Aykut, Seçkin
Yeniçırak, Tahsin Ocaklı, Sedat Alptekin, Musa Karaalioğlu,Yücel Yırdırımkaya,
Nurdoğan Demir, Ceyhun Nurdoğan, Recai Ataseven, Kâmil Aksoylu, Osman Şafak Büyüklü, Ramiz
Bekâroğlu ,Taner Merttürk, Timur Cumhur. Kendilerini tebrik ederim.
Gôichi Kojima’nın “Lazca-
Türkçe Sözlük” başlığını taşıyan bu çalışması 21 Ocak 2025 tarihinde, yani dün
yayınlanmış. Emektar dağıtım şirketi Kitapyurdu’nun internet sitesinden bu
çalışmaya ilişkin öğrendiklerimi sizinle paylaşmak istiyorum. Çalışmanın tam
başlığı; “Lazca-Türkçe Sözlük Diyalektolojik Örneklerle”. Sayfa sayısı; 2072. Boyutu;
16 x 24 cm. Fiyatı; 1.800,00 YTL.
Kitapyurdu’nun internet
sitesinde bu sözlüğün kısa bir tanıtımı da yapılıyor. Sözlük henüz elimde
olmadığı için bu tanıtım yazısını kimin yazdığını bilemiyorum. Bu tanıtım
yazısına ilişkin benim de eleştirel katkım olacak. Ancak önce bu kısa tanıtım
yazısını olduğu gibi aktarmak istiyorum: “Lazca,
hiçbir müdahale yapılmazsa muhtemelen yakın bir gelecekte kaybolacak diller
arasındadır. Bir dilin kaybı sadece o dili konuşanlar için bir kayıp olmayıp
dünya kültürel mirası açısından da telafi edilemez bir kayıptır. Bu bağlamda
elinizdeki bu çalışma dil ve kültür adına kaygı duyan herkese hitap eder.
Sözlüğümüz, Lazcanın önde gelen uzmanlarından Gôichi Kojima'nın kırk yılı aşkın
bir süredir Lazca üzerine yaptığı çalışmaların ürünü olup, Gôichi Kojima
başyazarlığında farklı yörelerden farklı diyalektlerde konuşan 15 kişinin
desteği ile hazırlanmış kolektif bir çalışmadır. Madde başlarında fiillerin
üçüncü tekil şahıs temsili biçimi kullanılan sözlüğümüz, yöresel konuşmalarla
örneklendirilen diyalektolojik özelliklerinin yanında aynı zamanda dilbilimi ve
gramer tarifleriyle zenginleştirilmiş akademik bir çalışmadır. Yazar, Lazcayı
enine boyuna ele alarak okuyucuya derin bir bakış açısı sunmaktadır.”
Yayınlanan her Lazca
çalışma beni sevindirmekle kalmıyor, 30 yıl öncesine de götürüyor. Yayınlanan
her Lazca çalışmayla 30 yıl öncesinin anılarına, “Ogni Kültür Dergisi”nin
Aksaray’daki ofisine gidiyorum. Ahmet Hulusi Kırım’ı, Memedali Barış Beşli’yi,
Bucak̆lişi İsmail Avcı’yı, Yamakoğlu Yüksel Yılmaz’ı, Esat Sarı’yı, Hasan
Uzunhasanoğlu ve diğer arkadaşları hatırlıyorum. Bucak̆lişi İsmail Avcı’yı bir Lazca- Türkçe
sözlük hazırlayabileceğine inandırmak için nasıl dil döktüğümü de hatırlıyorum.
Oysaki o günlerde aramızda bu çalışmayı hazırlayacabilecek tek kişi Bucak̆lişi
İsmail Avcı’ydı.
Ne yazık ki, şimdi burada
bahsetmek istemediğim sebeplerden dolayı “Ogni Kültür Dergisi”nin yayınını
devam ettirememizden sonra Laz Dil, Tarih ve Kültürüne ilişkin yayıncılık
faaliyetlerini Chiviyazıları Yayınevi devraldı. Ciddî dergi ve kitap
yayıncılığıyla uzun yıllar boyunca bu alanda da önemli bir boşluğu doldurdu.
Yayınevinin sahibi Özcan Sapan’ı minnetle anıyorum. Özcan Sapan ile 1996
yılında tanışmama vasıta olan Nart Yayıncılık Sahibi ve yöneticisi Abaza Dostum
Kutarba Hayri Ersoy’a da müteşekkirim.
Daha sonra da bu
alandaki bayrağı Lazika Yayın Kollektifi devraldı; Lazca ve Lazlarla ilgili
yayınlarına azim ve kararlılıkla devam ediyor. Bucak̆lişi İsmail Avcı’yı tebrik
ediyorum.
Türkiye’de yayınlanan
ilk Lazca sözlük, “Lazuri- Turkuli Nenapuna/ Lazca- Türkçe Sözlük” başlığını
taşıyordu. Mart 1999’da İstanbul’da Akyüz Yayıncılık tarafından yayınlandı.
Sözlüğü, Bucak̆lişi İsmail Avcı ile Hasan Uzunhasanoğlu gün yüzüne çıkardılar. Osman
Kuyumcu P̆izma redaksiyon katkısında bulunmuş. Ahmet (Hacaloğlu) Hulusi Kırım
ise kısa bir önsöz yazmıştı.
Bucak̆lişi İsmail Avcı
ile Hasan Uzunhasanoğlu’nun bu “Lazca- Türkçe Sözlük” çalışmalarının yayınlanmasının
ardından, 2000 yılında Metin Erten’in “Lazca- Türkçe/ Türkçe- Lazca Sözlük”
çalışması da yayınlanmıştı. Bu sözlüğü, İstanbul’da Anahtar Kitaplar Yayınevi”
yayınlamıştı.
Birkaç yıl sonra, 2004
yılında Faruk Benli’nin sözlük çalışması da yayınlandı. Faruk Benli’nin
çalışması, “Lazuri - Turkili/ Turkili- Lazuri Ansiklopedik Laksiyoni (Lazca-
Türkçe / Türkçe - Lazca Ansiklopedik Sözlük)” başlığını taşıyordu. Bu çalışmayı
yayına Mehmet Ölmez hazırlamış. Sözlük, Kebikeç Yayınları tarafından Ankara’da
yayınlandı.
Bucak̆lişi İsmail Avcı,
Hasan Uzunhasanoğlu ile İrfan Çağatay Aleksiva’nın “Büyük Lazca Sözlük/ Didi Lazuri Nenapuna ( Lazca - Türkçe/ Türkçe-
Lazca )” başlığını taşıyan çalışmaları 2007 yılında Chiviyazıları Yayınevi’nden
yine İstanbul’da yayınlanmıştı.
Mustafa Kazım Yücel
Özbirinci, İsmail Muzaffer Özbay, Mehmet Ali Kök, Muhsin Erol, Erdinç
Yüzüncüoğlu ile Metin Bilgin’in oluşturdukları Arhavililer Vakfı Kültür ve
Sanat Komisyonu’nun hazırladığı “Arhavi
Ağzı Lazca Kılavuz Sözlük”, Arhavililer Vakfı Yayınlarından 2008 yılında Ankara’da
yayınlandı. Yine aynı komisyonun aynı yıl hazırladığı ve yayınlanan “Arhavi
Ağzı Lazca Ana Yazım Kılavuzu” adlı çalışmasını da unutmamak gerekiyor.
Hasan Uzunhasanoğlu’nun
bu alandaki çalışması “Şirimi Lazca Cep Sözlüğü/ Türkçe - Lazca / Lazca- Türkçe”
başlığıyla Lazika Yayın Kollektifi tarafından 2012 yılında İstanbul’da
yayınlanmıştı.
Bayramali Özşahin’in
Lazca sözlük çalışması da 2016 yılında İstanbul’da Lazika Yayın Kollektifi tarafından
“Sarpişi Lazuri Nenapuna” başlığıyla yayınlanmıştı.
Buraya kadar ana dili
Lazca olan bizim Vatandaşlarımız tarafından yayına hazırlanan ve yayınlanan
“Türkçe- Lazca/ Lazca- Türkçe” sözlük çalışmalarından bahsettim. Ana dili Lazca
olan ancak Gürcistan Cumhuriyeti Vatandaşı bir eğitimcinin hazırladığı “ლაზური ლექსიკონი/ Lazuri Leksik̆oni/
Lazca Sözlük”ten de bahsetmek gerekiyor. Bu sözlük çalışmasını Ali Tandilava
yapmış. “Lazuri
Leksik̆oni/ Lazca Sözlük”, 2013 yılında Tiflis’te yayınlandı. Ali Tandilava’nın
eserini, “Saari Yayınevi” yayınlamış.
Ana dili Lazca olan bu
insanlarımızın hazırladıkları ve yayınlanan bu “Lazca- Türkçe/ Gürcüce”
sözlüklerden bahsettikten sonra dün yayınlanan Gôichi Kojima’nın sözlük
çalışmasına gelmek istiyorum. Yukarıda da belirttiğim üzere, Gôichi Kojima’nın çalışmasını internet
ortamında gördüm; inceledim. Bu yeni sözlük çalışması konusunda bende bir
kanaat oluştu. Kuşkusuz Lazca alanında yapılan, benim ulaştığım veya ulaşamadığım
her çalışma gibi, bu çalışmayı da yapan her kimse ve kendisine yardımcı olanlar
da değerlidir.
Şimdi Gôichi Kojima’nın
bu çalışmasına ilişkin yukarıda aktardığım kısa tanıtım yazısındaki iki söyleme
eleştirel katkıda bulunmak istiyorum.
Kapaktaki kısa tanıtım
yazısında “Lazca, hiçbir müdahale
yapılmazsa muhtemelen yakın bir gelecekte kaybolacak diller arasındadır,” deniyor. Bu sözlere katılmamak mümkün değil. Bu
tanıtımı yazan arkadaş “hiçbir müdahale
yapılmazsa,” diyor. Bu tespit de doğru. Ancak bu müdahalenin kimler
tarafından ve nasıl yapılması gerektiği konusunda hiçbir şey söylenmiyor. Oysa
kapağa bir bölümünün alındığı anlaşılan tanıtım yazısında Laz aydınlarının
artık Lazcayı yaşatmak için el ele çalışmaları gerektiği vurgulanmalı ve bu da
kapak tanıtımında yer almalıydı.
Yine aynı tanıtımda, “Sözlüğümüz,
Lazcanın önde gelen uzmanlarından Gôichi Kojima'nın kırk yılı aşkın bir süredir
Lazca üzerine yaptığı çalışmaların ürünü…” deniyor. Bu satırları yazan
arkadaş, Türkiye’de “Lazca- Türkçe” ilk sözlüğün Mart 1999’da yayınlandığını hatırlamalı.
Ana dili Lazca olan Bucak̆lişi İsmail Avcı, Hasan Uzunhasanoğlu, Metin Erten, Faruk
Benli, İrfan Çağatay Aleksiva, Mustafa Kazım Yücel Özbirinci, İsmail Muzaffer
Özbay, Mehmet Ali Kök, Muhsin Erol, Erdinç Yüzüncüoğlu, Metin Bilgin, Bayramali
Özşahin ile Ali Tandilava’nın çalışmalarını unutmamalı. Bir yabancının
çalışmasıyla, 30 yılı aşkın bir zamandır Türkiye’de Lazca makaleler yazan,
Lazca kitaplar yazan, Lazca ders kitapları hazırlayan, Lazca röportajlar yapan,
Laz Dil, Tarih ve Kültürüne ilişkin çalışmalar yapan ve yayınlayan kendi
Vatandaşlarının çalışmalarını yok sayıyormuş gibi bir izlenim uyandırmamalıydı.
Kolektif konularda zımnen de olsa dışlayıcı bir dil kullanmaktan her zaman kaçınılmalı.
(22. I. 2025)
[Önerilen okumalar/ dinleme: Ali İhsan Aksamaz, “2002 Yılı İtibarıyla Lazca ve Lazlarla İlgili Bazı Yayınlar”, lazuri.com/ circassiancenter.com.tr, 2002; Ali İhsan Aksamaz, “Bir “Haber”in “Türkçe”si”, Radikal Gazetesi Pazar Eki/ Radikal İki, 04. VII. 2004; Ali İhsan Aksamaz, “Bir “Aydın”a İki Mektup”, circassiancenter.com.tr, 3. I. 2008; Ali İhsan Aksamaz, “Aydınlanmada Bir Öncü: Ogni Kültür Dergisi”, Özgür Gündem Gazetesi/ circassiancenter.com.tr, 13. IX. 2012; Ali İhsan Aksamaz, “Lazuri Notkvame/ Lazca Deyimler ve Atasözleri”, yusufbulut.com/ sonhaber.ch/ circassiancenter.com.tr, 15 I 2013; Ali İhsan Aksamaz, “Laz Aydınlarının Yayıncılık Faaliyetleri”, yusufbulut.com/ sonhaber.ch/ circassiancenter.com.tr, 21. III. 2015; Ali İhsan Aksamaz, “Ogni Kültür Dergisi (Anı-1)”, circassiancenter.com.tr, 15. XI. 2015; Ali İhsan Aksamaz, “Yaşasın 23 Nisan!”, ozgurcerkes.com, 27. IV. 2017; Ali İhsan Aksamaz, “Dünden Bugüne Lazca Gramer ve Sözlük Çalışmaları”, sonhaber.ch/ circassiancenter.com.tr, 07. III. 2020; Ali İhsan Aksamaz, “Ağlama! Değmez Bu 21 Şubat Gözyaşlarına!”, kuzgunportal.com, circassiancenter.com.tr, 5. XI. 2020; Ali İhsan Aksamaz, “TBMM’de CHP Grubu adına Lazca Konuş[ama]ma”, sonhaber.ch/ circassiancenter.com.tr, 19. III. 2024; Gôichi Kojima, “Fonoloji ve Morfoloji Bakımından Lazca Diyalektleri”, Mjora Dergisi, Sayı 2, Chiviyazıları Yayınevi, İstanbul, 2000; Gôichi Kojima, “Laz Şarkıları”, Chiviyazıları Yayınevi, İstanbul, 2003; Gôichi Kojima, “Yabancı Dilbilimci Gözüyle Bakış/ Türkiye’de Yabancı Dilbilimci Olmak… Kolay değil” ( Kâmil Aksoylu, “Laz Kültürü”, Phoenix Yayınları, Ankara, 2009); “Gôichi Kojima Laz Alfabesini Değerlendirdi” , lazca.org, 03. XI. 2013; Gôişi Kojima, "Lazca-Türkçe Sözlük/ Diyalektolojik Örneklerle", Töz Yayınları, Ankara, 2025; “Goichi Kojima”, tr.wikipedia.org; İsmail Avcı Bucaklişi, Japon Dilbilimci Kojima Goişi ile Halk Dili Hakkında Röportaj”, Kafkasya Yazıları, Sayı 7, Chiviyazıları Yayınevi, İstanbul, 1999; İsmail Avcı Bucaklişi, Gôichi Kojima, “Lazca Gramer - Lazuri Grameri - Laz Grammar”, Chiviyazıları Yayınevi, İstanbul, 2008; İsmail Avcı Bucaklişi, “Laz Alfabesinin Gerçek Mimarı”, jinepsgazetesi.com,1 Nisan 2017; İsmail Avcı Bucaklişi, “Japon İşi Laz Alfabesi”, jinepsgazetesi.com, 1 Mayıs 2017; Murat Karadeniz (Editör), İsmail Bucaklişi, “Anadilde Yayıncılık Paneli- 1 ve 2”, 20- 21. V. 2016, Noğa TV, youtube; Semih Akgün (Ali İhsan Aksamaz ile Söyleşi): “Anadilleriyle ilgili insanların söyledikleri hamaset dolu lâflarının içini bir proje etrafında doldurmak üzere bir araya gelmeleri ve neyi nasıl yapacakları konusunda işbaşı yapmaları gereklidir.”, cherkessia.net, 28. VII. 2011; Semih Akgün (Ali İhsan Aksamaz ile Söyleşi): “Ana dillerin “ağız, şive, lehçe ve diyalekt” farklılıklarını öne sürenler, bu anadilleri küçümsemek için bunu yapıyorlar”, cherkessia.net, 19. VI. 2012; Munir Yılmaz Avcı, “Tek Ses Olarak Muhatap Olamadığımız Müddetçe Bizim Bu Seslenişlerimiz Sadece Çatlak Birer Ses Olarak Yankılanır!”, lazca.org/ circassiancenter.com.tr, 30. V. 2013]
Hi. Before your
dictionary was published, I became aware of your website through the
announcement of Meta/Facebook page Lazdanadam. I immediately reached the
dictionary's website and examined it. A valuable work. Congratulations to you. Immediately
afterwards, on December 31, 2024, I sent a letter to your e-mail address on the
dictionary's website in order to have an interview with you. However, my letter
was returned to me. I couldn't contact you. Then your dictionary was published.
I commented on Kâmil Aksoylu's announcement on Facebook/Meta and requested him
to connect me with you or have an interview about the dictionary. Unfortunately,
I don't know why, Kamil Aksoylu refused to answer me. Instead, Hasan Sıtkı
Özkazanç, whom I had never met, contacted me and gave me your e-mail address. I
hope I had the opportunity to reach you! I read your published interview
published in the 1999/ 7th issue of “Kafkasya Yazilari”. I also read your
article published in the 2000/ 2nd Issue of “Mjora”. I was on the editorial
board of both journals. Your work called "Laz Songs" and your work
called "Laz Grammar", which you prepared together with Bucaklişi
İsmail Avcı, are both available in my library. Everyone, whether they know you
or not, says or writes something positive or negative about you. I would like
you to know that you have already become an urban legend (!) among those who
are interested in these issues. I don't know you at all. I wanted to do this
interview to get to know you and introduce you to our readers, as well as to
learn the reason and process of doing this dictionary work and to announce it
to our readers. (26. I. 2025, Silivri)
Ali
İhsan Aksamaz: Could you briefly introduce yourself
to our readers?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: When did you hear about the existence
of Laz language for the first time?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: When did you decide to do academic
work in the field of Laz language? What factors influenced you to make this decision?
When you started your academic studies, were you aware of the Laz language
compilation studies in Tsarist Russia and the Soviet Union? Were you aware of
the Laz native language schools in the Soviet Union and the textbooks taught in
these schools? Have you been able to access the Laz books published in all
three periods?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: When did you decide to work on a Laz
dictionary?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: I saw your draft dictionary on your
website before it was published. You have done a useful academic study.
Congratulations to you. When did you start this work? What method did you
follow when compiling the words in the dictionary? How long did it take you to
complete this work?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: Previously, eight Laz-Turkish
dictionaries of various sizes were published in Turkey and two Laz-Georgian
dictionaries of various sizes were published in Georgia. Can you share your
evaluations about these dictionaries with us?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: I would like to ask about your two
works previously published by Chiviyazılari Publishing House in Turkey. First,
I would like to ask about your work titled “Laz Songs” published in 2003. When
and where did you compile these songs?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: Your second work was published by
Chiviyazilari Publishing House in 2008. You did this work together with
Bucaklişi İsmail Avci. How did this book come about? How long did it take you
to complete this work?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: Will you have other works in the field
of Laz language?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: Are there any other issues you would
like to mention that I did not ask?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: Thank you for answering my questions.
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
+
Selam. Sözlüğünüz yayınlanmadan önce, Meta/ Facebook
sayfası Lazdanadam’ın duyurusuyla internet sitenizden haberim oldu. Sözlüğün sitesine hemen ulaştım ve inceledim.
Değerli bir çalışma. Sizi tebrik ederim. Hemen sonra da, 31 Aralık 2024
tarihinde, sizinle bir söyleşi yapmak
amacıyla sözlüğün internet sitesindeki e-posta adresinize bir mektup gönderdim.
Ancak mektubum bana geri döndü. Sizinle bağlantı kuramadım. Daha sonra
sözlüğünüz yayınlandı. Kâmil Aksoylu’nun Facebook/ Meta’daki duyurusuna yorum yazarak
sizinle bağlantımı sağlamasını veya kendisinin sözlük hakkında söyleşi
yapmasını talep ettim. Ne yazık k, sebebini bilemiyorum Kâmil Aksoylu bana
cevap vermekten imtina etti. Onun yerine, hiç tanımadığım Hasan Sıtkı Özkazanç
benimle bağlantı kurdu ve e-posta adresinizi verdi. Bunun üzerine size sorularımı İngilizce olarak
iletmiştim; cevaplamadınız. Az önce de yine hiç tanımadığım Erdinç Hoşver benimle
bağlantı kurdu. O da sizin e-posta adresinizi verdi. Bu defa Türkçe yazıyorum. Umut
ederim sorularımı cevaplarsınız! Kafkasya Yazıları’nın 1999/7. Sayısında
yayınlanan yayınlanan röportajınızı okudum. Mjora Dergisi’nin 2000/ 2.
Sayısında yayınlanan makalenizi okudum. Her iki derginin de yazı kurulundaydım.
“Lazca Şarkılar” adlı çalışmanız da, Bucaklişi İsmail Avcı ile birlikte
hazırladığınız “Laz Grameri” adlı çalışmanız da kitaplığımda mevcut. Sizi tanıyan, tanımayan herkes sizin
hakkınızda ya olumlu ya da olumsuz bir şeyler söylüyor ya da yazıyor. Bu
konularla ilgilenenler arasında şimdiden bir kent efsanesine (!) dönüştüğünüzü
bilmenizi isterim. Ben sizi hiç tanımıyorum. Hem sizi tanımak ve
okuyucularımıza tanıtmak hem de bu sözlük çalışmanı yapmanızın sebebini ve
sürecini öğrenmek ve yine okuyucularımıza duyurmak için bu röportajı yapmak
istedim.
Ali
İhsan Aksamaz: Okuyucularımıza kendinizi kısaca
tanıtır mısın?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: İlk defa Lazcanın varlığından haberdar
oldunuz?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: Lazca alanında akademik çalışma yapmaya
ne zaman karar verdiniz? Bu kararı vermenizde hangi faktörler etkili oldu?
Akademik çalışmalara başlarken daha önce Çarlık Rusyası ve Sovyetler
Birliği’ndeki Lazca derleme çalışmalarından haberdar mıydınız? Yine Sovyetler
Birliğindeki Lazca anadil okulları ile bu okullarda okutulan ders kitaplarından
haberdar mıydınız? Her üç dönemde yayınlanmış Lazca kitaplara ulaşabildiniz
miydi?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: Lazca sözlük çalışması yapmaya ne
zaman karar verdiniz?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: Taslak sözlüğünüzü yayınlanmadan önce
internet sitenizde gördüm. Faydalı bir akademik çalışma yapmışsınız. Sizi
tebrik ederim. Bu çalışmanıza ne zaman başladınız? Sözlükte yer alan kelimeleri
derlerken nasıl bir yol izlediniz? Bu çalışmanızı ne kadar sürede tamamladınız?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: Daha önce Türkiye’de çeşitli ebatlarda
sekiz Lazca- Türkçe sözlük, Gürcistan’da yine çeşitli ebatlarda iki Lazca-
Gürcüce sözlük yayınlandı. Bu sözlükler hakkındaki değerlendirmelerinizi
bizimle paylaşabilir misiniz?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: Daha önce Türkiye’de Chiviyazılari
Yayınevi tarafından yayınlanmış iki çalışmanız hakkında da sormak istiyorum.
Önce 2003 yılında yayınlanan “Laz Şarkıları” adlı çalışmanız hakkında sormak
istiyorum. Bu şarkıları ne zaman ve nerelerde derlediniz?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: İkinci çalışmanız 2008 yılında yine
Chiviyazilari Yayınevi tarafımdan yayınlandı. Bu çalışmayı Bucaklişi İsmail
Avcı ile birlikte yaptınız. Bu kitap nasıl nasıl ortaya çıktı. Bu çalışmayı ne
kadar sürede tamamladınız?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: Lazca alanında başka çalışmalarınız da
olacak mı?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: Benim sormadığım ancak sizin söylemek
istediğiniz başka hususlar var mı?
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
Ali
İhsan Aksamaz: Sorularımız cevapladığınız için
teşekkür ederim.
Gôichi Kojima:………………………………………………………….
